هنډبوک جرمني تاسې ته تر ټولو غوره محتويات وړاندې کوي.
موږ ستاسې د کتنې په اړه مالومات په (کوکيز) کې خوندي کوو. د وېبسایټ په کتلو تاسې د کوکيز کارول منئ.
په وېبسایټ کې د کوکيز د کارونې په اړه په نور مالومات کلېک وکړئ.
د بهرنيانو چارو ادارې په اړه لاندې وګورئ.
پنا (Asyl): پنا هغه خونديتوب دی چې دولتونه يې تر شکنجه لاندې کسانو ته ورکوي. هغه کسان چې تر تعقيب لاندې دي؛ په کوربه هېواد کې د دايمي اوسېدو غوښتنه کوي. د دې کار لپاره د پناغوښتنې اړتيا ده. د دولت مسؤولين هره دوسيه څيړي او د اسنادو له مخې پرېکړه کوي چې پنا ورکړي که نه او که هو نو کوم ډول. که څوک په جرمني کې پنا ترلاسه کړي؛ دلته اوسېدلای شي.
که د چا د پنا غوښتنه رد شي؛ له پناغوښتونکي غوښتل کيږي چې له جرمني ووزي. که اړوند کس د ټاکل شوې مودې د ننه په خپله خوښه هېواد پرې نه ږدي؛ له جرمني نه ايستل کيږي. دا ايستل ډېر وخت په زور وي او ښايي له پوليسو مرسته وغوښتل شي. له ايستلو وروسته دا کس بيا جرمني ته د راتګ اجازه هم نه لري او که له اجازې پرته راشي؛ قانوني چلند ورسره کيږي. د دې ممنوعيت موده محدوده ده.
په جرمني کې د بهرنيو کسانو مهاجرت د استوګنې د قانون (Aufenthaltsgesetz) له مخې تنظيميږي. دا قانون جرمني ته د راتللو، وتلو، اوسېدنې، ادغام او کار مقررات هم روښانوي.
کډوال په جرمني کې د اوسېدو لپاره د استوګنې اجازې ته اړتيا لري. په جرمني کې د استوګنې بېلابېلې اجازې شته چې له د دايمي او لنډمهاله اوسېدنې اجازې پکې شاملې دي. د دايمي اجازې له مخې مهاجر کولای شي د جرمني په هر ځای کې ژوند يا کار وکړي.
دا اداره جرمني ته د ټولو مهاجرتونو مسؤوله ده. د جرمني په ټولو ښارونو کې دا اداره د استوګنې په اړه ستاسې پوښتنو ته ځواب وايي. دا اداره د بهرنيانو د دايمي يا لنډمهالې استوګنې، ډيپورټ، ډولډونګ او ويزا په اړه پرېکړه کوي.
بافوګ د فدرالي زدهکړو د پياوړتيا مقرره (Bundesausbildungsförderungsgesetz) لنډيز يا مخفف دی. د دې قانون له مخې له زدهکوونکو او زدهکړيالانو سره مالي مرستې تنظيميږي. په عمومي توګه بافوګ نوم د هغو مرستو لپاره کارول کيږي چې د اړوند قانون له پلي کېدلو لاسته راځي. د بافوګ مرسته او د هغې اندازه د والدينو د عايد په شان له ګڼو لاملونو سره اړه لري. په دې اړه بشپړ مالومات زموږ (په جرمني کې د زدهکړو تمويل) څپرکي کې لوستلای شئ.
د بمف اداره د پناغوښتنې پروسې او مهاجرو د خونديتوب مسؤوليت لري. دا اداره د پناغوښتنې او مهاجرت په اړه مالومات برابروي او په دې اړه مشورې ورکوي. دا اداره همدا شان د ادغام او جرمني ژبې کورسونه هم وړاندې کوي.
دا مرسته چې لنډيز يې (BAB) دی، د دوهګوني اوسبیلډونګ (dualen Ausbildung) له ترسره کوونکو سره د مالي مرستې نوم دی. دا دنده هغه زدهکوونکي ترلاسه کولای شي چې والدين يې مالي ملاتړ نه شي کولای او يا خپل عايد ونه لري. باب مرسته اوسبیلډونګ ته د تياري پر مهال هم ترلاسه کېدای شي. په دې اړه زيات مالومات د (دوهګوني اوسبیلډونګ) په څپرکې کې لوستلای شئ.
