Almanya'da Ehliyet Almak

Almanya'ya bir mülteci olarak geldiyseniz, iltica başvurunuzla Federal Göç ve Mülteciler Dairesi ("BAMF") ilgilenir. Bu süreç boyunca, ehliyetiniz de dahil olmak üzere tüm kimlik belgelerini onlara vermenizi talep ederler. Daha sonra BAMF, belgelerinizi Yabancılar Dairesine ("Ausländerbehörde") gönderir ve hangi tür oturum almanız gerektiğine karar verir. Oturum belgenizi aldıktan sonra, Yabancılar Dairesi diğer belgelerinizi size iade edecektir. O zamana kadar ehliyetiniz olmaz ve bu nedenle araç kullanmanıza izin verilmez. Buna ek olarak, ehliyetiniz Almanya'ya kaydınızı yaptırdıktan sonraki yalnızca ilk altı ay için geçerlidir. İltica prosedürü daha uzun sürebilir. Bu, ehliyetinizi geri aldıktan sonra da muhtemelen araba kullanmanıza izin verilmeyeceği anlamına gelir. Bu durumda, ulusal ehliyetinizi Alman eşdeğerine çevirmeniz ("Umschreibung")  gerekecektir.

Almanya'ya iş veya öğrenci vizesi ile geldiyseniz, birincil ikametinizi burası olarak kaydettirdiyseniz ve Avrupa Birliği (AB) veya Avrupa Ekonomik Alanı (AEA)'nın üyesi olmayan bir ülkeden ehliyetiniz varsa, ehliyetiniz sadece ilk altı ay geçerlidir. Bu süreden sonra araç kullanmanıza izin verilmez. Bu, en nihayetinde bir Alman ehliyetine ihtiyacınız olacak demektir. Belirli gereksinimler ne olacağı menşe ülkenize bağlıdır.

Eğer Almanya’yı yalnızca ziyaret ediyorsanız, Almanya'da ulusal ehliyetinizle araç kullanmanıza izin verilir. Bununla birlikte, Almanya'da bir araç sürmek için gereken asgari yaşa henüz ulaşmadıysanız, ehliyetiniz geçerli olmayacaktır. Menşe ülkenize bağlı olarak, uluslararası bir ehliyete ihtiyacınız olabilir. Araba ya da başka bir motorlu taşıt kullandığınız zamanlar, ehliyetinizi yanınızda taşımanız gerekir. Ehliyetinizin geçerli olup olmadığını Federal Ulaştırma ve Dijital Altyapı Bakanlığının web sitesinden öğrenebilirsiniz.

Birincil ikamet yeriniz Almanya'daysa, ehliyetinizin varış tarihinden itibaren yalnızca altı ay geçerli olması nedeniyle, ehliyetinizi resmen kaydettirmeniz gerekir. Bu işleme çevirme ("Umschreibung") denir. Sürücü ehliyeti yönetmeliği ("Fahrerlaubnis-Verordnung") üç ülke türü için farklı koşullar gerektirmektedir:

• AB/AED üye devleti: Ancak vadesi dolduktan sonra çevirmeniz gerekir.
• Sürücü Ehliyeti Yönetmeliği Ek 11 (“Listenstaaten”) listesinde yer alan ülkeler: Çevirme mecburidir. Özel durumlarda, ehliyetler ek bir sınava girmeden çevrilebilir.
• Diğer ülkeler (“Drittstaaten”): Çevirme mecburidir. Teori sınavı ve sürüş testinin uygulanması zorunludur.

Suriye ehliyetiniz varsa ve Almanya'da araç kullanmak istiyorsanız, ancak sınav olarak ehliyetinizi çevirebilirsiniz. Almanya'nın Suriye'den çok daha fazla trafik kuralı ve işareti olması nedeniyle, sınavdan önce resmi bir sürücü kursuna ("Fahrschule") gidip teori derslerine katılmanız şiddetle tavsiye edilir. Fakat, okulda sürüş dersi almanıza gerek yoktur.

Ehliyetinizi çevirme işlemini başlatmak için, yerel sürücü ehliyeti makamına ("Fahrerlaubnisbehörde" veya "Führerscheinstelle") başvuru yapmanız gerekir. Yaşadığınız yere ve sizden başka kaç başvuru olduğuna bağlı olarak, size geri dönüş yapmaları biraz zaman alabilir. Zaman kaybetmemek için, ilk altı aylık süreniz bitmeden önce ehliyetinizi çevirme işlemine başlamanız iyi olur.

