امکان سفر به خارج از آلمان برای پناهندگان

تمام اطلاعات لازم  در این مورد را در فصل «پاسپورت آبی‌رنگ» بخوانید.

در حالت کلی، با داشتن این پاسپورت می‌توانید به خارج از آلمان سفر کنید. با این حال، برای سفر به اکثر کشورها به ویزا نیاز دارید و بعضی از کشورها این پاسپورت را به رسمیت نمی‌شناسند.  قبل از برنامه ریزی برای سفر، حتما با سفارت کشوری که قصد سفر به آن را دارید، تماس بگیرید تا مطمئن شوید که آیا پاسپورت خاکستری را به رسمیت شناخته و برای شما ویزا صادر می‌کنند یا خیر. در صفحه‌ی آخر گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، می‌توانید فهرست کشورهایی را مشاهده کنید که  «پاسپورت خاکستری» را به رسمیت می‌شناسند. احتمال دریافت ویزا به عوامل مختلفی، مانند کشوری که تبعه‌ی آن هستید، ملیت، وضعیت زندگی شما در آلمان و ... بستگی دارد. نمی‌توان از پیش حدس زد که چه کسی ویزا دریافت می‌کند و چه کسی خیر.

با پاسپورت خاکستری صادره از آلمان، می‌توانید بدون نیاز به ویزا به تمام کشورهای عضو شنگن سفر کرده و تا سه ماه آنجا بمانید. فهرست کشورهای عضو پیمان شنگن را در وب‌سایت  auswaertiges-amt.de.ببینید.

لطفا توجه داشته باشید: اگر به کشور متبوع خود سفر کنید، این احتمال وجود دارد که اقامت آلمان را از دست بدهید. اداره‌ی امور اتباع بیگانه در صورت آگاه شدن از سفر شما، می‌تواند پرونده‌ی درخواست پناهندگی‌تان را مجددا باز کرده و مورد بررسی قرار دهد که ممکن است منجر به ابطال اقامت شما شود. اطلاعات بیشتر در این مورد را در اینجا بخوانید.  

خوب است بدانید: کشورهای عضو پیمان شنگن آن دسته از کشورهای اروپایی هستند که توافق کرده‌اند مرزهای خود را برای سفر و رفت‌وآمد آزادانه‌ی شهروندان به روی همدیگر باز کنند. این بدان معنی است که ساکنان این کشورها می توانند از یک کشور شینگن به کشور دیگر بدون کنترل پاسپورت یا ویزا سفر کنند. به این معنی که فرد ساکن یکی از این کشورها می‌تواند بدون نیاز به اخذ ویزا یا انجام مراحل کنترل پاسپورت برای مقاصد توریستی، وارد یکی دیگر از کشورهای عضو پیمان شده و تا ۱۸۰ روز در آن کشور بماند. 

اما همه‌ی کشورهای اروپایی عضو این پیمان نیستند. برخی از کشورها تصمیم گرفته‌اند و کنترل مرزی خود را حفظ کنند. بنابراین همیشه خوب است قبل از سفر به هر کشور اروپایی، در این مورد کسب اطلاعات کنید. 

اگر در آلمان اقامت حمایت جانبی (subsidiär schutz) و یا منع اخراج  (Abschiebungsverbots ) دریافت کرده‌اید و توانسته‌اید پاسپورت ملی کشور متبوع خود را داشته باشید،  می‌توانید با این پاسپورت به خارج از آلمان سفر کرده و با داشتن اقامت معتبر آلمان، دوباره به این کشور بازگردید. اینکه برای سفر به کدام کشورها نیاز به اخذ ویزا دارید، به ملیت شما (کشور متبوع شما) بستگی دارد. 

با این حال، در صورت سفر به کشور متبوع خود این احتمال وجود دارد که اقامت آلمان را از دست بدهید. . اداره‌ی امور اتباع بیگانه در صورت آگاه شدن از سفر شما، می‌تواند پرونده‌ی درخواست پناهندگی‌تان را مجددا باز کرده و مورد بررسی قرار دهد که ممکن است منجر به ابطال اقامت شما شود. اطلاعات بیشتر در این مورد را در اینجا بخوانید.  

اگر با دولدونگ کاری (Beschäftigungsduldung)  یا دولدونگ دوره‌ی آموزشی فنی‌حرفه‌ای (Ausbildungsduldung) در آلمان زندگی می‌کنید، قاعدتا اجازه‌ی خروج از این کشور را ندارید مگر اینکه اداره‌ی امور اتباع بیگانه به طور استثنا چنین اجازه‌ای برای شما صادر کند. مثلا به دلیل اردوی تفریحی از طرف مدرسه برای دانش‌آموزان یا موارد مهمی مثل ازدواج یا فوت یکی از بستگان. 

