Konut Bulma

Eğer iltica başvuru süreciniz hâlâ devam ediyorsa ve henüz bir koruma statüsü almadıysanız, devlet size konaklamanız için bir yer ayarlayacaktır. Kurallara göre, geldikten sonraki birkaç ay boyunca, varış merkezinizde yerleştirildiğiniz tesiste (“Erstaufnahmeeinrichtung” ya da “EAE”) konaklamanız gerekir. Daha sonra ise, ya bir toplu konaklama merkezine (“Gemeinschaftsunterkunft”, “Asylbewerberheim” veya “Wohnheim”) ya da özel bir daireye taşınırsınız. Her iki durumda da, hükümet konaklamanızın bedelini karşılayacaktır. İlke olarak, bu süreç her eyalette farklı bir şekilde düzenlenmektedir. Sığınmacıların İlk Dağılımı (EASY) programına göre bir federal eyaletten diğer birine taşınmanız da söz konusu olabilir. Hangi karşılama tesisine dağıtılacağınız güncel kapasite durumunun yanı sıra sizden sorumlu BAMF bürosu ya da varış merkezi tesisine de bağlıdır.

Sığınmacılar için “gelinen ülkenin durum önceliği” ilkesi uygulanır. Bu, geldiğiniz ülkeye bağlı olarak ya da davanızın sonuçlanana kadar varış merkezlerinde altı aya kadar kalabileceğiniz anlamına gelir. Belli durumlar altında, bu süreçte başka bir tesise de yerleştirilebilirsiniz, mesela aile birleşimi için. Sözde “güvenli bir ülkeden” (Gana, Senegal, Bosna-Hersek, Sırbistan, Makedonya, Karadağ, Arnavutluk, ve Kosova, 2017 Kasım itibarıyla) geliyorsanız, iltica süreciniz boyunca varış merkezindeki tesiste kalmanız gerekir.

Eğer iltica sürecinizde özel bir daireye yerleşme izniniz varsa, bu dairenin, ikamet ettiğiniz yerdeki Sosyal Yardım Dairesi (“Sozialamt”) tarafından belirtilen önkoşulları karşılamak zorunda olduğunu unutmayın. Örneğin, bir daire arayışına girmeden önce, yaşadığınız federal eyaletteki sosyal yardım dairelerine ya da müdürlüklerine, bir Kira Devralım Belgesi (“Mietübernahmeschein”) almak için başvurmanız gereklidir. Bu belgeyi aldıktan sonra, bir ev aramak ya da tavsiye almak için, mesela Evanjelik Gençlik ve Yardım Dairesine (Berlin, Brandenburg, Saksonya-Anhalt, Türingiya, Bavyera, Aşağı Saksonya ve Kuzey Ren-Vestfalya’da) kayıt yaptırabilirsiniz. Bulacakları dairenin, yetkili makamların yerleşmenize onay vereceği belli bir ücreti ve boyutu, ısıtması ve mutfak lavabosu olması gereklidir.

Eğer ilticanız (“Asylberechtiger”, “Flüchtlingsschutz” veya “subsidiärer Schutz”) onaylandıysa, devletin size sağladığı yerleşim yerinden çıkabilirsiniz – hatta çoğu zaman çıkmanız mecburidir. Yerel Sosyal Yardım makamları (“Sozialamt”) ve Konut Dairesi (“Wohnungsamt”), yeni bir ev arayışınızda size yardımcı olacaktır. Belli şehirlerde, yetersiz konut seçeneklerinden dolayı, bazı kişilerin bu gibi toplu konaklama merkezlerinde daha uzun süreler kalmaları gerekebilir.

İlticanızın onaylanmasından itibaren, artık Sosyal Yardım Dairesinin sağladığı imkanlardan faydalanamazsınız fakat İş Bulma Bürosundan yardım alabilirsiniz. Alman Sosyal Hukuku’na göre, İş Bulma Bürosu size, “Grundsicherung für Arbeitssuchende” ya da “iş arayanlar için temel güvence” olarak anılan ödemeyi yapmakla yükümlüdür. Eğer bulunduğunuz toplu konaklama merkezinden kendinize özel bir daireye taşınmak istiyorsanız, bu dairenin, bu kanun ve sizden sorumlu İş Bulma Bürosunun önkoşullarını karşılamasını gerektiğini aklınızdan çıkarmayın. Genelde azami kira limiti (“Mietobergrenzen”) olarak adlandırılan bu önkoşullar, yaşadığınız bölge ya da şehre göre farklılık gösterebilir.