Yaşadığınız yere bağlı olarak, yakınınızdaki yerel sürücü ehliyeti makamı (“Fahrerlaubnisbehörde” veya “Führerscheinstelle”) ehliyeti çevirme sürecinin her adımından sorumludur: başvurunuzu teslim alırlar, ilave bir eğitime ya da teste ihtiyacınız var mı diye kontrol eder ve sonunda yeni ehliyetinizi verirler. Yetkili sürücü ehliyeti makamlarının listesine buradan ulaşabilirsiniz. Ehliyetinizi çevirme başvurusu yapmadan önce ofislerine şahsen gitmeniz ve kimliğinizi göstermeniz gerekir. Gizlilik nedenlerinden ötürü, genellikle sorulara telefonda cevap vermezler.

Başvurunuzla birlikte aşağıda sıralanmış belgeleri sunmanız gerekir.

• Kimlik kartı veya pasaport
• İkametgâh (“Anmeldung”)
• Biyometrik pasaport fotoğrafı (“biometrisches Passbild”)
• Yetkili bir göz doktoru tarafından yapılmış göz muayenesi (“Sehtest”)
• A ve B sınıfları için (römork ve alt kategoriler dahil) ilk yardım katılım belgesi (“Erste Hilfe”) veya C ve D sınıfları için (römork ve alt kategoriler dahil) ileri ilk yardım sertifikası
• Menşe ülkenizde düzenlenmiş ulusal ehliyetinizin orijinalinin Almanca tercümesi (varsa uluslararası bir ehliyet değil) Bazı durumlarda, ofis sizden bir tercüme talep etmez.
• Yabancı ehliyetinizin halen geçerli olduğunu gösteren yazılı bir beyan
• A veya B dışındaki sınıflar için başvuru yapmak isterseniz, ek kanıta ihtiyacınız olacaktır. Daha fazla bilgi için Ulaştırma Bakanlığının bilgi sayfasına bakınız.

Bazen, sürücü ehliyeti makamlarına başvuranlardan adli sicil kaydı ("Polizeiliches Führungszeugnis") talep edilir. Bu belgeyi yerel yönetim yetkilinizden veya internet üzerinden alabilirsiniz.

Eğer sürüş testi yaptırmanız gerekiyorsa, size bir sürüş eğitmeni ve yerel sürücü ehliyeti makamından bir denetmen eşlik edecektir. Yeterince iyi araç sürdüğünüz takdirde ilave ders almanız gerekmez. Teori ve sürüş testini geçtikten sonra, ilgili sınıf için size bir Alman ehliyeti verilir. Bu ehliyet özel araçları kullanmanıza olanak sağlar, ancak taksi veya ambulanslar gibi araçları kullanamazsınız. Menşe ülkenizdeki ehliyetinizin daha geniş kapsamlı olması, Alman ehliyetinizi etkilemez.

Eğer hayatınızda ilk defa bir ehliyet başvurusunda bulunuyorsanız, yapmanız gerekenler aşağıda sıralanmıştır:

• Bir sürücü okulunda (“Fahrschule”) ders alın. Büyük şehirlerde Türkçe konuşan sürüş eğitmeni de bulabilirsiniz.
• İlk yardım kursu (“Erste Hilfe”) alın.
• Göz doktoruna muayene olun (“Sehtest”).
• Biyometrik pasaport fotoğrafı çektirin (“biometrisches Passbild”).

C1, C, D1, D veya ilişkili E römork sınıflarında ehliyet başvurusu yapmak isterseniz, ek yetenek kanıtına ihtiyacınız olacaktır. Ulaştırma Bakanlığının web sitesinde, mevcut tüm sınıfların bir özetini bulabilirsiniz (İngilizce).

Alman sürücü ehliyeti almak istiyorsanız, sürüş dersleri, çalışma kitapları, tıbbi sınavlar ve gerçek test ücretleri gibi birçok farklı maliyeti karşılamanız gerekir. Kaç derse ihtiyaç duyduğunuza bağlı olarak, toplam tutar 1000 ila 3000 avro arasında bir miktar olabilir.

