کمک‌هزینه والدین (Elterngeld)

Elterngeld
به‌روزرسانی 29.03.2023

چطور دولت از خانواده‌های دارای فرزند حمایت می‌کند؟

مراقبت از کودکان یکی از مشغولیت‌های ذهنی اصلی‌ست که والدین جوان با آن درگیرند. آشتی برقرار کردن بین زندگی حرفه‌ای و زندگی خانوادگی همیشه کار آسانی نیست. در آلمان، دولت برای کمک به خانواده‌های جوان کمک‌هزینه‌ای به نام کمک‌هزینه والدین ("Elterngeld") پرداخت می‌کند. هدف از پرداخت این کمک مالی، حمایت از والدینی است که به دلیل مراقبت از فرزندان خردسال به طور موقت نمی‌توانند کار کنند یا تنها ساعات محدودی در هفته توانایی کار دارند. حتی والدینی که پیش از تولد فرزند خود شاغل نبوده‌اند هم می‌توانند برای دریافت کمک‌هزینه والدین درخواست بدهند. در ادامه می‌توانید شرایط دریافت این کمک‌هزینه و نحوه درخواست را مطالعه کنید. 

آن چه لازم است بدانید

آیا کمک‌هزینه والدین به من هم تعلق می‌گیرد؟

 شما در صورتی می‌توانید کمک‌هزینه والدین دریافت کنید که:

  • همراه با فرزند خود ساکن آلمان باشید،

  • حق حضانت کودک برعهده شما باشد،

  • شاغل نباشید و یا بیش از سی ساعت در هفته کار نکنید،

  • اجازه اقامت آلمان (همراه با اجازه کار) یا شهروندی آلمان یا یکی دیگر از کشورهای عضو اتحادیه اروپا (از جمله ایسلند، لیختنشتین،‌ نروژ و سویس) را داشته باشید.

 

مهم: اگر اجازه اقامت خود را بر مبنای قوانین مخصوص موارد خاص و دشوار ("Härtenfallreglung") گرفته‌اید یا برای شما حکم ممنوعیت اخراج ("Abschiebungsverbot") صادر شده، بعد از سه سال زندگی در آلمان می‌توانید درخواست دریافت کمک‌هزینه والدین بدهید. 

برای دریافت کمک‌هزینه والدین لازم نیست شما شاغل باشید. کارمندان، افراد دارای شغل آزاد و مستقل، کارکنان دولت، افراد جویای کار،‌ دانشجویان،‌ کسانی که دوره «آوسبیلدونگ» می‌گذرانند و افراد خانه‌دار همگی می‌توانند درخواست کمک‌‌هزینه والدین بدهند اما افرادی که درآمد بالایی دارند شامل دریافت این کمک‌هزینه نمی‌شوند. اگر شما به عنوان یکی از والدین بیش از ۲۵۰ هزار یورو در سال در آمد داشته باشید و یا درآمد شما و همسرتان با هم به بیش از ۵۰۰ هزار یورو برسد، کمک‌هزینه والدین به شما تعلق نخواهد گرفت. 

کمک‌هزینه والدین شامل فرزندان بیولوژیک شما و/یا شریک زندگی شما و همینطور کودکانی که به فرزندی بپذیرید خواهد شد. در موارد خاص، شما می‌توانید بابت نوه‌ها و یا فرزندان برادر و خواهر خود نیز درخواست کمک‌هزینه بدهید- اما تنها در صورتی که پدر و مادر کودک توانایی نگهداری از او را نداشته باشند. 

آیا در صورتی که فرزندم به مهدکودک برود هم می‌توانم کمک‌هزینه والدین دریافت کنم؟

بله. شما می‌توانید در عین این که فرزندتان روزها را در مهدکودک یا نزد یک پرستار کودک می‌گذراند، کمک‌هزینه والدین دریافت کنید. برای معلومات بیشتر در مورد مهدکودک‌ها و مراکز نگهداری از کودکان به فصل «مراقبت از کودکان و مهد کودک‌ها در آلمان» مراجعه کنید. 

آیا برای دریافت کمک‌هزینه والدین باید حتما «مرخصی والدین» (Elternzeit) هم بگیرم؟

 نه. مرخصی والدین و کمک‌هزینه والدین به هم وابسته نیستند. تنها باید به خاطر داشته باشید که برای دریافت کمک‌هزینه والدین، نباید بیش از سی ساعت در هفته کار کنید.

چند نوع کمک‌هزینه والدین وجود دارد؟

کمک‌هزینه والدین دو نوع اصلی دارد: کمک‌هزینه پایه ("Basiselterngeld ")  و نوع دیگری از کمک‌هزینه والدین که به نام «الترن‌گلد‌-پلوس» ("ElterngeldPlus") شناخته می‌شود. 