برای اینکار باید پیش از سفر از اداره‌ی امور اتباع بیگانه درخواست صدور مجوز نمایید. نشانی شعبات این اداره را در وب‌سایت bamf.de بیابید. از آنجایی که رسیدگی به درخواست‌ها معمولا مدتی طول کشیده و هر درخواست به طور جداگانه بررسی می‌شود، توصیه می‌شود که مدت کافی پیش از سفر درخواست را برای آنها بفرستید. 

برگه‌‌ی اقامت موقت (Fiktionsbescheinigung) چیست؟ 

این مجوز اقامت موقت در مواردی صادر می‌شود که درخواست اقامت فرد در دست بررسی است و هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده. برای مثال، وقتی که قصد دارید اقامت خود را تمدید کرده یا درخواست اقامت جدیدی بدهید. در این موارد تا صدور و ابلاغ تصمیم نهایی، مطابق با بند ۴ پاراگراف ۸۱ قانون اقامت یا بند ۳ پاراگراف ۸۱ قانون اقامت  برگه‌ی موقتی برای شما صادر می‌شود. 

با برگه‌ی اقامت موقتی که طبق بند ۳ پاراگراف ۸۱ قانون اقامت صادر می‌شود، اقامت و سفر در خاک آلمان مجاز است و در صورت خروج از آلمان، امکان ورود دوباره به این کشور را ندارید. روی این برگه معمولا چنین عبارتی درج می‌شود: «این مجوز برای سفر به خارج از کشور اعتبار ندارد» که تاکید دارد دارنده‌ی آن مجاز به خروج از مرز نیست.

در مقابل، افرادی که با برگه‌ی اقامت موقت مطابق بند ۴ پاراگراف ۸۱ قانون اقامت در آلمان هستند، در صورت داشتن پاسپورت یا جواز جایگزین پاسپورت معتبر، می‌توانند آزادانه در حوزه‌ی شنگن رفت‌و‌آمد کرده و دوباره وارد آلمان شوند. 

اما باید علاوه بر استفاده از فرم رسمی تعیین‌شده، «کادر سوم در صفحهٔ ۳ فرم مربوط به تبعه‌ی غیرآلمانی» نیز علامت خورده باشد. مهرهای ورود و خروج در پاسپورت یا مدرک پاسپورت درج می‌شوند، نه در برگه‌ی اقامت موقت. 

اگر فکر می کنید در برگه‌ی اقامت موقت شما اشتباهی وجود داشته و باید اصلاح شود، با اداره‌ی امور اتباع بیگانه در محل زندگی خود تماس بگیرید.

نکته‌ی حائز اهمیت: اگر مطمئن نیستید که جواز موقت شما طبق کدام پاراگراف فوق‌الذکر صادر شده، می‌توانید با مراجعه به اداره‌ی امور اتباع بیگانه در محل زندگی خود بپرسید که آیا اجازه‌ی خروج از آلمان را دارید یا خیر. اگر قصد سفر به یکی از کشورهای حوزه‌ی شنگن را دارید، قبل از سفر از مقامات دولتی کشور مقصد بپرسید که آیا با این جواز موقت اجازه‌ی ورود به آن کشور را دارید یا نه. 

لطفا توجه داشته باشید که: بسته به مقصد سفر، ممکن است نیاز به اخذ ویزا نیز داشته باشید. 

بیمه‌ی مسافرتی (Reisekrankenversicherung)  نوعی بیمه‌ است که هزینه‌های درمانی شما را در طول سفر پوشش می‌دهد. از آنجایی که شرکت‌های بیمه‌ی آلمان،  معمولا هزینه‌های درمانی در خارج از کشور را پرداخت نکرده و یا فقط بخشی از آن را پرداخت می‌کنند، خوب است که قبل از سفر، قرارداد بیمه‌ی مسافرتی داشته باشید که هزینه‌های درمان اورژانسی در خارج از کشور را پوشش دهد. مطالعه‌ی دقیق شرایط بیمه و انتخاب بیمه با توجه به نیازهای فردی بسیار مهم است.

اگر  از جاب‌سنتر کمک‌هزینه‌ی دولتی می‌گیرید، قانونا موظف هستید سفر خود را به موقع به این اداره اطلاع دهید. برای اینکار می‌توانید درخواست Ortsabwesenheit نمایید که به صورت آنلاین نیز قابل انجام است. پس از بررسی درخواست شما و در صورت موافقت با آن، برای مدت زمان سفر کماکان کمک‌هزینه و هزینه‌ی بیمه‌ی درمانی معمول در آلمان را دریافت خواهید کرد. اما اگر غیبت شما بیشتر از ۳ هفته به طول بیانجامد یا مقامات این اداره به شما دسترسی نداشته باشند، کمک‌هزینه و بیمه‌ی درمانی شما قطع خواهد شد.