Sürüş derslerinin ücretleri, yaşadığınız şehre ve seçtiğiniz sürüş okuluna bağlı olarak değişir. Yeni başlayanlar için bazı sürüş dersleri zorunludur (ör. otoyol, gece veya karayolu gezileri). Kaç derse ihtiyacınız olduğuna karar öğretmeniniz karar verir. Eğitmeniniz, güvenli bir şoför olduğunuza ikna olana kadar sürüş sınavına kaydolamazsınız. Sürüş dersi maliyeti ile karşılaştırıldığında, teori ve sürüş testlerinin ücretleri daha düşüktür.

Alman sürüş testinin bir kısmını teori sınavı oluşturur. Sürüş testine girebilmek için öncelikle teori testini geçmeniz gerekir. Teori testini 12 farklı dilde alabilirsiniz: Almanca, İngilizce, Fransızca, Yunanca, İtalyanca, Lehçe, Portekizce, Romence, Rusça, Hırvatça, İspanyolca, Türkçe ve Arapça (yalnızca bazı federal eyaletlerde). Teori testi çoğunlukla çoktan seçmeli 30 sorudan oluşur. Bir sorunun birkaç doğru cevabı olabilir. On puandan fazla eksi puan alırsanız, testten kalırsınız.

Teori ve sürüş testleri, yetkili test kurumları tarafından (örn., Berlin, Brandenburg, Mecklenburg-Batı Pomerania, Saksonya, Saksonya Anhalt ve Thüringen’deki DEKRA) yapılır. Teorik teste girebilmek için aşağıdaki belgeleri sunmanız gerekir:

• Kimlik kartı ya da pasaport
• Randevu mektubu
• Sürücü kursunuz tarafından verilen eğitim belgesi (daha önce hiç ehliyet almadıysanız)

Teori testinin sonuçları bir yıl geçerlidir. Sürüş testini tekrar yaptırmanız gerekiyorsa ve teori testinin üzerinden 12 ay geçtiyse, teori testini tekrarlamanız gerekir. Teori testine hazırlanmak için http://www.lehrboegen.de/ veya http://www.fuehrerschein-bestehen.de/ gibi çeşitli dillerde alıştırmalar sunan web sitelerini kullanabilirsiniz. Buna ek olarak, kullanabileceğiniz akıllı telefon uygulamaları ve başka internet programları vardır. Bazı uygulamalar ücretsizdir, bu konuda sürüş eğitmeninizden tavsiye alabilirsiniz.

Teori sınavını geçtiyseniz, sürüş testine girebilirsiniz. Sürüş testi normalde 30 ila 45 dakika arasında sürer. Genellikle denetleyen kişi arka koltuğa oturur. Sürüş becerilerinizi güvenlik ve yeterliliğe dayalı olarak değerlendireceklerdir. Öğretmeniniz, acil bir durumda kontrolü ele geçirebilmek için yanınıza oturur. İlk aşamada geçemezseniz, testi iki haftalık aralıklarla üç kez tekrarlama şansınız vardır. Testi istediğiniz kadar tekrarlayabilirsiniz.

Almanya'da bir sürü trafik kuralı vardır. Almanlar, ülkelerinden sık sık "trafik işaretleri ormanı" ("Schilderwald") olarak bahsederler. Kurallar olduğundan dolayı, kurallara uymadığınız takdirde maruz kalacağınız cezalar da vardır. Tüm cezalar Flensburg'da belirli bir kamu kurumu tarafından kayıt altına alınır. Bu kurumun resmi adı Sürüş Yeterlilik Kaydı’dır ("Fahreignungsregister" veya "FAER"). Sekiz veya daha fazla ceza puanı alırsanız, ehliyetinizi kaybedersiniz.

Yol güvenliğini etkilemeyen küçük trafik suçları kayıt altına alınmaz. Ceza puanlarınızı her beş yılda bir azaltabilirsiniz. Bir bisiklet sürücüsü olup kurallara uymadığınız takdirde de, ceza puanı toplayabilirsiniz.

Hangi kurala uymadığınıza bağlı olarak, cezayla başlayıp (“Verwarngeld” veya “Bußgeld”)  ehliyetinizin kaybıyla sonuçlanan (“Führerscheinentzug”) bir cezaya tabi tutulursunuz. En yaygın cezaların bir özetini burada İngilizce olarak bulabilirsiniz.

Araç kullanmadan önce alkol içtiğiniz için ehliyetinizi kaybederseniz, "aptal testi" olarak da adlandırılan bir tıbbi ve psikolojik sınava (“Medizinisch-Psychologische Untersuchung” or “MPU”) girmeniz gerekir. TÜV Süd veya Dekra'nın web sitesinde MPU hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.