کمک‌هزینه پایه ("Basiselterngeld "): در این مدل والدین روی هم و به ازای هر فرزند، می‌توانند به مدت ۱۲ ماه کمک‌هزینه والدین دریافت کنند. اگر شما و شریک زندگی شما توافق کنید که کمک هزینه را بین خود تقسیم کنید، به هر یک از شما دو ماه اضافه کمک‌هزینه والدین تعلق می‌گیرد. این که شما و شریک زندگی شما هر یک چه میزانی از این کمک‌هزینه را دریافت می‌کنید به توافق میان شما دو نفر باز می‌گردد- فقط لازم است به خاطر داشته باشید که هر یک از شما باید حداقل دو ماه و حداکثر ۱۲ ماه کمک‌هزینه دریافت کند. اگر شما یک پدرِ تنها یا مادرِ تنها هستید که کل مسئولیت فرزند را برعهده دارید، به شما روی هم ۱۴ ماه کمک‌هزینه پایه تعلق می‌گیرد. 

 «الترن‌گلد‌-پلوس» ("ElterngeldPlus"): در این نوع از کمک‌هزینه والدین،‌ به ازای هر فرزند، والدین می‌توانند روی هم ۲۴ ماه کمک‌هزینه دریافت کنند، اما میزان کمک‌هزینه‌ای که دریافت می‌کنند نصفِ میزانی است که در کمک‌هزینه پایه پرداخت می‌شود. در این مدل اگر شما بین ۲۵ تا ۳۰ ساعت در هفته کار کنید، به مدت چهار ماه بیشتر می‌توانید «الترن‌گلد‌-پلوس» دریافت کنید. این چهار ماه پرداختِ اضافه به پدران و مادرانِ تنها نیز تعلق می‌گیرد. 

لطفا توجه داشته باشید: شما می‌توانید این دو نوع از کمک‌هزینه خانواده را با هم ترکیب کنید. برای مثال شما می‌توانید به مدت شش ماه کمک‌هزینه پایه را دریافت کنید و بعد دوازده ماه از «الترن‌گلد‌-پلوس» استفاده کنید. 

چه مبلغی کمک‌هزینه والدین به من تعلق می‌گیرد؟

مبلغ کمک‌هزینه شما بستگی به شرایط زندگی شما و نوع کمک‌هزینه‌ای که انتخاب می‌کنید دارد. بر اساس قانون،‌ مبلغ این کمک‌هزینه برمبنای میزان درآمد شما طی دوازده ماه گذشته محاسبه می‌شود و مبلغی بین ۶۵٪ تا ۱۰۰٪ درآمد شما پیش از تولد کودک خواهد بود. هر چه درآمد شما پیش از تولد فرزندتان بیشتر بوده باشد، میزان کمک‌هزینه والدینی که به شما تعلق می‌گیرد کمتر خواهد بود؛ یعنی اگر شما کم‌درآمد محسوب شوید، کلِ درآمدی که پیش از تولد کودک‌تان داشته‌اید به صورت کمک‌هزینه والدین به شما پرداخت می‌شود. والدینی که درآمد بالایی داشته باشند، ۶۵٪‌ درآمد پیشین خود را به عنوان کمک‌هزینه والدین دریافت می‌کنند.

بعلاوه، کمک‌هزینه خانواده یک حد پایین و بالای مشخص دارد: متناسب با درآمد پیشین شما در کمترین حالت ۳۰۰ یورو و در بیشترین حالت ۱۸۰۰ یورو در ماه می‌توانید کمک‌هزینه والدین (پایه) دریافت کنید. در صورتی که «الترن‌گلد‌-پلوس» را انتخاب کنید، ماهانه حداقل ۱۵۰ یورو و حداکثر ۹۰۰ یورو دریافت خواهید کرد. در صورتی که پیش از تولد فرزندتان هیچ درآمدی نداشته باشید،‌ کمترین حد کمک‌هزینه والدین،‌ یعنی مبلغی بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ یورو در ماه دریافت خواهید کرد. توجه داشته باشید: اگر شما همزمان با دریافت کمک‌هزینه والدین کار کنید و حقوق دریافت کنید، میزان کمک‌هزینه ای که دریافت می‌کنید متناسب با میزان درآمد شما کاهش خواهد یافت.  

خانواده‌هایی که چند فرزند خردسال دارند می‌توانند در کنار کمک‌هزینه والدین، مبلغی معادل ۱۰٪ بیشتر تحت عنوان "Geschwisterbonus" نیز دریافت کنند. برای دریافت این مبلغ اضافه، شما باید حداقل بک فرزند زیرِ سه سال دیگر و یا دو فرزندِ زیر شش سال دیگر داشته باشید. در صورتی که فرزندان شما دوقلو و یا سه قلو و … به دنیا آمده‌ باشند، به شما به ازای هر طفل مبلغ ۳۰۰ یورو دیگر نیز تعلق می‌گیرد. 

