Ebeveyn İzni

Aşağıdaki durumlarda ebeveyn izni alabilirsiniz:

• Bir işte çalışıyorsanız veya mesleki eğitim alıyorsanız
• Çocuğunuzla birlikte yaşıyorsanız
• Çocuğunuzun bakımından siz sorumluysanız

Bir şirket, organizasyon veya devlet kurumu tarafından işe alındığınızda bir çalışan olarak kabul edilirsiniz. Ebeveyn izni düzenlemeleri ayrıca yarı zamanlı çalışanlar, mini-joblarda çalışanlar ve hâlen mesleki eğitim veya üniversite eğitimi alanlar için de geçerlidir. Ancak serbest meslek sahibi olanlar, işsiz olanlar, ev hanımları ve öğrenciler ebeveyn izni alamazlar. Lütfen unutmayın: Memurlar, hakimler ve askerler için özel düzenlemeler vardır. Daha fazla bilgi için, çalıştığınız yerdeki insan kaynakları departmanından veya sosyal yardım dairesinden tavsiye alabilirsiniz.

Ebeveyn izin düzenlemeleri biyolojik çocuğunuz, eşinizin biyolojik çocuğu, koruyuculuğunu yaptığınız ve evlat edindiğiniz çocuklar için geçerlidir. İstisnai durumlarda, torun veya yeğenleriniz için de ebeveyn izni alabilirsiniz. Ancak bu durum sadece çocuğun ebeveynlerinin çocuğa bakamadığı durumlarda geçerlidir.

Önemli: Tabii ki, ebeveyn izniniz sırasında çocuğunuz bir bakım merkezine gidebilir veya çocuğunuz için bir bakıcı tutabilirsiniz. Çocuk bakımı hakkında daha fazla bilgi edinmek için "Almanya’da Çocuk Bakımı" bölümüne bakabilirsiniz.

Çalışmıyorsanız, ebeveyn izniniz sırasında işvereninizden herhangi bir ödeme almazsınız. Ancak ebeveyn parası("Elterngeld") olarak bilinen yardımdan faydalanmak için başvurabilirsiniz. Ebeveyn parası, aslında, küçük çocuklu ebeveynler için devlet tarafından finanse edilen maddi bir yardımdır. "Ebeveyn Parası" bölümünde bu konuyla ilgili daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz. Ebeveyn izniniz sırasında yarı zamanlı çalışıyorsanız, hem işvereninizden maaş alıp hem de ebeveyn parası için de başvurabilirsiniz.

Her ebeveyn, çocuk başına üç yıla kadar ebeveyn izni alma hakkına sahiptir. Bununla birlikte, anneler için verilen ve üç yıl süren bu ebeveyn izninin, annenin evde kalması gereken ve altı hafta süren doğum sonrası doğum iznini de içerdiği yasalarca belirtilmiştir.

Babalar ebeveyn izinlerini en erken doğum sırasında alabilirler. Anneler ise (altı haftalık) doğum izninin bitiminden sonra ebeveyn izni sürelerini kullanmaya başlamalılardır. Her iki ebeveyn de çocuklarının üçüncü doğum gününden önce ebeveyn izinlerinin en azından bir bölümünü kullanmak zorundadır ve bu izin sürelerini çocuğun sekizinci doğum gününden önce bitirmeleri gerekmektedir. 3. ve 8. doğum günü arasında en fazla 24 ay talep edilebilir. Bu şartlar dışında ebeveyn izninizin başlangıcını ve sonunu özgürce, istediğiniz gibi seçebilirsiniz. Hem sizin hem de eşinizin ebeveyn izni alma zorunluluğu yoktur, yalnızca biriniz de ebeveyn iznini kullanabilirsiniz.

Ebeveyn izninizin tamamını tek seferde kullanabilirsiniz. Ya da ebeveyn izninizi 2 veya 3 döneme yayabilirsiniz. İşvereniniz kabul ederse, ebeveyn izninizi üçten fazla döneme de bölebilirsiniz. Eğer 3. dönem çocuğunuzun 3. doğum gününe veya daha sonrasına kadar başlamayacaksa, işverenler önemli operasyonel nedenlerden dolayı 3. dönemi reddedebilir.

Önemli: Doğumdan sonra annelik iznindeyseniz, ebeveyn izninize ancak annelik izninizden sonra başlamalısınız. Aksi takdirde işvereninizden annelik ödeneğini alamayabilirsiniz.

Ebeveyn izni almak için işvereninize yazılı olarak başvuruda bulunmanız gerekir. Bu başvuruyu telefonla veya e-posta aracılığıyla yapamazsınız. Bu başvuru için oluşturulmuş belirli bir form yoktur, ancak elternzeit.de adresinde kendinize göre doldurabileceğiniz bir başvuru formu örneği bulabilirsiniz.  Başvuruda ebeveyn izninizin başlangıç ve bitiş tarihini bildirmeniz gerekir. Daha sonra ortaya çıkabilecek yanlış anlaşılmaları önlemek için mutlaka başvurunuzun alındığına dair yazılı bir onay isteyin.

