Ebeveyn Parası (Elterngeld)
Devlet ailelere nasıl destek oluyor?
Çocuk bakımı, özellikle genç ebeveynler için çok önemli bir konu ve maalesef iş ve aile yaşamını birlikte yürütmek her zaman çok kolay olmuyor. Almanya'da devlet genç aileleri desteklemek için “Elterngeld” yani Ebeveyn Parası olarak bilinen bir yardım sunar. Ebeveyn parası, geçici olarak çalışma imkânı olmayan olan veya doğumdan sonra çocuklarına baktıkları için çalışamayan ebeveynlere/velilere mali olarak yardım için sağlanan bir hizmettir. Doğum öncesinde herhangi bir işte çalışmayan ebeveynler de ebeveyn parası için başvurabilirler. Ebeveyn parası alma hakkınız olup olmadığını ve nasıl alacağınızı öğrenmek için sayfayı okumaya devam edin.
Bilmem Gerekenler
Ebeveyn parası, doğumdan sonra çocuklarına bakmakla yükümlü ebeveyn ve velilere verilen mali tazminattır. Ebeveyn parasını çocuğunuzun doğduğu günden itibaren alabilirsiniz. Ancak ebeveyn parası için sadece doğumdan sonra başvurabilirsiniz. Bu başvuruyu geriye dönük olarak çocuğunuzun ilk 3 ayı için yapabilirsiniz. Ebeveyn parası için takvim ayları yerine çocuğunuzun yaşadığı aylara göre başvuruda bulunmak daha iyidir. Takvim aylarına göre hesaplama yaparsanız daha az para alırsınız. Ebeveyn parasını çocuğunuz 32 aylık olana kadar alabilirsiniz. Başka bir deyişle, çocuk en fazla 2 yaş 8 aylık olana kadar. Ebeveyn parası için nasıl başvuracağınızı "Ebeveyn parası için nerede ve nasıl başvuruda bulunmalıyım?” başlığı altında bulabilirsiniz.
Farklı ebeveyn parası türleri vardır: Temel ebeveyn parası ("Basiselterngeld"), "ElterngeldPlus" ve “„Partnerschaftsbonus“. Ebeveyn parasının miktarı, ebeveyn ödeneği çeşidine ve vergilendirilebilir gelirinize bağlıdır. "Ne kadar süreyle ebeveyn parası alırım?", "Temel ebeveyn parası nedir?", "ElterngeldPlus nedir?", "Partnerschaftsbonus nedir?" ve "Ne kadar ebeveyn parası alırım?" başlıkları altında bu konularda daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
Aşağıdaki şartları sağlıyorsanız ebeveyn parası alabilirsiniz:
- Çocuğunuzla birlikte Almanya’da yaşıyorsanız
- Çocuğunuzun velayetine sahipseniz
- Bir ayda haftada ortalama 32 saate kadar çalışıyorsanız (çocuk 01.09.2021 tarihinden önce doğmuşsa, haftada 30 saate kadar)
- Çalışma izni sağlayan bir oturum izni (süresiz oturum izni, AB süresiz oturum izni, AB Mavi Kartı, ICT Kartı, Mobil ICT Kartı) veya sahibine en az 6 aylık bir süre için kazanç getirici bir işte çalışma hakkı veren veya vermiş olan bir oturum izni (bu düzenlemenin istisnaları Federal Ebeveyn Parası Yasası'nın 1. maddesinin 7. fıkrasının 2a ve 2b bentlerinde yer almaktadır.)
- Veya Çalışma Sebebiyle Müsamaha Belgesi (Beschäftigungsduldung) veya
- Almanya veya bir AB ülkesi vatandaşlığı (İzlanda, Lihtenştayn, Norveç, İsviçre dahil)
Lütfen unutmayın: §23 paragraf 1‘de bulunan ek madde “Kendi ülkenizdeki bir savaş nedeniyle”, §23a, §24 veya §25 paragraf 3 ila 5 AufenthG arasında belirtilen nedenlerle oturum izniniz varsa, ek olarak aşağıdaki koşulları yerine getirmeniz gerekir:
- Çalışıyorsanız, ebeveyn iznindeyseniz veya işsizlik parası I alıyorsanız veya
- En az 15 aydır Almanya'daysanız
Bilmekte fayda var: Ebeveyn parası almak için, çalışıyor olmak şart değildir. Çalışanlar, serbest meslek sahipleri, memurlar, işsizler, öğrenciler, mesleki eğitim görenler ve evde aileleriyle ilgilenen kişiler ebeveyn parası almak için başvuruda bulunabilirler. Ancak yüksek geliri olan insanların ebeveyn parası alma hakları yoktur. Yani eğer yılda 250.000 avrodan fazla (veya her iki ebeveyn, 500.000 avrodan fazla) kazanıyorsanız, ebeveyn parası alma hakkınız yoktur.