با محاسبه مبلغ کمک‌هزینه می‌توانید تصمیم بگیرید کدام گزینه (کمک‌هزینه پایه یا  «الترن‌گلد‌-پلوس» یا هر دو) بیشتر با شرایط شما سازگار و به نفع شماست. در وب‌سایت پورتال خانواده دو ماشین حساب برای انجام این محاسبه موجود است که یکی تخمین کلی از مبلغ به دست می‌دهد و دیگری مبلغ دقیق و همراه با جزئیات را متناسب با شرایط شما محاسبه می‌کند. 


لطفا توجه کنید: اگر شما و شریک زندگی‌تان ازدواج کرده‌اید و می‌دانید که قصد بچه‌دار شدن و درخواست کمک‌هزینه والدین دارید، بهتر است گروه مالیاتی ("Steuerklasse ") خود را عوض کنید تا درآمدتان بیشتر شود. هر یک از والدین که بناست بیشتر کمک‌هزینه را دریافت کند باید گروه‌ مالیاتی خود را به گروه‌مالیاتی سه ("Steuerklasse III") تغییر بدهد. به عنوان پدرِ خانواده، شما باید حداقل هفت ماه قبل از تولد کودک گروه مالیاتی خود را عوض کنید و به عنوان یک مادرِ باردار، بهتر است قبل از آن که در دوران «حمایت قانونی زنان باردار» شامل شوید این کار را انجام دهید. 

کجا و چطور می‌توانم برای دریافت کمک‌هزینه والدین درخواست بدهم؟

برای دریافت کمک‌هزینه والدین باید به مرکز کمک‌هزینه والدین ("Elterngeldstelle") در ایالت محل زندگی خود درخواست بدهید. برای پیدا کردن دفتر آنها در نزدیکی خود می‌توانید به وب‌سایت elterngeld.net مراجعه کرده و فرم‌ درخواست را پر کنید. در ایالت‌های باواریا (بایرن) و ساکسونی شما می‌توانید آنلاین برای دریافت کمک‌هزینه والدین درخواست بدهید- اما در سایر ایالت‌ها باید فرم درخواست را پر کرده و از طریق پست بفرستید. در وب‌سایت  familienportal.de می‌توانید هم فرم‌ درخواست و هم آدرس مرکز کمک‌هزینه والدینی که مسئول رسیدگی به درخواست شماست را پیدا کنید. 

در فرم درخواست باید مشخص کنید که هر یک از والدین برای چه مدتی بناست کمک‌هزینه دریافت کنند. پس از ارائه درخواست،‌ به طور معمول یک بار (و در شرایط خاص دو بار) این فرصت را خواهید داشت که زمان و شخص دریافت کننده را تغییر بدهید. در صورتی که شما و شریک زندگی‌تان (پدر و مادر کودک) با هم ازدواج رسمی کرده‌اید و هر دو حضانت کودک را برعهده دارید، لازم است که هر دو شما فرم درخواست را امضا کنید.  

لطفا توجه داشته باشید: شما تا زمانی که طفل‌تان به چهارده‌ماهگی برسد فرصت دارید برای دریافت کمک‌هزینه والدین درخواست بدهید. بهتر این است که درخواست خود را برمبنای سن کودک‌تان بدهید و نه از آغاز ماه‌های تقویم تا بتوانید تمام مبلغ کمک‌هزینه‌ای که به شما تعلق می‌گیرد را دریافت کنید. 

حتما به موقع درخواست بدهید. پرداخت کمک‌هزینه می‌تواند تنها شامل سه ماه گذشته شود، در نتیجه اگر دیرتر از این درخواست بدهید بخشی از کمک‌هزینه‌ای که به شما تعلق می‌گیرد را دریافت نخواهید کرد.

برای دریافت کمک‌هزینه والدین چه مدارکی لازم است؟

برای درخواست کمک‌هزینه والدین لازم است که مدارک زیر را ارائه کنید:

  • گواهی تولد کودک

  • گواهی درآمد شما طی ۱۲ ماه گذشته و یا نامه‌ای از جاب‌سنتر یا اداره سوسیال

  • نامه‌ای از اداره بیمه در مورد کمک‌هزینه حمایت از مادر ("Mutterschutzgeld")

  • نامه‌ای از صاحب کار شما در مورد مرخصی والدین (در صورتی که قصد استفاده از این مرخصی را دارید)

  • برای مادرانی که قبل از تولد کودک شاغل هستند: نامه‌ای از صاحب کار شما در مورد پرداخت مبلغی از کمک‌هزینه حمایت از مادر ("Zuschuss zum Mutterschutzgeld ")

لطفا توجه داشته باشید: در صورتی که شرایط زندگی شما تغییر کند، باید به مرکز کمک‌هزینه والدین ("Elterngeldstelle") اطلاع بدهید. به عنوان مثال، اگر درآمد شما به هر دلیلی افزایش پیدا کند وظیفه دارید به اداره مربوطه اطلاع دهید زیرا این درآمد اضافی میزان کمک‌هزینه‌ای که به شما تعلق می‌گیرد را تغییر خواهد داد. 

