مهدکودک ها و مراقبت از کودکان در آلمان

در یک مهد کودک (Kindertagesstätte  یا Kita) از فرزند شما در طول روز همرا با سایر کودکان هم‌سن او توسط مربی های مسلکی و آموزش دیده  مراقبت میشود. کودکان آنجا بازی میکنند، نقاشی می کنند، صنایع دستی  کار میکنند و آواز می خوانند. آنها یاد می گیرند به همدیگر احترام داشته باشند و دعواها را به طور مسالمت آمیز حل. در مهد کودک ها درمورد طبیعت، تغذیه، فناوری و مقررات برای رفت و آمد  امن در خیابان ها به کودکان آموزش داده میشود. ابتدا با حروف و اعداد آشنا می شوند و از زمین های بازی، تئاترها، به کتابخانه ها میروند و به جشنواره ها اشتراک میکنند. کودکان هم در تابستان هم در زمستان در فضاهای باز و بسته بازی میکنند. بنابراین نیاز به لباس های ضد آب و وسایلی دارند که اگرکثیف شود مشکلی نداشته باشد.
کلمه مهدکودک (Kindertagesstätte) یک اصطلاح عمومی برای أنواع مختلف مراکز مراقبت از کودکان است. به طور کلی، مهدکودک ها در آلمان به مراکز مختلفی مانند (Kinderkrippe، Kindergarten و  Kinderhort) ) تقسیم میشوند.

• Kinderkrippen برای کودکان زیر سه سال است.

• Kindergärten برای کودکان بین سه تا هفت سال است.

• در Kinderhort  کودکان مدرسه ابتدایی بعد از  درس مدرسه مراقبت می شوند.

در کنار مربیان (متخصص)، کارکنان دیگر مهد کودک (مراقبان) نیز در گروه‌های آموزشی کار می کنند که آموزش حرفه‌ای پرورشی هم دارند. این گروه‌ها اغلب توسط کارآموزان یا اعضای داوطلبی که برای مثال در در حال گذراندن دوره‌ی مربیگری هستند، حمایت می شوند. در نشست های مشترک (Elterngesprächen) والدین و مربیان در مورد رشد کودک و شرایط آموزش صحبت می میشود. همچنین در مهد کودک ها نشست های مشورتی بنام (Elternabend) برگزار می شود، که در آن در مورد موضوعات مهم مربوط به مهد کودک و آموزش و پرورش کودکان همراه با همه والدین صحبت میشود.

همه کودکستان ها در آلمان یکسان نیستند. بیشتر مهدکودک ها دولتی هستند و بعضی ها هم خصوصی هستند. بعضی از مهدکودک ها روی اهداف خاصی کار میکنند و با روش های آموزشی و پرورشی مخصوصی روی موضوعات تمرکز دارند. مانند مهدکودک های اختصاصی برای آموزش های اولیه موسیقی. از طرفی مهدکودک های عمومی وجود دارد که همه کودکان بصورت یکپارچه آنجا مراقبت میشوند فرقی نمیکند که دارای معلولیت باشند یا خیر. مهدکودک های دو زبانه نوع دیگری است که آنجا نه تنها به زبان آلمانی بلکه  به یک دیگر هم به عنوان زبان دوم صحبت می شود.
در شهر ها و قریه های کوچک، اغلب فقط یک یا دو کودکستان وجود دارد. در شهرهای بزرگتر، انتخاب یک کودکستان و یافتن جای خالی برای کودکان دشوارتر است. همه مهدکودک ها یک روز مخصوص بنام روز «درهای باز» (Tage der offenen Tür) دارند که به مردم اطلاع رسانی میکنند. در این روز  والدین علاقه مند می توانند به همراه فرزندان خود به مهد کودک مراجعه کرده و با مربیان صحبت کنند. همچنین می توانید در وب سایت های مختلف مانند www.kita.de   و یا www.kindergarten-vergleich.de  بیشتر بخوانید و در مورد مهد کودک هایی که برای فرزند شما مناسب است اطلاعات بیشتری کسب کنید. در این وب سایت ها معمولاً اطلاعاتی در مورد ساعات کار، ویژگی ها و همچنین داشتن جای خالی برای کودکان نوشته شده است.

لطفاً توجه داشته باشید: برای ثبت نام فرزند خود در یک مهدکودک که مربوط به کلیسا  باشد، لازم نیست عضو کلیسا باشید. اما ممکن است کودکستان در کلیسا فعالیت داشته باشد، در اینصورت فرزند شما باید در برنامه عبادتی اشتراک کند.