Önemli: Ebeveyn parasına hak kazanmak için gelir eşiği düşürülecektir. 1 Nisan 2024'ten itibaren gerçekleşen doğumlar için, müşterek yasal vasiler yılda 200.000 avro veya daha fazla toplam gelire sahiplerse ebeveyn parası için başvuramazlar. Bekar ebeveynler ise yılda 150.000 avro ya da daha fazla gelire sahip olmaları halinde ebeveyn parası alamayacaklar. Nisan 2025'ten itibaren, müşterek ebeveynler için 175.000 avroluk bir gelir sınırı geçerli olacaktır.
Ebeveyn parası düzenlemeleri biyolojik çocuğunuz, eşinizin biyolojik çocuğu, koruyuculuğunu yaptığınız ve evlat edindiğiniz çocuklar için geçerlidir. İstisnai durumlarda, torun veya yeğenleriniz için de ebeveyn parası alabilirsiniz. Ancak bu durum sadece çocuğun ebeveynlerinin çocuğa bakamadığı durumlarda geçerlidir.
Önemli: Geçici İkamet İzin Belgesine (Aufenthaltsgestattung) sahip ebeveynler (iltica prosedürü sırasında) genellikle ebeveyn parası almazlar. Duldung sahibi ebeveynler de (Beschäftigungsduldung yani Çalışma Sebebiyle Müsamaha Belgesi hariç) kural olarak ebeveyn parası almazlar
Evet. Çocuğunuz anaokuluna gitmesi veya bir bakıcısı olması durumunda da ebeveyn parası alabilirsiniz. Çocuk bakımı hakkında daha fazla bilgi edinmek için "Almanya’da Çocuk Bakımı" bölümüne bakabilirsiniz.
Hayır. Ebeveyn parası alıp almamanız ebeveyn iznine bağlı değildir. Ebeveyn parası alırken sadece sadece yarı zamanlı olmak kaydıyla çalışabilirsiniz.
Ebeveyn parası almaya hak kazanabilmek için:
- Çocuğunuz 01.09.2021 tarihinden önce doğmuşsa, ayda ortalama haftada 30 saatten fazla çalışamazsınız.
- Çocuğunuz 01.09.2021 tarihinden sonra doğmuşsa, ayda ortalama haftada 32 saatten fazla çalışamazsınız.
Ne kadar süreyle ebeveyn parası alacağınız, seçtiğiniz ebeveyn parası türüne bağlıdır. Üç çeşit ebeveyn yardımı vardır: Temel ebeveyn parası ("Basiselterngeld"), "ElterngeldPlus" ve “Partnerschaftsbonus“. Ayrıca Temel ebeveyn parası ile ElterngeldPlus’ı birleştirebilirsiniz. Buna ek olarak Partnerschaftsbonus için de başvurabilirsiniz.
Ebeveyn parasını sürekli olarak alma seçeneğiniz vardır. Bununla birlikte, ebeveyn parasını durdurabilir ve daha sonraki bir tarihte almaya devam edebilirsiniz. Ya da diğer ebeveyn/vasi ile dönüşümlü olarak alabilirsiniz. Ebeveyn parası çeşitlerini birleştirirseniz, çocuğunuz 32 aylık olana kadar ebeveyn parası alabilirsiniz. Bu, çocuğunuz 2 yıl 8 aylık olana kadar demektir.
Lütfen unutmayın: Çocuğunuz hesaplanan doğum tarihinden önce doğarsa, ek ay ebeveyn parası alırsınız. Çocuğunuz en az 6 ila 16 haftalık (veya daha fazla) ise, 1 ila 4 ay arasında ek ebeveyn parası alırsınız.