آیا می‌توانم همزمان با دریافت کمک مالی از جاب‌سنتر یا اداره سوسیال کمک‌هزینه والدین هم دریافت کنم؟

بله. اما کمک‌هزینه والدین هم نوعی درآمد محسوب می‌شود، به همین دلیل اگر شما پول شهروندی (Bürgergeld) دریافت می‌کنید یا از طریق اداره سوسیال حمایت مالی می‌شوید، مبلغ دریافتی شما متناسب با میزان کمک‌هزینه والدینی که دریافت می‌کنید کاهش پیدا خواهد کرد. در مجموع، برای کسانی که تحت پوشش جاب‌سنتر یا اداره سوسیال هستند دریافت کمک‌هزینه والدین به بیشتر شدن درآمد منجر نمی‌شود. با این حال، اگر شما قبل از تولد کودک شاغل و دارای درآمد بوده‌اید، می‌توانید درخواستی تحت عنوان "Elterngeldfreibetrag" بدهید. مبلغی که پس از این درخواست به شما تعلق می‌گیرد بستگی به میزان درآمدی دارد که پیش از بچه‌دار شدن داشته‌اید. برای معلومات بیشتر به arbeitslosenselbsthilfe.org مراجعه کنید.

آیا دریافت کمک‌هزینه والدین تاثیری در نوع بیمه سلامت من دارد؟

اگر شما تحت پوشش بیمه اجباری هستید،‌ ضمن دریافت کمک‌هزینه والدین همچنان تحت پوشش این بیمه باقی خواهید ماند. تنها تفاوت اینجاست که اگر به صورت پاره‌وقت کار نکنید، لازم نیست زمانی که کمک‌هزینه والدین دریافت می‌کنید ماهیانه هزینه بیمه بپردازید. اگر به صورت داوطلبانه عضو بیمه‌ همگانی شده‌اید هم می‌توانید تحت پوشش باقی بمانید اما معمولا لازم است که هزینه ماهیانه بیمه را بپردازید. تنها استثنای این قاعده این است که شما واجد شرایط گرفتن «بیمه خانواده» باشید- در این صورت لازم نیست هزینه بیمه بدهید. 

اگر شما پیش از دریافت کمک‌هزینه خانواده دارای بیمه خصوصی بوده‌اید، می‌توانید پس از دریافت این کمک‌هزینه هم تحت پوشش همان بیمه بمانید اما باید به پرداخت هزینه‌های بیمه خود ادامه بدهید.

کجا می‌توانم در مورد کمک‌هزینه والدین مشورت بگیرم؟

مرکز کمک‌هزینه والدین ("Eltergeldstelle") در ایالت محل زندگی شما می‌تواند به شما در مورد کمک‌هزینه والدین مشورت بدهد. در وب‌سایت elterngeld.net می‌توانید آدرس مرکز کمک‌هزینه والدینی  که مسئول رسیدگی به درخواست شماست را پیدا کنید. بعلاوه می‌توانید برای مشاوره و راهنمایی به یکی از دفترهای مرکز مشاوره مهاجرت jugendmigrationsdienste.de مراجعه کنید. همکاران این مراکز به زبان‌های مختلفی تسلط دارند و و متخصص مسائل مربوط به مهاجران و پناهجویان هستند. در وب‌سایت bamf.de می‌توانید آدرس یکی از مراکز مشاوره مهاجرت در نزدیکی محل زندگی خود را پیدا کنید.

مهم

در کنار کمک‌هزینه والدین، دو ایالت باواریا (بایرن) و ساکسونی به خانواده‌ها به ترتیب کمک‌هزینه خانواده (Familiengeld) و کمک‌هزینه ایالتی مراقبت از کودکان (Landeserziehungsgeld)  هم پرداخت می‌کنند. شرایط دریافت هر کدام از این دو نوع کمک‌هزینه در این دو ایالت متفاوت است. برای اطلاعات بیشتر در مورد کمک‌هزینه خانواده (Familiengeld) در باواریا به وب‌سایت  zbfs.bayern.de و برای مطالعه بیشتر در مورد کمک‌هزینه ایالتی مراقبت از کودکان (Landeserziehungsgeld) در ایالت ساکسونی به وب‌سایت familie.sachsen.de مراجعه کنید.

Ein Projekt von:
Dieses Projekt wird aus Mitteln des Asyl-, Migrations- und Integrationsfonds (AMIF) kofinanziert.

Gefördert durch: