د جرمني پوهنتونونه او بېلابېل تخصصي انستيتيوتونه زيات اکاډميک مضمونونه تدريسوي. ډېر پوهنتونونه د دولت له خوا تمويليږي او يا دولتي اعتبار لري. د دې تر څنګ د پروتستانت او کاتوليک کليساوو او خصوصي بنسټونو له لوري هم ځينې پوهنتونونه چلول کيږي چې د دولت له خوا په رسميت پېژندل کيږي. د جرمني د تحصيلي سيستم له مخې ډېر پوهنتونونه په څېړنو تمرکز کوي؛ ځکه نو د لوړې درجې کورسونه ډېر مهال تيوريک وي او د څېړنو پر محور راڅرخي.
د جرمني د پوهنتونونو سيستم
څنګه کولای شم د جرمني په يو پوهنتون کې زدهکړه وکړم؟
د جرمني په پوهنتونونو کې زدکړې، د يوه نړيوال سند د ترلاسه کولو او د جرمني ژبې د مهارتونو پياوړي کولو لپاره ښه فرصت دی. په جرمني کې سلګونه پوهنتونونه، موزيک اکاډمۍ، د تطبيقي علم پوهنتونونه، د هنر کالجونه او د فلم ښوونځي فعال دي. د دوی له منځه د وړ پوهنتون ټاکل آسانه کار نه دی. له دې مخکې چې په يوه ځانګړي پوهنتون کې زدکړې پیل کړئ؛ بايد د زدکړو او درجې ترلاسه کولو په اړه ښه غور وکړئ.
که څه هم ځينې پوهنتونونه په انګليسي تدريس کوي خو يوه زياته برخه پوهنتونونه په جرمني ژبه دي. پوهنتون ته له نومليکنې وړاندې بايد د جرمني ژبې ازموينه ترسره کړئ او په اړونده ادارو کې تاييد کړئ چې پخواني ترلاسه کړي سندونه مو په جرمني کې په رسميت پېژندل کيږي.
د لوړو زدهکړو د بنسټونو ډولونه
د اروپايي ټولنې د يوه غړي هېواد په توګه جرمني هم د خپلو پوهنتونونو سيستم له نورو اروپايي هېوادونو سره برابر کړی دی. دې کار ته (Bologna-Prozess) وايي. د لېسانس او ماسټرۍ نويو سندونو په عمليتوګه د پخواني دېپلوم او (Magister Artium) ځای نيولی. له دې سره سره ښايي ځينې پوهنتونونه اوس هم زاړه سندونه وکاروي ځکه ټولو پوهنتونونو بولوګنا پروسه نه ده بشپړه کړې. دا دواړه سندونه د اوسنۍ ماسټرۍ له سندونو سره معادل دي.
د فراغت د سندونو ډولونه
د جرمني په پوهنتونونو کې د زدکړو لپاره لږ تر لږه د ښوونځي د فراغت سند ته اړتيا لرئ. پوهنتون ته له نومليکنې وړاندې بايد په اړونده ادارو کې دا تاييد کړئ چې ستاسې سند په جرمني کې د عالي ښوونځيو د فراغت له سندونو (Abitur” يا “Allgemeine Hochschulreife) سره معادل دی. که غواړئ د تطبيقي ساينس په پوهنتون کې زدکړه وکړئ؛ د ښوونځي د فراغت سند مو بايد د (Fachhochschulreife) له سند سره معادل وي. د ښوونځيو د سندونو رسمي کولو ته (Zeugnisbewertung) وايي.
که د خپل هېواد په پوهنتونونو کې مو زدکړې کړې وي خو د فراغت سند مو نه وي ترلاسه کړی؛ ښايي په جرمني کې د پوهنتون له معادل پروګرام سره يوځای شئ. دا په دې پورې اړه لري چې ستاسې په کومه برخه کې مو زدکړه کوله او د کرېدت نومرې مو په جرمني کې څه ډول پېژندل (Akademische Anerkennung) کيږي. په دې اړه نور مالومات دلته ومومئ.
مهم
په جرمني کې ډېر پوهنتونونه له نومليکونکو د TestDaF, telc يا DSH په شان د ژبې د ازموينې سند غواړي. پوهنتون ته د نومليکنې پر مهال وپوښتئ چې دوی د داخلې لپاره کوم ډول سند او د ژبې کچې ته اړتيا لري. د ژبې بېلابېل کورسونه د د ډاډ په داټابېس، Volkshochschule يا د ګويته انستيتيوت پر وېبسایټ موندلای شئ. که غواړئ پوه شئ چې د جرمني په پوهنتونونو کې د زدکړو لپاره څومره وړتيا لرئ؛ بايد د (TestAS) په نوم ازموينه ورکړئ. دا ازموينه پوهنتون ته د شاملېدو لپاره ستاسې عمومي او د مضامينو اړوند وړتياوې ارزوي. د مهاجرو لپاره د دې ازموينې لګښتونه د جرمني د اکاډميکې تبادلې د خدمتونو اداره (DAAD) ورکوي.