برای یافتن یک جای مناسب در یک کودکستان دولتی، ابتدا باید به اداره أمور کودکان و  نو جوانان (Jugendamt) مراجعه کنید. آنجا درخواست خود را ارائه کنید و همچنین اطلاعات بیشتری درباره نحوه دریافت جای خالی برای کودک خود دریافت کنید. در وب سایت jugendaemter.de می توانید دفتر رفاه  کودکان و نوجوانان مسئول در منطقه خود پیدا کنید.
اداره أمور کودکان و  نو جوانان (Jugendamt) لیستی از همه‌ی مهدکودک های منطقه  شما را با یک فرم ثبت نام برای شما میدهد. فرم را باید پر کنید و سپس به آنها بدهید. در این فرم شما  انتخاب میکنید که كدام مهدكودك را برای فرزند خود ترجیح می دهید و كدام مهدكودك ها مناسب هستند. . برای اطلاعات بیشتر درمورد اداره‌ی أمور کودکان و  نوجوانان (Jugendamt) به صفحه‌ی اطلاعاتی ما در این مورد مراجعه کنید.

لطفا توجه داشته باشید: اگر در مهد کودک مورد نظر شما هیچ جای خالی وجود نداشته باشد، این اداره می تواند در مهد کودک دیگری برای فرزند شما جای پیدا کند. اما مهد کودک نباید بیش از ۵ کیلومتر از محل زندگی شما دور باشد و یا با سیستم حمل و نقل عمومی (قطار و اتوبوس) در مدت ۳۰ دقیقه قابل دسترس باشد.

اگر می خواهید فرزند خود را در یک کودکستان خصوصی ثبت نام کنید، معمولاً باید مستقیماً به آنجا مراجعه کنید و ثبت نام کنید. آنجا کودک شما مستقیماً ثبت نام میشود و یا هم در لیست انتظار قرار میگیرد.

هزینه ها در هر یک از مهد کودک ها و  حتی در شهر های مختلف متفاوت است و به عوامل مختلفی بستگی دارد:

• اینکه کودک شما چند ساعت در مهدکودک بماند؟

• اینکه درآمد خانواده شما چقدر است، هرچه بیشتر باشد هزینه ها بیشتر میشود.

• همچنان بستگی دارد که چند فرزند شما به مهد کودک میروند. هر چه تعداد فرزندان بیشتر باشد، برای هر کودک هزینه کمتر میشود.

به عنوان قاعده کلی، مهدکودک های دولتی ارزان تر از مهدکودک های خصوصی هستند. میزان هزینه ها کیفیت مراقبت از کودکان را عوض نمیکند. و اگر مهدکودک گرانتر است به معنای بهتر بودن آن نیست.

در برخی ایالت های فدرال آلمان، مهدکودک های دولتی تا حدودی رایگان هستند:

• در برلین مهد کودک ها برای همه کودکان از بدو تولد رایگان است. والدین فقط باید هزینه‌ی خورد و خوراک را پرداخت کنند. مهدکودک‌ها می‌توانند برای خدمات اضافی مانند ورزش، غذای ارگانیک یا آموزش زبان هزینه‌ی اضافی درخواست کنند.

• در ایالت راینلاند فالتز مهد کودک ها برای کودکان بالای دو سال رایگان است.

• در ایالت هسن حضور در مهدکودک به مدت ۶ ساعت در روز برای کودکان ۳ ساله به بالا تا زمان شروع مدرسه رایگان است.

• در ایالت تورینگن حضور در مهدکودک ۲۴ ماه  قبل از شروع مدرسه رایگان است. این یعنی والدین در این مدت نیازی به پرداخت هیچ هزینه ای برای حضور فرزندشان در مهدکودک ندارند.

• در ایالت براندنبورگ اگر سال شروع مهدکودک فرزندتان از ۲۰۲۴ یا ۲۰۲۵ باشد، اگر فرزندانشان بزرگتر از ۳ سال باشند، والدین دیگر موظف به پرداخت هزینه نیستند. دولت هزینه‌های مهدکودک را پوشش می دهد. از ژانویه ۲۰۲۳، فرزندان خانواده‌های کم درآمد یا دارای مزایای اجتماعی نیز از پرداخت هزینه‌ی مهدکودک معاف شده‌اند. برای خانواده هایی با درآمد تا ۵۵۰۰۰ یورو در سال، بسته به میزان دریافت مراقبت کودکشان در مهدکودک، کمک‌هزینه‌هایی وجود دارد.

