کډوال له جرمني بهر سفر کولای شي؟

د شنه پاسپورت لرونکو لپاره ټول اړين مالومات زموږ په بل څپرکي (شين پاسپورت) کې لوستلای شئ.

د اصولو له مخې د بې‌وطنه او بهرنيانو لپاره د سفر په سند يا (خړ پاسپورت) بهر ته سفر کولای شئ. البته ډېرو بهرنيو هېوادونو ته د سفر لپاره ويزې ته اړتيا ده. دا هم په ياد لرئ چې ټول هېوادونه دا پاسپورت په رسميت نه پېژني. دا چې هغه هېواد چې تاسې ورته سفر کول غواړئ؛ دا پاسپورت په رسميت پېژني او ويزه درکوي که نه؛ د هماغه هېواد له سفارت يا کنسولګرۍ وپوښتئ. د کډوالو لپارو د ملګرو ملتونو عالي کميسيون له لوري په خپره شوې پاڼه کې هغه هېوادونه موندلای شئ چې خړ پاسپورتونه په رسميت پېژني. 

د ويزې ترلاسه کولو لپاره ستاسې چانس ستاسې له اصلي هېواد، په جرمني کې ستاسې د ژوند له حالت او مليت په شان ځينو شرطونو سره اړه لري. دا چې چا ته ويزه ورکول کيږي او چا ته نه؛ مخکې له مخکې يې ویل سخت دي.

البته د شېنګن اړوند ټولو هېوادونو ته له ويزې پرته تګ ممکن دی. د دې هېوادونو لړ پر (auswaertiges-amt.de) وېبسایټ موندلای شئ.

البته په ياد مو وي چې دې هېوادونو ته له ويزې پرته سفر يوازې هغه وخت ممکن دی چې  په دې هېوادونو کې له درې مياشتو زيات پاته کېدل نه غواړئ او هلته د کار کولو اراده ونه لرئ.

يادونه: په جرمني‌کې پناغوښتونکي خپل هېواد ته د تلو اجازه نه لري. که دا کار وکړي او د بهرنيانو چارو اداره خبره شي؛ ښايي په جرمني د استوګنې حق له لاسه ورکړي. دا اداره کولی شي دلته ستاسې د استوګنې حق لغوه کړي. په دې اړه نور مالومات په (د استوګنې اجازې لغوه کېدل) برخه کې همدلته لاندې ولولئ.

مهم: شېنګن هېوادونه په اروپا کې هغه هېوادونه دي چې په خپل منځ کې يې سرحدونه پرانستي دي. په دې مانا چې د دې هېوادونو وګړي يو د بل هېواد ته له پاسپورت او ويزې پرته تلای شي. په دې ډول تاسې هم د سياحت لپاره دې هېوادونو ته د ۱۸۰ ورځو په موده کې د درې مياشتو لپاره تلای شئ. په ياد مو وي چې ټول اروپايي هېوادونه د شېنګن غړيتوب نه لري. ځينې هېوادونه خپل سرحدونه کنټرولوي. له همدې کبله له سفر وړاندې په دې اړه ځان ښه پوه کړئ. که پوښتنه لرئ، کولای شئ زموږ په فورم کې يې وپوښتئ.

که څوک د فرعي خونديتوب او يا د ډيپورټ ملي‌بنديز له مخې په جرمني کې د استوګنې اجازه ولري او د دې تر څنګ د خپل هېواد معتبر پاسپورت ولري؛ کولای شي بهر ته سفر وکړي او له بېرته د خپلې استوګنې د اجازې په وسیله جرمني ته راشي. دا چې کوم هېوادونه تاسې ته ويزه درکوي؛ ستاسې له اصلي هېواد سره تړلې ده.

يادونه: په جرمني‌کې پناغوښتونکي خپل هېواد ته د تلو اجازه نه لري. که دا کار وکړي او د بهرنيانو چارو اداره خبره شي؛ ښايي په جرمني د استوګنې حق له لاسه ورکړي. دا اداره کولی شي دلته ستاسې د استوګنې حق لغوه کړي. په دې اړه نور مالومات په (د استوګنې اجازې لغوه کېدل) برخه کې همدلته لاندې ولولئ.