په (Deutsch für den Beruf oder Berufsbezogene Deutschsprachförderung) نومونو هم ياديږي، په انټګراڅيون کورس کې د ژبې له پياوړتيا سره اړه لري. په دې کورس کې د ژبې مهارتونه د ورځنيو خبرو اترو له کچې لوړيږي. پر دې د پاسه، د کورس ګډونوال د مسلکي سندونو له لارې د کار مارکېټ ته برابريږي. په دې اړه زيات مالومات په (د کار لپاره جرمني ژبه) کې ولولئ.
دا بسته چې لنډيز يې (BuT) دی، د لږ عايد لرونکو کورنيو له ماشومانو سره په زدهکړو کې مرسته کوي.
په جرمني کې د اروپايي ټولنې شين کارت د مسلکي کسانو لپاره دی. په دې اړه زيات مالومات (جرمني ته مهاجرت) په څپرکي کې لوستلای شئ.
د جرمني فدرالي جمهوريت له ۱۶ ايالتونو جوړ دی چې هر يو يې خپل دولت لري. ډېر سياسي موضوعات له دولت سره اړه لري او په هره ايالت کې له بل سره توپير کوي. د بېلګې په ډول د زدکړو سيستم او کلتوري فعاليتونه په ټولو ايالتونو کې بېلابېل ډولونه لري. فدرالي دولتونه ملي قانون پلی کوي او د هغو په پلي کولو کې خلاص لاس لري. که څه هم د مهاجرت او پناغوښتنې په اړه ملي قوانين پلي کيږي؛ خو د ايالتونو د ډېرو واکونو له کبله ښايي په هره سيمه کې تغيير وکړي.
د دوبلين پورسيجر د اروپايي ټولنې د قوانينو برخه دی. د دوبلين III قانون په ګوته کوي چې د اروپايي ټولنې کوم هېواد د يوه چا د پناغوښتنې د پروسې مسؤول دی. د دوبلين د مقرراتو له مخې هغه هېواد د يوه کس د پناغوښتنې د قضيې مسئوول دی چې دا کس لومړی ځل ورته داخل شوی وي. که کوم بشري دلايل وجود ولري؛ دا قانون په پام کې نه نيول کيږي. له اتلس کالونو د ټيټ عمر لرونکي کولای شي د دې قانون پر خلاف له خپلو کورنيو سره يوځای شي.
مهاجر د لنډمهاله ځنډ دا سند د پېژندنې د سند په توګه ترلاسه کوي. په ياد مو وي چې دا د استوګنې سند نه دی او یوازې دا په ډاګه کوي چې اړوند کس که څه هم د جرمني پرېښودو ته اړ ايستل شوی خو په جرمني کې د اوسېدو لپاره تر څار لاندې نه نيول کيږي. که څوک د څو کالونو لپاره دا سند ولري؛ ښايي وروسته د بشردوستانه دلایلو له مخې د اوسېدنې سند هم ترلاسه کړي.
ډولډونګ د لنډمهالې زغمل شوې استوګنې د سند په مانا دی او هغو کسانو ته ورکول کيږي چې بايد جرمنی پرېږدي خو په اوسني حالت کې دا کار ناشونی وي. د ډولډونګ په اړه بشپړ مالومات، په همدې نوم زموږ په بل مالوماتي څپرکي کې لوستلای شئ.
د اروپايي ټولنې د دايمي استوګنې اجازې درلودونکي کولای شي له جرمني پرته په نورو هېوادونو کې هم د استوګنې اجازه ترلاسه کړي. د اروپايي ټولنې د دايمي استوګنې اجازه د دايمي استوګنې د اجازې يو ځانګړی ډول دی. د دايمي استوګنې له نورمال اجازې سره د اروپايي ټولنې په هېوادونو کې ازاد ګرځېدای شئ خو بايد د اوسېدو ځای مو په هغه هېواد کې وي چې دا اجازه يې درکړې ده او بايد يوازې همالته کار وکړئ. د استوګنې د دايمي اجازې په اړه نور مالومات، په همدې نوم زموږ په بل څپرکي کې لوستلای شئ.
