Almanya'da Ebeveyn İzni
Çalışırken çocuğumla nasıl daha fazla vakit geçirebilirim?
Çocuğunuz henüz küçükse, ücretsiz bir izin olan ebeveyn izni ("Elternzeit") almak için iş yerinize başvurabilirsiniz. Çocuğunuzla daha fazla zaman geçirmek istemeniz durumunda da ebeveyn izni için başvurabilirsiniz. Bu süre zarfında, çalışmaz ya da sadece belirli saatlerde çalışırsınız. Almanya'da ebeveyn iznini sadece anneler kullanmıyor. Gün gittikçe daha fazla sayıda baba çocuklarıyla daha fazla vakit geçirmek için ebeveyn izni başvurusunda bulunuyorlar. Ebeveyn izniniz bittikten sonra önceden çalışmakta olduğunuz işinize geri dönebilirsiniz.
Ebeveyn izni sırasında sizin ve ailenizin sahip olduğu finansal seçenekler hakkında bilgi edinmek için "Ebeveyn Parası" bölümüne bakabilirsiniz.
Bilmem Gerekenler
Aşağıdaki durumlarda ebeveyn izni alabilirsiniz:
- Bir işte çalışıyorsanız
- Çocuğunuzla birlikte yaşıyorsanız
- Çocuğunuzun bakımından siz sorumluysanız
Bir şirket, organizasyon veya devlet kurumu tarafından işe alındığınızda bir çalışan olarak kabul edilirsiniz. Ebeveyn izni düzenlemeleri ayrıca yarı zamanlı çalışanlar, mini-joblarda çalışanlar ve hâlen mesleki eğitim veya üniversite eğitimi alanlar için de geçerlidir. Ancak serbest meslek sahibi olanlar, işsiz olanlar, ev hanımları ve öğrenciler ebeveyn izni alamazlar. Lütfen unutmayın: Memurlar, hakimler ve askerler için özel düzenlemeler vardır. Daha fazla bilgi için, çalıştığınız yerdeki insan kaynakları departmanından veya sosyal yardım dairesinden tavsiye alabilirsiniz.
Ebeveyn izin düzenlemeleri biyolojik çocuğunuz, eşinizin biyolojik çocuğu, koruyuculuğunu yaptığınız ve evlat edindiğiniz çocuklar için geçerlidir. İstisnai durumlarda, torun veya yeğenleriniz için de ebeveyn izni alabilirsiniz. Ancak bu durum sadece çocuğun ebeveynlerinin çocuğa bakamadığı durumlarda geçerlidir.
Önemli: Tabii ki, ebeveyn izniniz sırasında çocuğunuz bir bakım merkezine gidebilir veya çocuğunuz için bir bakıcı tutabilirsiniz. Çocuk bakımı hakkında daha fazla bilgi edinmek için "Almanya’da Çocuk Bakımı" bölümüne bakabilirsiniz.
Ebeveyn izni sırasında işvereninizden herhangi bir maaş almazsınız, ancak ebeveyn parası("Elterngeld") olarak bilinen yardımdan faydalanmak için başvurabilirsiniz. Ebeveyn parası, aslında, küçük çocuklu ebeveynler için devlet tarafından finanse edilen maddi bir yardımdır. "Ebeveyn Parası" bölümünde bu konuyla ilgili daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.
Her ebeveyn, çocuk başına üç yıla kadar ebeveyn izni alma hakkına sahiptir. Bununla birlikte, anneler için verilen ve üç yıl süren bu ebeveyn izninin, annenin evde kalması gereken ve altı hafta süren doğum sonrası doğum iznini de içerdiği yasalarca belirtilmiştir.
Babalar ebeveyn izinlerini en erken doğum sırasında alabilirler. Anneler ise (altı haftalık) doğum izninin bitiminden sonra ebeveyn izni sürelerini kullanmaya başlayabilirler. Her iki ebeveyn de çocuklarının üçüncü doğum gününden önce ebeveyn izinlerinin en azından bir bölümünü kullanmak zorundadır ve bu izin sürelerini çocuğun sekizinci doğum gününden önce bitirmeleri gerekmektedir. Bu şartlar dışında ebeveyn izninizin başlangıcını ve sonunu özgürce, istediğiniz gibi seçebilirsiniz. Hem sizin hem de eşinizin ebeveyn izni alma zorunluluğu yoktur, yalnızca biriniz de ebeveyn iznini kullanabilirsiniz.
Ebeveyn izni almak için işvereninize yazılı olarak başvuruda bulunmanız gerekir. Bu başvuruyu telefonla veya e-posta aracılığıyla yapamazsınız. Bu başvuru için oluşturulmuş belirli bir form yoktur, ancak elternzeit.de adresinde kendinize göre doldurabileceğiniz bir başvuru formu örneği bulabilirsiniz. Başvuruda ebeveyn izninizin başlangıç ve bitiş tarihini bildirmeniz gerekir. Daha sonra ortaya çıkabilecek yanlış anlaşılmaları önlemek için mutlaka başvurunuzun alındığına dair yazılı bir onay isteyin.
Lütfen unutmayın: Çocuğunuzun üçüncü doğum gününden önce, ebeveyn izni için başvuruda bulunurken, ebeveyn izninizi gelecek iki yıl içinde hangi zaman aralıklarında kullanmak istediğinizi beyan etmeniz gerekir. Söz konusu süre "Bindungszeitraum" veya bağlayıcı süre olarak bilinir. İşvereninize ebeveyn izni zamanlarınız hakkında bilgi verdikten sonra yapmak isteyeceğiniz değişiklikler yalnızca işvereniniz kabul ederse mümkün olacaktır.
Çocuğunuz 1 Temmuz 2015 tarihinden sonra doğduysa, sizin için aşağıdaki kurallar geçerlidir:
- Çocuğunuzun 3. doğum gününden önce ebeveyn iznine çıkacaksanız, işvereninize en az yedi hafta önceden haber vermelisiniz.
- Çocuğunuzun 3. ve 8. doğum günü arasında ebeveyn iznine çıkmak istiyorsanız, işvereninize en az 13 hafta önceden haber vermelisiniz.
Çocuğunuz 1 Temmuz 2015 tarihinden önce doğduysa, planlanan ebeveyn izninizin tarihine bakılmaksızın en az yedi hafta önceden işvereninize haber vermelisiniz.
İstisnai durumlarda, örneğin, çocuğunuz beklenen tarihten erken doğarsa, bildirim tarihleri değiştirilebilir. Bu durumda, yine doğrudan işvereninizle konuşmanız gerekmektedir.
Ebeveyn izninde olduğunuz sürece işten çıkarılmaya karşı koruma altında olursunuz. İşten çıkarılmaya karşı sağlanacak yasal korumanız, ancak ebeveyn izninizin başlamasından sekiz hafta önce, izniniz için başvuruda bulunmuş olmanız şartıyla başlar. Bu tarihten başlayarak ebeveyn izninizin sonuna kadar, yasalara göre işten çıkarılmamanız gerekir. Ebeveyn izninizi bölerek farklı birkaç zamanda kullanmanız durumunda, yine bu tarih aralıkların hiçbirinde işinizden çıkarılamazsınız.
İşten çıkarmaya karşı bu tür bir korumanın uygulanamayabileceği istisnai birkaç durum vardır; mesela şirketin iflası veya çalışan olarak iş sözleşmesini ihlal etmeniz. Bununla birlikte, yine de bu gibi durumlarda, Denetim Makamının ("Aufsichtbehörde") görevden alınmanızı onaylaması gerekmektedir. Başka bir deyişle, çalışma düzenlemenizin feshi, Denetim Makamının onayı olmadan geçerli değildir. Denetim Makamı işten çıkarılmanızı onaylasa bile, bu karara karşı dava açma hakkınız vardır. İşten çıkarılma bildirimini aldıktan sonra, en geç üç hafta içinde itirazda bulunmanız gerekir. Bu konuda yardım almak için anwaltauskunft.de adresinden kendinize bir avukat bulabilirsiniz.
Evet, istifa edebilirsiniz. Ancak, iş sözleşmenizde belirtilen son bildirim tarihine ("Kündigungsfrist") uymanız gerekir.
İlke olarak, ebeveyn izni süresince pozisyonunuzun değişmemesi gerekir. Bu mümkün değilse, işvereniniz size eşdeğer bir pozisyon teklif etmelidir. Bunun anlamı, size ebeveyn izni almadan önce verilen maaştan daha az miktarda bir maaş ödenemeyeceğidir.
Ebeveyn izni sırasında çalışmazsanız, yıllık izniniz, ebeveyn izni kullandığınız her ay için 1/12 oranında azaltılacaktır. Bu nedenle, ebeveyn izni çerçevesinde bir yıl izin alırsanız, yıllık izninizin tamamını da kullanmış sayılırsınız. Ancak ebeveyn izninden önce kullanmadığınız yıllık tatil izinleriniz bu durumdan etkilenmez ve ebeveyn izninizden bu günleri tatil olarak kullanabilirsiniz.
Ancak ebeveyn izni sırasında yarı zamanlı çalışmaya devam ederseniz, yıllık izniniz azaltılmaz. Bu durumda, ebeveyn izniniz sırasında kullanmadığınız tatil izinleri olursa bunları kaybedersiniz.
Ebeveyn izni ile ilgili sorularınız varsa, Yetişkin Göçmenler için Göçmenlik Danışmanlığına (MBE) başvurabilirsiniz. Buradaki personel birçok farklı dilde hizmet vermektedir. Bölgenizde yer alan Yetişkin Göçmenler için Göçmenlik Danışmanlıklarını (MBE) bulmak için bamf.de adresine bakabilirsiniz.
Önemli
Eğer yarı zamanlı bir işte çalışmıyorsanız, ebeveyn izni sırasında işvereninizden herhangi bir maaş almazsınız, ancak ebeveyn parası("Elterngeld") olarak bilinen yardımdan faydalanmak için başvurabilirsiniz. "Ebeveyn Parası" bölümünde bu konuyla ilgili daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.