Temel ebeveyn parası özellikle doğumdan sonra çok az çalışan ya da hiç çalışmayan ebeveynler/veliler için ilgi çekicidir. Genel olarak temel ebeveyn parasını sadece çocuğunuz 14 aylık olana kadar alabilirsiniz. 14. aydan sonra sadece ElterngeldPlus veya Partnerschaftsbonus için başvurabilirsiniz.
Ebeveynlerden/velilerden sadece biri temel ebeveyn parası için başvuruda bulunursa, her çocuk için çocuk en az 2 aylıkken ve en fazla 12 aylık olana kadar ebeveyn parası alabilirsiniz. Ebeveynler/veliler olarak temel ebeveyn parasını aranızda paylaşırsanız, 2 aylık ek bir temel ebeveyn parası alabilirsiniz. Bu ek süre "ortak aylar" olarak adlandırılır. Ebeveyn parası aldığınız 14 ayı kendi aranızda serbestçe bölebilirsiniz. Ancak bir ebeveyn/veli en az 2, en fazla 12 ay ebeveyn parası talep edebilir. Dikkat: Çocuğunuzun birinci ayında her ikiniz de aynı anda ebeveyn parası alırsanız, 2 aylık ebeveyn parasını birlikte kullanırsınız.
Ortak aylar için koşullar (model iki ebeveyn/vasi için tasarlanmıştır):
- Her iki ebeveyn/vasi de ebeveyn parası için başvuruda bulunur. İçlerinden biri en az 2 ay ebeveyn parası alır.
- En az biri doğumdan önce çalışıyor ve doğumdan sonra daha az kazanıyorsa.
Eğer bekar bir ebeveynseniz, "partner ayları" için de başvurabilir ve 14 aylık temel ebeveyn parası alabilirsiniz.
Dikkat: 1 Nisan 2024'ten sonraki doğumlar için, iki partner ayından biri, çocuğun doğumunda sonraki ilk 12 ay içinde alınmalıdır. Ve sadece bu ayda siz ve diğer ebeveyn/vasi aynı anda ebeveyn parası alabilirsiniz.
Önemli: Ebeveyn parası için sadece doğumdan sonra başvuruda bulunabilirsiniz. Başvuruyu çocuğunuz doğduktan sonraki ilk 3 ay içinde yapmalısınız. Ebeveyn parası sadece başvurunun yapılmasından sonra en fazla 3 ay geriye dönük olarak ödenir.
Temel ebeveyn parasını, ElterngeldPlus ile birleştirme seçeneğiniz vardır. Şartları yerine getiriyorsanız, Partnerschaftbonus için de başvurabilirsiniz.
ElterngeldPlus özellikle doğumdan sonra yarı zamanlı çalışmaya devam etmek isteyen ebeveynler/vasiler için ilgi çekicidir. "ElterngeldPlus" durumunda, birlikte ve çocuk başına, ebeveynler, iki katı kadar, yani 24 ay süreyle ebeveyn parası alabilirler. Doğumdan sonra hiç çalışmazsanız, çocuğun doğumundan itibaren her ay temel ebeveyn parasının yalnızca yarısını alırsınız. Ancak, doğumdan sonra yarı zamanlı çalışmaya devam ederseniz, ElterngeldPlus, Temel Ebeveyn Parası kadar yüksek olabilir.
Bu süre zarfında haftada 25 ila 30 saat arasında çalışıyor olmanız durumunda, 4 ay daha "ElterngeldPlus" alabilirsiniz. Bekâr bir ebeveyn olarak da bu dört aylık ek ebeveyn parasını alabilirsiniz. Ebeveynler ayrıca bir ebeveyn parası ayını iki Elterngeldplus ayına dönüştürüp dönüştürmemeye de karar verebilirler. Temel ebeveyn parası en fazla 14 ay boyunca ödenebilir; ElterngeldPlus'a dönüştürülürse, en fazla 28 ay boyunca ödenebilir. Ebeveynler sadece temel ebeveyn parası mı yoksa sadece Elterngeldplus mı almak istediklerine ya da her iki ebeveyn parasını birleştirmek isteyip istemediklerine kendileri karar verebilirler.