دا کسان بهر ته د تګ اجازه نه لري. هغه زده‌کوونکي چې د ښوونځيو له لوري بهر ته وړل کيږي، مستثنا دي او کولای شي د بهرنيانو چارو له ادارې د سفر اجازه ترلاسه کړي. همدا شان نور هغه کسان چې د واده کولو يا خپل چا د مړينې په شان مهم دليل ولري، کولای شي بهر ته د سفر غوښتنه وکړي. د دې کار لپاره هر څومره ژر چې کولای شئ، له خپلې اړوند اوسلډربېهوردې څخه اجازه وغواړئ؛ ځکه د اجازې ورکول ښايي ډېر وخت ونيسي. ستاسې اړوند اوسلندربېهورده اداره پر (bamf.de) وېبسایټ موندلای شئ.

د استوګنې قانون د ۱۸ مادې د درېيم بند له مخې د بديل سند (Fiktionsbescheinigung) لرلو په صورت کې، د جرمني په داخل کې اوسېدلو او د هېواد دننه سفر کول اجازه لرئ. له جرمني څخه بهر ته تللو او بېرته راستنېدلو اجازه نشته. اکثره وخت په دغه سند کې دا جمله لیکل شوې وي " gilt nicht für Auslandsreisen "، چې معنا یې دا ده چې دا سند د بهرني سفر لپاره نه دی. 

د استوګنې قانون د ۱۸ مادې د څلورم بند له مخې فېکشن سند لرونکي کولای شي د منل شویو پاسپورتونو یا د پاسپورت بدیل اسنادو په مرسته د شېنګن سیمې دننه ازاد سفر وکړي او بېرته جرمني ته راستانه شي. د دې لپاره شرط دا دی چې، سربېره پر دې چې رسمي فورمه وکارول شي، باید د بهرني وګړي د فورمې په دریم مخ کې دریم چوکات نښه شوی وي. د داخلېدو او وتلو مهرونه به په پاسپورت یا د پاسپورت په بدیل سند کې وهل کېږي، نه په فېکشن سند کې.

که فکر کوئ چې د استوګنې بديل سند مو د ناسمې مادې له مخې درکول شوی دی او سمون غواړي، له خپلې اوسلنډربېهورده ادارې سره اړيکه ونيسئ.

د استوګنې سند بديل هغه وخت ورکول کيږي، کله چې د يو چا د استوګنې سند د ورکړې په اړه وروستۍ پرېکړه نه وي شوې. د بېلګې په توګه که څوک د استوګنې سند ترلاسه کولو او يا د وخت غځولو غوښتنه وکړي، ښايي د اصلي سند تر ورکړې پورې د (§ 81 Abs. 4 AufenthG) يا (§81 Absatz 3 AufenthG) مادو له مخې فيکڅيون بېشاينيګونګ ورکړل شي. 

مهم: که ډاډه نه ياست چې بديل سند مو د کومې مادې له مخې دی، له خپلې اوسلنډربېهوردې ادارې وپوښتئ چې بهر ته د تګ او بېرته جرمني ته د راتګ اجازه لرئ او که نه. که له شېنګن سيمې بهر تلل غواړئ، د هماغه هېواد له اړونده ادارو وپوښتنئ چې هلته د ورتګ او بېرته راتګ اجازه درکوي او که نه. 

يادونه: ځينې وخت ښايي د استوګنې له بديل سند سره د سفر پر مهال د ويزې اړتيا هم وي. که ډاډه نه ياست چې د سفر لپاره مو ويزې ته اړتيا ده او که نه، کولای شئ زموږ په فورم کې يې وپوښتئ.

د سفر روغتيايي بيمه (Reisekrankenversicherung) د سفر پر مهال د درملنې لګښتونه ورکوي. د جرمني روغتيايي بيمه په بهر کې د درملنې ډېر لږ يا هېڅ لګښت پر غاړه اخلي؛ له همدې کبله غوره ده چې بهر ته د سفر پر مهال يوه بله روغتيايي بيمه واخستل شي. د دا ډول بيمو اخستلو پر مهال ټول مالومات ولولئ او په شرطونو ځان ښه وپوهوئ.

که د جاب‌سنټر مرسته او يا نورې ټولنيزې پیسې (Sozialleistungen) ترلاسه کوئ، بايد له سفر مخکې جاب‌سنټر ته خبر ورکړئ او د ناسوبتيا (Ortsabwesenheit) د ثبت غوښتنه وکړئ. دا کار په انلاين ډول هم کولای شئ. کله چې جاب‌سنتر ستاسې ناسوبتيا ومني، د دې مودې لپاره مو پیسې او روغتيايي بيمه نه بنديږي. که څوک له درې اونيو زيات وخت بهر تېروي او يا هم د جاب‌‌سنټر اړيکو ته ځواب ورنه کړي، ورکول کېدونکې پیسې او روغتيايي بيمه يې بنديږي.