Sizden sorumlu İş Bulma Bürosu çalışanı size, yaşadığınız bölge veya şehirde, kişi başı/daire başı/metrekare başı ne kadar ödeme yapmaya gönüllü olduklarını belirten bir doküman vermekle sorumludur. Bir daire bulduktan sonra, gelecekteki ev sahibiniz size, sizin de İş Bulma Bürosuna takdim edeceğiniz, resmi yazılı bir konut teklifi (“Wohnungsangebot”) vermek zorundadır. Büro bu daireyi kabul edene kadar, ne bir kira kontratı imzalamalı ne de bir ödeme yapmalısınız. İş Bulma Bürosunun, özel bir daireye yerleşmenize izin vermesi durumunda, yeni eviniz için mobilya ve diğer temel gerekli eşyaları almak için, size ayrıca ekstra bir bütçe (“Kosten für Erstausstattung”) sağlanacaktır.

İltica süreciniz askıda olduğu sürece, Federal Göç ve Mülteciler Dairesinin (“Bundesamt für Migration und Flüchtlinge” veya BAMF) sizin için belirlediği şehir ya da belediyeden uzakta bir yere taşınma izniniz yoktur. Buna ek olarak, Ağustos 2016’dan bu yana, siyasi iltica, mülteci koruması ya da geçici koruma hakkını almış bütün mülteciler için geçerli olan ikametgâh yükümlülüğü kuralı uygulanmaktadır. Bunun anlamı da ikamet izninizde belirtilmiş olan yerde oturmanız gerektiğidir. Eğer başka bir Alman şehrinde bir iş bulduysanız ya da eşiniz veya çocuklarınız oradaysa, size bu ikametgâh yükümlülüğünü veren yerel makamla iletişime geçmeniz gerekir. Konuyla ilgili daha fazla bilgi almak için bir avukata ya da yakınınızdaki danışma merkezlerine başvurun.

Mükemmel daireyi bulmak kolay değildir ve uygun olan her daireye başvuracak birçok kişi olacaktır, bu sebeple dokümanlarınız önceden hazırlayıp erkenden sunmanız size öncelik kazandırabilir. Ev sahiplerinin istedikleri belgelerin listesi aşağıdaki gibidir.

• Başvuru formu; online olarak bulabilirsiniz ya da daireyi görmeye gittiğiniz zaman size verilir.
• Kimliğiniz ya da pasaportunuzun ve oturum kartınızın fotokopileri.
• Gelir belgesi, genellikle son üç aylık maaş bordrosu istenir. Eğer Almanya’da yeni çalışmaya başladıysanız, iş vereninizden iş yerindeki pozisyonunuzu ve maaşınızı belirten bir belge alabilirsiniz. Serbest çalışansanız, fatura, banka hesap durumu, iş sözleşmeleri ve benzeri belgeleri gösterebilirsiniz. Şayet sosyal yardım alıyorsanız, İş Bulma Bürosundan aylık kiranızı karşılayacaklarına dair doküman getirmeniz gerekir.
• Şimdiki ev sahibinizden Borcu Yoktur Belgesi almalısınız. Bu belgeyle, ev sahibiniz, kiranızı her zaman zamanında ödediğinizi onaylamış olduğundan, sizin güvenilir bir kiracı olduğunuza dair önemli bir kanıttır. Eski ev sahibinizden de bu belgeyi alabilirsiniz.
• Kredi verilebilir durumda olduğunuza dair bir kanıt ya da borcunuz olup olmadığını gösteren “Schufa".

Bazı gazete ve dergiler hâlen ev ilanları yayınlıyor olsalar da, artık internet ilanları onları açık arayla geçmiş durumda, bu yüzden en iyisi internet üzerinden arama yapmanız. Emlak sitelerine girip, aradığınız dairenin kira miktarını, yer almasını istediğiniz semti ve diğer özellikleri yazarak, aramanıza göre çıkan sonuçların detaylarını tek tek inceleyebilirsiniz. Birçok sitesi, aradığınız dairenin özelliklerini veri tabanına kaydedip uygun bir sonuç çıktığı takdirde size otomatik olarak e-posta yoluyla haber verme özelliğine de sahiptir. eBay Kleinanzeigen, Immobilienscout24 ve Immonet gibi sitelerde birçok ev ilanı bulabilir ve istediğiniz daire özelliklerini yazıp arama yapabilirsiniz. Eğer paylaşımlı bir dairede oda arıyorsanız, WG-gesucht sitesine bakabilirsiniz. Ayrıca paylaşımlı dairelerde yaşayan yerel sakinleri ve mültecileri iletişime geçiren www.fluechtlinge-willkommen.de adlı siteye de bakabilirsiniz.