Önemli: ElterngeldPlus alıyorsanız, çocuğunuz 14 aylık olduktan sonra artık ara veremezsiniz. Ara verirseniz Ebeveyn Ödeneği hakkınızı kaybedersiniz. Ancak Elterngeld Plus'ı kendiniz ve diğer ebeveyn/vasi arasında bölüştürebilirsiniz. Elterngeld Plus'ı çocuğunuz 32 aylık olana kadar alabilirsiniz. Bu da en fazla çocuğunuz 2 yaş 8 aylık olana kadar demektir.
Partnerschaftsbonus, ebeveynlerin aynı anda ebeveyn parası almaları ve çocuğun bakımını ortak olarak paylaşmaları durumunda alabilecekleri ek bir yardımdır. Partnerschaftsbonus, her iki ebeveynin de haftada 24 ila 32 saat arasında yarı zamanlı çalışması durumunda talep edilebilir.
Partnerschaftsbonus almanın ön koşulu, her iki ebeveynin/vasinin de ikramiyeyi aynı anda kullanmasıdır. Ayrıca her ikisi de bu süre zarfında haftada 24 ila 32 saat arasında çalışmalıdır. Bu şartlar yerine getirilirse, her iki ebeveyn de 4 ay daha Elterngeldplus alacaktır. Bu da toplamda 8 ay daha fazla ebeveyn parası alabilecekleri anlamına gelmektedir. 1 Eylül 2021'den itibaren gerçekleşen doğumlar için ebeveynler/vasiler esnek bir şekilde 2 ila 4 ay arasında Partnerschaftsbonus alabilirler. Bu da, birlikte 4 ila 8 ay daha uzun ebeveyn parası alabilecekleri anlamına gelir.
Partnerschaftsbonus’un amacı, her iki ebeveynin de çocuğa birlikte bakması ve iş ile aile yaşamı arasında daha iyi bir denge kurulmasıdır. Ek ebeveyn parası alınan aylar, ebeveynlere çocuğa bakmak için evde daha uzun süre kalma fırsatı verir.
Bekar ebeveynler de haftada 24 ila 32 saat çalıştıkları takdirde Partnerschaftsbonus alma hakkına sahiptir.
Önemli: Partnerschaftsbonus çocuğunuz 32 aylık olana kadar alabilirsiniz. Bu da çocuğunuz 2 yaş 8 aylık olana kadar demektir. Partnerschaftsbonus otomatik olarak verilmez. Ebeveynlerin başvuruda bulunması ve belirli sayıda saat yarı zamanlı çalışmak gibi belirli şartları yerine getirmesi gerekir.
Bu gereklilikleri karşılıyorsanız, sizden sorumlu ebeveyn ödeneği dairesine başvurup kesin başvuru prosedürü hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Alacağınız ebeveyn parasının miktarı, yaşam koşullarınıza ve seçtiğiniz ebeveyn parası türüne bağlıdır. Yasalara göre, ebeveyn parasının miktarı, başvuru sahibinin son 12 ay içindeki aylık net gelir miktarına bağlıdır. Ebeveyn parası, doğumdan önce aldığınız gelirin %65’i ile %100'ü arasında bir miktar olur. Önceki maaşınız ne kadar yüksekse, ebeveyn paranız o kadar düşük olur, yani düşük gelirli sınıfındaysanız önceki net gelirinizin tamamını almaya devam edersiniz. Daha fazla kazanan ebeveynler ise, önceki net gelirlerinin %65'ini alırlar.
Ayrıca, ebeveyn parası için belirlenmiş asgari ve azami sınırlar vardır. Önceki gelirinize bağlı olarak, alacağınız temel ebeveyn parası ayda en az 300 avro ve en fazla 1800 avro olacaktır. "ElterngeldPlus" ile ayda 150 ila 900 avro arasında bir ödeme alırsınız. Doğumdan önce herhangi bir geliriniz olmadığı takdirde, asgari ebeveyn yardımı, yani ayda 150 veya 300 avro alma hakkınız olacaktır. Önemli: Ebeveyn parası alırken bir yandan çalıştığınız takdirde, ebeveyn paranızdan buna göre kesinti yapılacaktır.