دا مرکزونه جرمني ته د نويو راغلو کسانو د اړيکو لومړني ځايونه دي. په دې مرکزونو کې کډوال تر دريو مياشتو پورې پاته کيږي.
د بمف د آی ټي هغه سيستم چې نوي راغلي کسان دجرمني په ۱۶ ايالتونو تقسيموي.
دا ټکی د جرمني د تابعيت ترلاسه کولو په مانا دی او له ترلاسه کولو وروسته يې د يوه جرمني وګړي په شان حقونه او مسؤوليتونه لرئ. په دې اړه بشپړ مالومات زموږ په بل مالوماتي څپرکي کې لوستلای شئ.
هغه کس ته ویل کيږي چې د محکمې له لوري د يوه ماشوم سرپرستي ورکول کيږي او له مخې يې د ماشوم د پلار او مور ځينې مسؤوليته ورله غاړې کيږي. دا کس کولای شي د پنا غوښتنې په شان په ځينو قانوني مسايلو کې د ماشوم وکالت وکړي.
د دوبلين پروسيجر، د دوبلين د دريمې مقررې (Dublin-III-Verordnung) له مخې په اروپايي ټولنه کې د پناغوښتونکو ځای پر ځای کېدل تنظيموي. د دوبلين درېيمه مقرره په نښه کوي چې هغه اروپايي هېواد ستاسې د پناغوښتنې د پروسې پرمخ بېولو دنده پر غاړه لري، کوم ته چې لومړی راغلي ياست. په ځانګړي بشردوستانه حالتونو کې دا شرط په پام کې نه نيول کيږي. يوازې راغلي کمعمره پناغوښتونکي کولای شي په هر هېواد کې د خپلو کورنيو له غړو سره يوځای شي او يا هم په هغه ځای کې پنا ورکړل شي چې دوي يې هلته غوښتنه کړې وي. د دوبلين په اړه نور مالومات زموږ په بل څپرکي (دوبلين) کې لوستلای شئ.
بله غوښتنه هغه غوښتنه ده چې د پنا د لومړۍ غوښتنې له ردېدلو يا کنسل کېدلو وروسته کيږي. دا غوښتنه يوازې هغه وخت کيږي چې د پناغوښتنې لپاره نوي دلايل وجود ولري. د بېلګې په ډول که پنا غوښتونکی وکړای شي داسې اسناد وړاندې کړي چې مسؤولين د بيا غوښتنې لپاره قانع کړي او يا په اصلي هېواد کې امنيتي حالت تر پخوا هم خراب شوی وي؛ کولای شي بياځلې د پنا غوښتنه وکړي. دوهم ځل غوښتنه په لازمي توګه د استوګنې د حقونو ترلاسه کولو سبب نه کيږي خو که د بمف يا مهاجرت او کډوالو فدرالي ادره ومني چې نوي دلايل د منلو وړ دي؛ کېدای شي د استوګنې حق ترلاسه کړئ.
د پېژندنې سند د پېژندنې د شخصي کارت، تذکرې يا د سفر د اسنادو په شان يو سند دی چې د اړوند کس پېژندنه ورباندې کيږي. د پېژندنې د سند ورکولو پر مهال مامورين د اړونده کسانو عکسونه او د ګوتو نښې اخلي. دوی ښايي ستاسې د نامه، زېږېدنې نېټې او مليت په شان ستاسې شخصي مالومات له ځان سره وساتي.
د اغام کورسونه د جرمني ژبې د زدهکړې او په جرمني کې د ژوند آسانولو لپاره دي. په جرمني کې د ژوند د آسانۍ لپاره د جرمني ژبې زده کول اړين دي. هغه کسان چې ژبه يې زده وي؛ کولای شي په اسانۍ کار او ملګري په اسانۍ او چټکۍ پيدا کړي. په دې کورسونو کې د ژبې تر څنګ د جرمني د تاريخ، حقوقي سيسم، کلتور او خلکو په اړه هم مالومات وړاندې کيږي.