• در ایالت برمن از ۱ آگوست ۲۰۱۹ موظف به پرداخت هزینه‌ی مهدکودک برای کودکان سه سالشان تا زمان شروع مدرسه نیستند. این معافیت از پرداخت در مورد هزینه‌ی مراقبت از کودکان در انجمن‌های والدین یا مراکز مراقبت‌های روزانه نیز اعمال می‌شود. هزینه‌ها فقط برای مراقبت از کودکان زیر ۳ سال، برای خورد و خوراک و مراقبت‌های خارج از ساعت به دوش والدین است.

• در ایالت نیدرزاکسن والدین درصورتی هیچ هزینه‌ای برای مراقبت از کودکانشان از سن ۳ سالگی تا زمان شروع مدرسه پرداخت نمی‌کنند، که فرزندشان در یک مهدکودک تحت حمایت مالی این ایالت نگهداری شود.

• در ایالت NRW مهدکودک در ۲ سال آخر قبل از شروع مدرسه رایگان است. برای کودکان خردسال، اداره‌ی أمور کودکان و  نوجوانان (Jugendamt) هر شهر در مورد میزان کمک های والدین تصمیم می گیرد. والدین می‌توانند جزئیات را در وب‌سایت شهرداری محل زندگیشان بخوانند.

• در ایالت مکلنبورگ-فورپومرن والدین برای مراقبت از فرزندان خود موظف به پرداخت هزینه‌ نیستند. دولت این هزینه‌ها را تامین می‌کند. این امر در مورد شیرخوارگاه‌ها (مهدکودک ها‌ی مخصوص نوزادان)، مهدکودک‌ها، و مراکز مراقبت‌های روزانه و مراقبت‌های خارج از تا ۱۰ ساعت در روز صدق می‌کند. با این حال، والدین باید هزینه‌ی ناهار فرزندانشان را خودشان بپردازند.

• در تمام ایالت های دیگر مهدکودک ها رایگان نیست و باید پول پررداخت کنید

نکته مهم: حتی اگر در ایالت شما مهدکودک ها رایگان باشند، باز هم باید هر ماه مبلغ کمی پول برای غذا و نوشیدنی فرزند خود پرداخت کنید. اگر درآمد کمی داشته باشید و یا درآمد نداشته باشید، ممکن است بتوانید از جاب سنتر حمایت مالی دریافت کنید. این که مستحق کمک مالی میشود یا خیر، حتما از جاب سنتر منطقه خود بپرسید.

اگردرآمد شما کافی نیست و نمی توانید هزینه مهدکودک فرزندان خود را بپردازید، می توانید  از اداره یوگند امت درخواست پوشش هزینه های مهدکودک (Kita-Gutschein) کنید. پس از یافتن یک مهد کودک برای فرزند خود، باید بصورت کتباً  از اداره یوگند امت در منطقه خود، در خواست پوشش هزینه کنید. میتوانید به یوگند امت مراجعه کنید و فرم درخواست را پر کنید و برای کامل شدن درخواست، این مدارک را با خود داشته باشید:

• مدرک اثبات درآمد پائین ( برگه های دریافتی حقوق، نامه های جاب سنتر یا سوسیال).

• تأییدی پذیرش از سوی مهدکودک

• نامه مقدار هزینه مهدکودک

فرم درخواست با این مدارک را هم میتوانید به اداره کودکان و نوجوانان (Jugendamt) بفرستید و هم حضوری تحویل دهید. آنها مدارك شما را بررسی می كنند و اگر درآمد شما كم باشد، تمام یا هم بخشی از هزینه ها را بر عهده می گیرند. اداره کودکان و نوجوانان (Jugendamt)  در منطقه خود را در این وب سایت jugendaemter.de  پیدا کنید.

در بعضی از شهر های نسبت به جمعیت آن مهدکودک های زیاد وجود دارد، اما در بسیار ی از شهرهای آلمان متاسفانه تعداد مهدکودک ها خیلی کم است و به مشکل میشود جای خالی پیدا کرد.  بنآ بستگی  دارد در کدام شهر زندگی می کنید و برای یک مهدکودک چقدر وقت لازم دارید. به طور کلی، در بیشتر شهرها پیدا کردن یک مهد کودک که جای خالی داشته باشد آسان نیست. به همین دلیل باید فرزند خود را در اسرع وقت  یعنی بلافاصله پس از تولد ثبت نام کنید.