İnternet ilanlarında genellikle dairenin fotoğrafları ve kira, masraf giderleri ve taşınabileceğiniz tarih gibi gerekli tüm konuları içeren bilgiler yer alır. Bütün ev ilanlarını dikkatlice okuyup eğer cevap almak istediğiniz başka sorular varsa ev sahibiyle iletişime geçmelisiniz. Bazı ev sahiplerinin profillerinde telefon numaraları yer alırken, bazıları mesaj ya da e-posta yoluyla iletişime geçilmesini tercih ederler. İhtiyaçlarınıza uyan bir daire bulduğunuz zaman başvuru yapma konusunda hızlı davranmalısınız çünkü genelde uygun bir kiracı bulunması çok vakit almaz ve ilanlar hızla internetten kaldırılır.

Toplam kira (“Warmmiete”), temel kirayı (“Kaltmiete”), bakım için gereken işletme masraflarını (“Betriebskosten”), çöp toplama ücreti ve benzeri giderleri, ve ayrıca ısınma, sıcak su ve benzeri diğer faturaları, büyük ihtimalle gaz faturasını da içeren diğer ek giderleri (“Nebenkosten”) kapsar. Fakat elektrik tedarikçinizi kişisel olarak bulup evin elektrik kullanımını ayrı olarak ödemeniz gerekir. Bir kira sözleşmesi imzalayıp taşınmanızı gerçekleştirdikten sonra, ev sahibinin kirayı ancak belli koşullar altında arttırma izni olduğunu unutmayın.

Ev sahibiniz sizden isteyeceği kira depozitosu (“Kaution”), en fazla üç aylık temel kira (“Kaltmiete”) ücretine eşit olabilir. Kira depozitosunu, sözleşmenin imzalandığı tarihi başlangıç alarak, taksitle üç ayda ödeyebilirsiniz. Eğer ev sahibinizin ödemesi gereken ekstra bir maliyete yol açmazsanız (mülke zarar vermek gibi), sözleşmeniz sona erip de evden taşınacağınız zaman, ilk başta ödemiş olduğunuz güvenlik depozitosu ve oluşan faizini size geri ödemek zorundadır.

Emlak ofisi aracılığıyla daire bulduğunuzda, çoğu zaman komisyon (“Provision”) ödemezsiniz çünkü birçok ev sahibi bu ödemeyi karşılar. Komisyon istendiği takdirde, kiracının ödeyeceği payın iki aylık temel kira (“Kaltmiete”) bedeli ve buna dahil olan vergisini aşmaması gerekmektedir. Ayrıca size bir daire bulmaları için bir emlak ofisine kişisel olarak bir ödeme yapabilirsiniz ama bunu yaparken çok dikkatli olmalı ve bu işi üstlenecek meşru bir şirket ya da kişiyle iletişime geçmelisiniz.

Kiralık ilanları, direk ev sahipleri ya da emlak ofisleri tarafından yayınlanabilir. Hem evde hali hazırda oturmakta olan kişiler hem de meşru ev sahipleri, yeni kiracılar bulmak için, sıklıkla internet ilanlarını kullanırlar. Yaşamakta oldukları daireye yeni bir kiracı (“Nachmieter”) arayan kişilerin paylaştıkları birçok ilanla karşılaşabilirsiniz. Bir daireyi ya da odayı, ev sahibinin rızası olmadan devren kiraya vermek (“Untermiete”) kanunen yasaktır, bu yüzden bu gibi durumlarda, evin gerçek sahibiyle anlaşmaya varmanız gerekir. Eğer bir daire ya da odayı, kiracıdan devren kiralık almak istiyorsanız, ev sahibinden gerekli olan bütün yazılı izinlerin alınmış olunduğundan emin olun. Ayrıca devren kiralık bir daire tuttuğunuz zaman, yine uygun, geçerli ve yazılı bir sözleşme yapılmasının gerekli olduğunu da unutmayın.

Konut kooperatifleri (“Genossenschaftswohnung”) tarafından kiralanan daireler de başka bir seçenektir. Bu tür kooperatifler, orada bir daire kiralamadan önce hissedar olarak katılmanız gereken konut inşaatlarıdır. Durumdan duruma değişen gerekli başlangıç yatırımlarına rağmen konut kooperatifleri genelde daha hesaplı olur. Aynı zamanda kiracılar da olan yatırımcılar, kolektif olarak binanın sahibi olduklarından dolayı, kiracı olarak refahlarını korumayı sağlayan masraf ve koşullar hakkında hep beraber karar verebilirler.

Eğer düşük gelire sahip, sığınma talebi tanınmış bir mülteciyseniz, sosyal konut kiralama hakkınız vardır. Bu konutlar, Alman hükümetinin sağladığı diğer konutlara göre daha uygun fiyatlara sahiptirler. Bu türdeki daireleri kiralamak için öncelikle yaşadığınız şehirden ya da bağlı olduğunuz belediye makamından, sosyal konut ("Wohnberechtigungsschein" veya WBS) kiralamaya uygun olduğunuzu belirten bir sertifika almanız gereklidir. WBS gelirinizin belli bir eşiğin altında olduğunu kanıtlar. Bulduğunuz daireyi görmeye gittiğinizde, bu belgeyi ev sahibinize ya da aracı kişiye sunmanız gerekir.