Birden fazla küçük çocuğu olan ailelerin, belirlenen ebeveyn parasının %10'una denk gelen "kardeş bonusunu" ("Geschwisterbonus") alma hakları da vardır. Kardeş bonusuna başvurmak için, üç yaş altında en az bir, altı yaşın altında en az iki çocuğunuzun olması gerekir. Ya da hanenizde yaşayan 14 yaşın altında engelli en az bir çocuk daha varsa kardeş ikramiyesi alırsınız. Ön koşul, engellilik derecesinin (GdB) en az 20 olarak belirlenmiş olmasıdır. Aynı anda birden fazla çocuk doğması durumunda (örneğin ikizler, üçüzler, vb.), temel ebeveyn parasına ek olarak her ilave çocuk için toplam 300 avro tutarında bir ödeme alırsınız. ElterngeldPlus'a ek olarak, her ilave çocuk için 150 avro tutarında bir toplu ödeme alırsınız. Ebeveyn parası hesaplayıcısı yardımıyla, hangi seçeneğin (temel ebeveyn parası, "Elterngeldplus" ve „Partnerschaftsbonus“ veya bir kombinasyon) sizin için en uygun olduğunu öğrenebilirsiniz. Alacağınızın paranın miktarını hesaplamak için familienportal.de adresine girdiğiniz takdirde hem "hızlı hesap makinesine" hem de ebeveyn para hesaplayıcısına ulaşabilirsiniz.
Lütfen unutmayın: Eğer (evli bir çift olarak) ebeveyn parası için başvuruda bulunacağınıza önceden karar verdiyseniz, net gelirinizi artırmak için bağlı olduğunuz vergi sınıfını ("Steuerklasse") değiştirmeniz gerekir. Ebeveynlik parası alacak birinci ebeveyn, III vergi sınıfına geçmelidir. Baba adayının bunu doğumdan en az yedi ay önce, anne adayının ise, anne koruma hakkı başlamadan önce bu değişimi yapması önerilir. Bu konuda daha fazla bilgiye ulaşmak için "Vergi beyannamesi" bölümüne bakabilirsiniz.
Önemli: Aldığınız ebeveyn parasını vergi beyannamenizde beyan etmeniz gerekir. Ebeveyn parası vergiden muaf olsa da, vergiye tabi gelir hesaplanırken dikkate alınır. Bu, ödemeniz gereken vergi miktarının daha yüksek olabileceği anlamına gelir. Bu nedenle, her ay ebeveyn parasının bir kısmının bir kenara ayrılması tavsiye edilir.
Bulunduğunuz eyaletteki Ebeveyn Dairesine ("Elterngeldstelle") giderek ebeveyn parası başvurusunda bulunmanız gerekir. Sizden sorumlu şubeyi elterngeld.net adresinde bulabilirsiniz. Bir başvuru formu doldurmanız gerekmektedir. Başvuruyu çevrimiçi olarak gönderebilir veya posta yoluyla ebeveyn ödeneği ofisine gönderebilirsiniz. familienportal.de adresine girerek hem başvuru formuna hem de sizden sorumlu ebeveyn ödeneği şubesinin adresine ulaşabilirsiniz.
Başvuru formunda, hangi ebeveynin ne zaman ebeveyn parası almak istediğini belirtmelisiniz. Başvurunuzu verdikten sonra ebeveyn parasını nasıl bir şekilde ve hangi dönemde almak istediğinizi bir kere değiştirme hakkınız vardır, istisnai durumlarda iki kez değişiklik yapabilirsiniz. Evli olunması ya da çocuğun velayetinin paylaşılması durumunda, her iki ebeveynin/vasinin de başvuruyu imzalaması gerekmektedir.
Lütfen unutmayın: Takvim aylarına göre değil çocuğun yaşına göre başvurmak sizin için daha faydalı olacaktır. Zira takvim aylarını sayarsanız daha az para alırsınız.
Başvurunuzu zamanında yaptığınızdan emin olun. Ebeveyn parasının ödenmesi geriye dönük olarak gerçekleştirilebilir, ancak bu yalnızca üç aylık bir süre için mümkündür. Dolayısıyla başvurunuzu çok geç yaparsanız para kaybedebilirsiniz.