Lütfen unutmayın: Çocuğunuzun üçüncü doğum gününden önce, ebeveyn izni için başvuruda bulunurken, ebeveyn izninizi gelecek iki yıl içinde hangi zaman aralıklarında kullanmak istediğinizi beyan etmeniz gerekir. Söz konusu süre "Bindungszeitraum" veya bağlayıcı süre olarak bilinir. İşvereninize ebeveyn izni zamanlarınız hakkında bilgi verdikten sonra yapmak isteyeceğiniz değişiklikler yalnızca işvereniniz kabul ederse mümkün olacaktır.

Çocuğunuz 1 Temmuz 2015 tarihinden sonra doğduysa, sizin için aşağıdaki kurallar geçerlidir:

• Çocuğunuzun 3. doğum gününden önce ebeveyn iznine çıkacaksanız, işvereninize en az yedi hafta önceden haber vermelisiniz.
• Çocuğunuzun 3. ve 8. doğum günü arasında ebeveyn iznine çıkmak istiyorsanız, işvereninize en az 13 hafta önceden haber vermelisiniz.

Çocuğunuz 1 Temmuz 2015 tarihinden önce doğduysa, planlanan ebeveyn izninizin tarihine bakılmaksızın en az yedi hafta önceden işvereninize haber vermelisiniz.

İstisnai durumlarda, örneğin, çocuğunuz beklenen tarihten erken doğarsa, bildirim tarihleri değiştirilebilir. Bu durumda, yine doğrudan işvereninizle konuşmanız gerekmektedir.

Ebeveyn izninde olduğunuz sürece işten çıkarılmaya karşı koruma altında olursunuz. İşten çıkarılmaya karşı sağlanacak yasal korumanız, ancak ebeveyn izninizin başlamasından sekiz hafta önce, izniniz için başvuruda bulunmuş olmanız şartıyla başlar. İşi şansa bırakmamak için, işten çıkarılmaya karşı özel korumanın zaten geçerli olduğu son kayıt tarihinden en erken bir hafta önce ebeveyn izninizi kaydettirmeniz iyi olacaktır. Bu tarihten başlayarak ebeveyn izninizin sonuna kadar, yasalara göre işten çıkarılmamanız gerekir. Ebeveyn izninizi bölerek farklı birkaç zamanda kullanmanız durumunda, yine bu tarih aralıkların hiçbirinde işinizden çıkarılamazsınız.

İşten çıkarmaya karşı bu tür bir korumanın uygulanamayabileceği istisnai birkaç durum vardır; mesela şirketin iflası veya çalışan olarak iş sözleşmesini ihlal etmeniz. Bununla birlikte, yine de bu gibi durumlarda, Denetim Makamının ("Aufsichtbehörde") görevden alınmanızı onaylaması gerekmektedir. Başka bir deyişle, çalışma düzenlemenizin feshi, Denetim Makamının onayı olmadan geçerli değildir. Denetim Makamı işten çıkarılmanızı onaylasa bile, bu karara karşı dava açma hakkınız vardır. İşten çıkarılma bildirimini aldıktan sonra, en geç üç hafta içinde itirazda bulunmanız gerekir. Bu konuda yardım almak için anwaltauskunft.de adresinden kendinize bir avukat bulabilirsiniz. Almanya’da iş sözleşmesi feshiyle ilgili daha detaylı bilgi almak için “İş Sözleşmesi Feshi” bölümümüze bakabilirsiniz.

Evet, istifa edebilirsiniz. Ancak, iş sözleşmenizde belirtilen son bildirim tarihine ("Kündigungsfrist") uymanız gerekir.

İlke olarak, ebeveyn izni süresince pozisyonunuzun değişmemesi gerekir. Bu mümkün değilse, işvereniniz size eşdeğer bir pozisyon teklif etmelidir. Bunun anlamı, size ebeveyn izni almadan önce verilen maaştan daha az miktarda bir maaş ödenemeyeceğidir.

Ebeveyn izni sırasında çalışmazsanız, yıllık izniniz, ebeveyn izni kullandığınız her ay için 1/12 oranında azaltılacaktır. Bu nedenle, ebeveyn izni çerçevesinde bir yıl izin alırsanız, yıllık izninizin tamamını da kullanmış sayılırsınız. Ancak ebeveyn izninden önce kullanmadığınız yıllık tatil izinleriniz bu durumdan etkilenmez ve ebeveyn izninizden bu günleri tatil olarak kullanabilirsiniz.

Ancak ebeveyn izni sırasında yarı zamanlı çalışmaya devam ederseniz, yıllık izniniz azaltılmaz. Bu durumda, ebeveyn izniniz sırasında kullanmadığınız tatil izinleri olursa bunları kaybedersiniz.