Daire arayan kişilerin sayısı her geçen gün artmakta olduğu için, arayışınız sırasında, özellikle de gerçek olamayacak kadar iyi bir fırsatla karşı karşıya geldiğiniz zaman, çok dikkatli olmalısınız. Gerçek bir kira sözleşmesi imzalamadan ve anahtarları teslim almadan kesinlikle herhangi bir ödeme yapmamanız gerektiğini unutmayın. İnternet üzerinde arama yaparken, dairenin kim tarafından, şahıs mı şirket mi, yapılmış olduğunu kontrol edin. Bir emlak şirketinin meşru olup olmadığının kontrolünü sağlamak çok kolaydır. Daire ilanı bir şahıs tarafından yapıldığı zaman, çok daha dikkatli olmalı ve şartları iyice incelemelisiniz.

Eğer size daire bulması için bir emlak ofisiyle anlaşmaya karar verdiyseniz, yapacağınız ödeme ve sebebini açık bir şekilde içermeyen yazılı bir sözleşme imzalamadan bir ödeme yapmadığınızdan emin olun. Ancak size başarılı bir şekilde daire buldukları zaman, onlara bir ödeme yapmanız gerekir.

Taşınır taşınmaz yeni ikamet yerinizi kaydettirmeniz gerekir. Bunu yapmak için yakınınızda bulunan nüfus kayıt ve sicil makamıyla (“Meldebehörde”) iletişime geçin. Genelde yeni yerinize kayıt yaptırmak için 1-2 haftalık bir süreniz vardır. Eğer bu tarih aralığında kayıt olmazsanız, ceza ödemeniz gerekebilir.

Genelde Almanya’daki bireyler sakinlik ve sessizlik içinde yaşamayı tercih ederler. Bu sebeple yüksek sesli müzik, gürültülü parti ve benzeri etkinlikler, aynı binada yaşayan bireyler arasında sıkıntı ve münakaşaya yol açabilir. Yüksek gürültü yaparak müşterileri rahatsız etmeye, Almanya’da “Ruhestörung”(sükuneti ihlal) denir. Böyle bir duruma mahal vermemek için, genellikle kira sözleşmeleri ya da ev kuralları içerisinde yer alan, öğle ve gece vakti sessizlik zamanına (“Mittags- und Nachtruhe”) uymayı, oda ses seviyesini (“Zimmerlautstärke”) korumayı ve Pazar dinlenme saatlerine (“Sonntagsruhe”) dikkat etmeyi unutmayın.

Kiracı olarak, kira sözleşmeniz bitmeden üç ay önce ev sahibinizi yazılı olarak bilgilendirmek koşuluyla, süresiz bir sözleşmeyi istediğiniz zaman sonlandırabilirsiniz. İptal mektubunuzun belirttiğiniz ayda geçerli olması için, aynı ayın en geç üçüncü iş gününde ev sahibine ulaşmış olması gerekir. Bazı durumlarda kiracının ihbar süresi, genel olarak belirlenmiş üç aylık süreden daha kısa olabilir. İptal süresiyle ilgili koşullar, yaptığınız kira sözleşmesine göre değişir.

Ev sahipleri de kira sözleşmesini iptal edebilirler fakat kiracıların haklarını korumak adına bu hususta belirlenmiş yasal engeller bulunmaktadır. Beş yıla kadar olan kira sözleşmelerinde, ev sahipleri üç ay öncesinde ihbar yollayarak sözleşmeyi sonlandırabilirler. Eğer üç yıldan fazladır bir yerde oturuyorsanız, ev sahibinin ihbar süresi 9 ay kadar uzun bir süre de olabilir.

Mültecilere özel olarak verilen destek ve danışmanlığın yanı sıra, her şehirde halka açık kiracı destek hizmetleri (“Mieterschutzbund” veya “Mieterverein” olarak adlandırılan) bulunur ve ihtiyacı olan bireylere birebir konut danışmanlığı hizmeti sunarlar. Oturduğu ev konusunda zorluklar yaşayan savunmasız durumdaki kiracılar (mülteci olsun olmasın), birçok farklı danışmanlık hizmetinden faydalanabilirler. Fakat bu tür kuruluşlar, hizmetleri karşılığı yıllık üyelik ücreti talep ederler. Üye olduğunuz zaman, bir kiracı olarak yaşadığınız evi ilgilendiren birçok farklı konuda uzman danışmanlık hizmetinden faydalanabilirsiniz, bunlara ev sahibinizle ya da emlak şirketiyle yaşadığınız hukuki ihtilaflar ve finansal anlaşmazlıklar da dahildir.