دا د هغه توافق نوم دی چې له مخې يې هر ايالت ته د هغه د ماليې او وګړو شمېر له مخې ټاکلې اندازه مهاجر ورکول کيږي.
د دايمي استوګنې او اوسېدنې اجازه په جرمني کې د اوسېدنې د اجازې دوه ډولونه دي چې دلته د پاته کېدو پر مهال ورکول کيږي. د دايمي پاته کېدو اجازه د اوسېدنې د اجازې پر خلاف د وخت محدوديت نه لري. د دې اجازې له مخې کډوال کولای شي په دايمي ډول په جرمني کې پاته شي؛ کار وکړي او يا پیسې وګټي. د مهاجرت او کډوالو فدرالي اداره له درې کالو وروسته هغو کسانو ته د اوسېدو دايمي اجازه ورکوي چې د استوګنې اجازه يې نه وي کنسل شوې.
د فرعي خونديتوب لرونکي مهاجر يا نور کسان کولای شي له پينځه کالو وروسته د اوسېدنې دايمي اجازه ترلایه کړي. دا کار هغه وخت کيږي چې په ښه توګه په جرمني ژبه خبرې وکړای شي؛ د جرم سابقه ونه لري او په تېره موده کې يې کار کړی وي. د لوړ تخصص لرونکي کسان کولای شي دا اجازه ژر ترلاسه کړي.
د جرمني د اساسي قانون (Grundgesetz) له مخې هغه کسان چې په خپل هېواد کې له تاوتريخوالي يا ځورېدنې سره مخ شوي دي؛ په جرمني کې د پناغوښتنې حق لري. ډېرو کسانو ته د مهاجرت حالت د جينوا کنوانسيون د مقرراتو له مخې ورکول کيږي او يوازې له يوه تر دوه فيصده کسان د جرمني د اساسي قانون له مخې پنا ترلاسه کوي.
د جرمني د قوانينو له مخې ډېر هېوادونه خوندي هېوادونه ګڼل کيږي. د بېلګې په ډول بوسنيا او هرزګوينا، ګانا، مقدونيا، سنېګال او سربيا خوندي هېوادونه ګڼل کيږي. د خوندي هېوادونو دا ډلبندي په ټولو اروپايي هېوادونو کې يو شان نه ده. هغه کسان چې له خوندي هېوادونو څخه راځي؛ د پنا غوښتنه يې ژر ارزول کيږي او ډېر وخت رد ځواب ترلاسه کوي. رد شوي کسان يوازې يوه اونۍ وخت لري چې اعتراض وکړي او ښايي د څلورو اونيو په اوږدو کې ډېپورټ شي.
هغه کسان چې تر سياسي ګواښ لاندې نه وي او مهاجرو د خونديتوب شرايط هم پوره نه کړي؛ ښايي د بشري حقونو لپاره د اروپايي کميسيون د مقرراتو له مخې فرعي خونديتوب ترلاسه کړي او په جرمني کې پاته شي. د خونديتوب دا ډول هغو کسانو ته ورکول کيږي چې په خپل هېواد کې د ځورېدنې، اعدام، وسلهوالو شخړو او تاوتريخوالي له جديګواښونو سره مخ وي. د مهاجرت او کډوالو فدرالي اداره (BAMF) د دې کسانو د پنا غوښتنې په اړه پرېکړه کوي او ښايي د اوسېدنې يو کلنه اجازه ورکړي.
که د چا د پنا غوښتنه رد شي؛ کولای شي د دې پرېکړې پر وړاندې په اداري محکمه کې عريضه وکړي.
ويزه د دولت له لوري ورکول کيږي او هېواد ته د ورتللو، سفر کولو او پاته کېدلو لپاره د يوه بهرني کس حق تاييدوي. ويزه په معمول ډول په پاسپورت کې نښلول کيږي او د يوې ټاکلې مودې لپاره اعتبار لري.