Ebeveyn izni sırasında yarı zamanlı çalışabilirsiniz. Haftada 32 saate kadar çalışabilirsiniz. Böyle bir durumda tek tek haftalardaki çalışma saatleri değil, aylık ortalama çalışma saatleri önemlidir.

Lütfen unutmayın: Çocuğunuz 1 Eylül 2021'den önce doğmuşsa, ebeveyn izni sırasında haftada 30 saatten fazla çalışamazsınız.

Ebeveyn izninden önce zaten yarı zamanlı çalışıyorsanız, ebeveyn izni sırasında da 32 saat veya daha az çalışabilirsiniz. Yerinize birini aramamaları için işvereninizi zamanında bilgilendirin. 
Ebeveyn izniniz sırasında çalışma saatlerinizi iki kez değiştirebilirsiniz, örneğin önce 20 saat, daha sonra 32 saat çalışmak istiyorsanız.
İşten çıkarılmaya karşı koruma, yarı zamanlı çalışma için de geçerlidir ve ebeveyn izninden sonra işinizde eskisi gibi çalışmaya devam edebilirsiniz.

Yarı zamanlı çalışma başvurusunu işvereninize yazılı olarak sunmalısınız. Son başvuru tarihleri ebeveyn izni için yapılan başvurularla aynıdır.

Haftada 32 saatten fazla olmamak kaydıyla, kaç saat yarı zamanlı çalışmak istediğinizi işvereninizle görüşmekte serbestsinizdir.

Başvurunuz aşağıdakileri içermelidir:

• Yarı zamanlı çalışmanın başlaması gereken tarih
• Çalışmak istediğiniz süre (örneğin haftada 32 saat)

Başvuruda ayrıca şunları da belirtmelisiniz:

• Çalışmak istediğiniz gün veya saatler (örneğin: "sabahları" veya "pazartesiden perşembeye").

İşvereniniz yarı zamanlı çalışmanızı kabul etmezse, ret kararını yazılı olarak gerekçelendirmek için dört veya sekiz hafta süreleri vardır.

Başvuruyu reddetmek için işvereniniz şunları yapmalıdır:

• 1 Temmuz 2015'ten sonraki doğumlar için:
  - Çocuğunuzun 3. yaş gününden önce yarı zamanlı iş başvurusunda bulunduysanız 4 hafta ve
  - Çocuğunuzun 3. doğum gününden sonraki dönemde yarı zamanlı iş başvurusunda bulunduysanız 8 hafta.
   
• 1 Temmuz 2015'ten önceki doğumlar için:
  - 4 haftalık süre - çocuğunuzun 3. doğum gününden önce veya sonra yarı zamanlı çalışmak isteyip istemediğinize bakılmaksızın.

Belirli koşullar altında, ebeveyn izni sırasında yarı zamanlı çalışma hakkına sahipsiniz. Bu koşullar aşağıdaki gibidir:

• Bu işveren için kesintisiz olarak 6 aydan uzun süredir çalışıyorsanız.
• İşyerinde genellikle 15'ten fazla çalışan varsa. Stajyerler ve mesleki eğitim programlarındaki diğer kişiler sayılmaz.
• En az 2 ay boyunca, haftada en az 15 en fazla 32 saat çalışmak istiyorsanız.
• Yarı zamanlı çalışmaya karşı çıkan acil operasyonel nedenler yoksa.

İşvereniniz başvurunuza yanıt vermezse, bu durum çocuğunuzun ne zaman doğduğuna bağlıdır:

• 1 Temmuz 2015'ten sonraki doğumlar için:
  İşvereniniz talebinizi zamanında reddetmezse, onayları otomatik olarak verilmiş sayılır. Bu, çalışma saatlerinizin talep ettiğiniz şekilde ayarlanacağı anlamına gelir. Bu durum çalışma saatlerinin dağılımı için de geçerlidir.
   
• 1 Temmuz 2015'ten önceki doğumlar için:
  İşvereniniz talebinizi zamanında reddetmezse, ona karşı yasal işlem başlatabilirsiniz. Şikayetlerinizden iş mahkemesi sorumludur.

İşvereniniz kabul ederse, ebeveyn izniniz sırasında başka bir işveren için veya serbest olarak da çalışabilirsiniz. Bunun için de başvuruda bulunmanız gerekir. Başvurunun belirli bir formda olması gerekmez. Ancak, yapmak istediğiniz işi kısaca tarif etmelisiniz. İşvereniniz sadece 4 hafta içinde ve sadece acil operasyonel nedenlerle yazılı olarak onay vermeyi reddedebilir.

Ebeveyn izni ile ilgili sorularınız varsa, Yetişkin Göçmenler için Göçmenlik Danışmanlığına (MBE) başvurabilirsiniz. Buradaki personel birçok farklı dilde hizmet vermektedir. Bölgenizde yer alan Yetişkin Göçmenler için Göçmenlik Danışmanlıklarını (MBE) bulmak için bamf.de adresine bakabilirsiniz.