Başvuru için ihtiyacınız olan belgeler aşağıdaki gibidir:
- Çocuğunuzun doğum belgesi
- Son 12 ayın maaş beyannameleri veya Jobcenter veya benzeri bir yerden bildirim
- Sağlık sigortanızdan anne koruma parası hakkında ("Mutterschutzgeld") ilişkin bir onay mektubu
- İşvereninizden ebeveyn izninizle ilgili bir onay (varsa)
- Doğum öncesi çalışan anneler için anne koruma parası ("Zuschuss zum Mutterschutzgeld") hakkında işvereninizden bir onay mektubu
Lütfen unutmayın: Yaşam koşullarınız değişirse, Ebeveyn Dairesine ("Elterngeldstelle") bilgi vermeniz gerekir. Örneğin, artık ek bir gelire sahipseniz, geliriniz, alma hakkınız olan ebeveyn parasının miktarını etkilediğinden, onları bilgilendirmek zorundasınızdır.
Ebeveyn parası “gelir” olarak kabul edilir. Bu, aldığınız Bürgergeld’in veya sosyal yardımların, aldığınız ebeveyn parasının miktarına göre kesintiye uğrayacağı anlamına gelir. Toplamda, ebeveyn parası almadan önce size verilen yardım miktarından daha fazla para almazsınız. Bununla birlikte, doğum öncesinde kazançlı bir işte çalışıyorduysanız, "Elterngeldfreibetrag" olarak adlandırılan bir hak talebinde bulunabilirsiniz. Bu tür bir ödemenin miktarı önceki gelirinizin miktarına bağlıdır. Bu konu hakkında daha fazla bilgi almak için familienportal.de adresine bakabilirsiniz.
Genel sağlık sigortası kapsamında biri olarak zorunlu sigortadan yararlanıyorsanız, aynı sigortadan yararlanmaya devam edebilirsiniz. Tek fark, yarı zamanlı çalışmadığınız sürece ebeveyn parası alırken herhangi bir sigorta primi ödemenize gerek olmamasıdır. Gönüllü olarak genel sağlık sigortasından faydalanıyorsanız, aynı şekilde devam edebilirsiniz ancak genellikle sigorta primi ödemeniz gerekir. Böyle bir durumda tek istisna, aile sigortası gerekliliklerini karşılıyor olmanızdır; Böyle bir durumda, herhangi bir prim ödemenize gerek yoktur.
Ebeveyn parası almadan önce de özel sağlık sigortasına sahip olanlar ise aynı şekilde katkı paylarınızı ödemeye devam ederler.
Önemli: Eğitim görenler için belirli düzenlemeler vardır, yoksa ebeveyn parası kesintiye uğrar. Ebeveyn parası için başvurmadan önce sağlık sigortası sağlayıcınızdan bu konuda tavsiye alın. Onlara katkı paylarınızın miktarını veya sağlık sigortası kapsamınızı ne zaman kaybedebileceğinizi sorun.
Yaşadığınız eyalette bulunan Ebeveyn Dairesi ("Eltergeldstelle") size yardım sağlayabilir. Hangi ebeveyn dairesinin sizden sorumlu olduğunu bulmak için elterngeld.net adresine bakabilirsiniz. Yetişkin Göçmenler için Göçmenlik Danışmanlığıyla veya Gençlik Göç Merkezi ile iletişime geçebilirsiniz. Buradaki personel birçok farklı dilde hizmet vermektedir ve özellikle göç ve iltica konusunda uzmandırlar. Bölgenizde yer alan Yetişkin Göçmenler için Göçmenlik Danışmanlıklarını (MBE) bulmak için bamf.de adresine bakabilirsiniz. Gençlik Göç Merkezlerinin nerede olduğunu öğrenmek için jugendmigrationsdienste.de adresine bakabilirsiniz.
Önemli
Ebeveyn parasından ("Elterngeld") ayrı olarak, sadece Bavyera ve Saksonya'da, başka bir mali destek seçeneği daha vardır: Aile Parası ("Familiengeld") veya Çocuk Yetiştirme Parası ("Landeserziehungsgeld"). Bu maddi yardımların alınması için koyulan şartlar ve oluşturulan düzenlemeler iki federal eyalette değişiklik göstermektedir. Bavyera aile parası hakkında bilmeniz gereken her şeyi zbfs.bayern.de adresinde bulabilirsiniz. Saksonya çocuk yetiştirme parası ile ilgili bilgilereyse familie.sachsen.de adresinden ulaşabilirsiniz.