هنگام ثبت نام، باید مشخص کنید که کودک شما بصورت نیمه وقت یعنی نصف روز به کودکستان میماند یا تمام روز. برای ثبت نام در کودکستان ها خصوصی حتی هنگام بارداری باید کودک را ثبت نام کنید.

به محض اینکه کودکستان فرزند شما را قبول کند، شما را به یک گفتگوی مقدماتی دعوت می کند. برای این مصاحبه باید دفترچه گواهی واکسیناسیون (Kinder-Untersuchungsheft) فرزندتان را با خود داشته باشید. اطلاعات بیشتر درباره‌ی واکسیناسیون و مراقبت های پیشگیرانه برای کودکان را می‌توانید در صفحات ما "واکسیناسیون برای کودکان و نوجوانان" و "معاینه های پیشگیرانه برای کودکان و نوجوانان" بخوانید. بعد از شروع کودکستان، کودک شما باید به طور مرتب  به مهد کودک برود. هفته های اول، به دوره آشنایی با مهد (Eingewöhnungszeit) است.  در دوره آشنایی، پدر یا مادر روزانه چندین ساعت را با کودک در کودکستان سپری می کند. این دوره تا وقتی است که کودک عادت کند و احساس امنیت داشته باشد. این دوره می تواند چند هفته طول بکشد.

از سال ۲۰۱۳کودکان بالای سن ۱سال دارای حق قانونی برخورداری از جای مناسب در کودکستان هستند. دولت موظف است برای هر کودک بزرگتر از یک سال شرایطر رفتن به کودکستان را فراهم کند. متأسفانه، این حق همیشه عملی نمیشود و  هر سال شرایط رفتن به مهد کودک سختر میشود.

اگر با وجود تلاش زیاد نتوانستید برای فرزند خود مهدکودک پیدا کنید، می توانید در دادگاه اداری شکایت کرده و درخواست پرداخت خسارت کنید. هزینه این شکایت را دولت بر عهده میگیرد. اگر بخواهید وکیل استخدام کنید، باید هزینه وکالت را خودتان پرداخت کنید. پیشاپیش از مراکز مشاوره مهاجرت jugendmigrationsdienste.de مشاوره بگیرید. مراکز مشاوره در منطقه خود را در وب سایت اداره bamf.de بامف پیدا کنید.

لطفاً توجه داشته باشید: کودکان بالای سن ۱ سال و بالاتر که پناهجو هستند، هنگامی از حق حتمی رفتن به مهدکودک برخوردار میشوند که از کمپ موقت به کمپ دائم یا خانه منتقل شده باشند.  

کودکان بامعلولیت کمتر ذهنی و یا فیزیکی می توانند به کودکستان بروند. این کودکان به همراه کودکان معمولی و یکجا مراقبت می شوند. همچنین مهدکودک های مخصوصی هم وجود دارد که به طور خاص برای رفع نیازهای کودکان با معلولیت شدید طراحی شده اند. اداره یوگند امت میتواند در این مورد با شما همکاری کند. اداره کودکان و نوجوانان (Jugendamt)  در منطقه خود را در این وب سایت jugendaemter.de پیدا کنید.

اگر نتوانید برای فرزند خود کودکستان پیدا کنید، یا اگر ترجیح می دهید فرزند شما در یک گروه کوچک باشد و یا به تنهایی از او مراقبت شود، می توانید یک فرد را به عنوان مادر مراقب، پدر مراقب، مادر یا پدر بزرگ را برای مراقبت فزرند خود و همچنان برای آموزش او استخدام کنید. این افراد در واقع افراد مسلکی در این حرفه نیستند اما تجربه دارند.

این افراد به عنوان پرستار معمولاً همزمان به دنبال چندین کودک هستند که از آنها در خانه خود بصورت گروهی و یا هم تنهایی مراقبت کنند. در وب سایت www.betreut.de  می توانید این افراد را  پیدا کنید. ثبت نام و جستجو در این وب سایت رایگان است.

گزینه دیگری هم بنام (au pair) وجود دارد. اوپایر جوانی از خارج از آلمان است که برای آشنایی با زبان و کشور برای چند ماه به آلمان می آید. یک au pair میتواند با شما زندگی کند و در کار خانه و مراقبت از کودک به شما کمک می کند.