ثبت نام در دانشگاه‌های آلمان

این که آیا میتوانید در آلمان  تحصیل کنید یا خیر، به عوامل مختلفی بستگی دارد:

• در ابتدا به مدرک ورود به دانشگاه نیاز دارید. مدرک ورود به دانشگاه همان دیپلم مدرسه میباشد، که اجازه تحصیل در دانشگاه را به شما فراهم میکند. اگر مدرک ورود به دانشگاه از کشور خود تان دارید و میخواهید به دانشگاه ثبت نام کنید، ابتدا باید مدرک خود را در آلمان به تائید برسانید و ببینید که آیا مدرک شما در آلمان هم به عنوان مدرک ورود به دانشگاه قابل قبول است یا خیر. بخش بین المللی در هر دانشگاه مسئول انجام این پروسه است. قبل از شروع پروسه ثبت نام  میتوانید از طریق وب سایت های Datenbank anabin  و پایگاه پذیرش Zulassungsdatenbank des DAAD  بررسی کنید که مدارک شما در آلمان در چه سطحی قبول خواهد شد و در کدام رشته ها میتوانید ادامه تحصیل دهید. اگر وب سایت های متذکره مدارک شما را شناسایی نکردند، باید مستقیما از دانشگاه مورد نظر خود در مورد  آن سوال کنید. اگر هنوز نمیدانید که در چه دانشگاهی میخواهید تحصیل کنید، می توانید مدارک خود را برای تائید و شناسایی به یکی از مراکز شناسایی دولتی staatlichen Anerkennungsstelle  بفرستید. این اداره ها معمولا هزینه می خواهند. اگر مدرک مدرسه شما  برای راه یابی به دانشگاه کافی نباشد، می توانید به مدت یک سال کالج Studienkolleg  بروید و یا یک آزمون ارزیابی برای راه یابی به دانشگاه انجام دهید. در دوره کالج شما برای شروع تحصیلات عالی آماده میشوید و  همچنان زبان آلمانی می آموزید. باید قبل از شروع کالج در مورد رشته‌ای که میخواهید در آینده تحصیل کنید تصمیم بگیرید. این دوره معمولا یک سال طول می کشد و با یک آزمون ارزیابی به پایان می رسد. اگر در این امتحان موفق شوید، میتوانید در رشته‌ای که انتخاب کردید تحصیل کنید. برای شروع دوره یک ساله کالج باید در یک امتحان ورودی اشتراک کنید و حداقل در سطح B1  زبان آلمانی صحبت کنید. دوره های کالج را در سایت studienkollegs.de پیدا کنید. برای ورود در برخی از کالج ها میتوانید بصورت مستقیما  به کالج درخواست بفرستید اما گاهی اوقات شما باید از طریق سایت uni-assist.de  اقدام کنید.

لطفا توجه داشته باشید: اگر یک دوره کارآموزی (آوسبیلدونگ) در آلمان فرا گرفته اید و برای چندین سال در حرفه خود کار کرده اید، ممکن است بتوانید بدون داشتن مدرک ورود به دانشگاه هم برای تحصیل به دانشگاه  ثبت نام کنید. در این مورد از دبیرخانه دانشگاه مورد نظر خود مشاوره بگیرید. همچنین می توانید با دفتر مرکزی دفتر آموزش های عالی Zentralstelle für ausländisches Bildungswesen (ZAB) تماس بگیرید.

• دانش کافی در مورد زبان آلمانی یکی دیگر از شرایط مهم ورود به دانشگاه های آلمان است. به جز برخی از دوره های دانشگاهی بین المللی، دانستن زبان آلمانی در C1 یا بالاتر، از پیش نیاز های تحصیل در آلمان است. بهر حال یکی از مدارک زبان آلمانی Telc Deutsch C1 Hochschule  ، Goethe-Zertifikat C2 ، DSH-Prüfung  وTestDaF برای ورود به دانشگاه نیاز است. هر کدام از این امتحان ها معمولا چندین بار در سال ارائه می شوند و نظر به اینکه در کدام موسسه یا کدام کشور امتحان میدهید هزینه آن معمولا بین ۴۰ تا ۱۷۵ است. کلاس های مورد نظر را در وب سایت های DAAD-Datenbank ، Volkshochschule ، و Website des Goethe-Instituts  بیابید. اطلاعات بیشتر را در بخش زبان آلمانی بیخونید.

اگر شما هنوز در آلمان نیستید اما میخواهید در آلمان تحصیل کنید، نیاز به اجازه اقامت برای دانشجویان دارید. اطلاعات بیشتر در این مورد را در فصل مهاجرت به آلمان بخوانید. اگر به عنوان پناهنده به آلمان آمده اید هم میتوانید بدون در نظر گرفتن وضعیت اقامت خود، برای ورود به دانشگاه درخواست بدهید. حتی اشخاصی که هنوز  پرونده پناهندگی شان جریان دارد و یا هم اقامت موقت دولدونگ دارند.

ثبت نام در بعضی از رشته های تحصیلی در آلمان آزاد است و برای همه به اندازه کافی جاه است، اما در بعضی از رشته تعداد اشتراک کننده گان محدود شده است. برای ثبت نام در رشته های که محدود (Numerus Clausus) هستند  همیشه تعداد متقاضیان بیشتر از تعداد افرادی است که قرار است راه یابند. به همین دلیل است که مجبورید جداگانه برای هر کدام از  این دوره ها درخواست کنید. برای ثبت نام در رشته های که محدود  است، باید ببینید که این محدودیت در سطح یک ایالت است یا در سطح کل آلمان. چون نظر به رشته های خاص و دانشگاه ها فرق میکند. رشته های تحصیلی محدود در  سطح کل آلمان معمولا عبارتند از: پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی. در حال حاضر حدود ۴۰٪ از رشته های تحصیلی در آلمان پذیرش آزاد دارند. در مورد رشته های که پذیرش محدود  دارند، متقاضیان نسبت به نمرات مدرسه و سایر شایستگی ها انتخاب میشوند. Numerus clausus از زبان لاتین گرفته شده و به معنی تعداد معدود.  علاوه بر این، دانشگاه ها می توانند متقاضیان مناسب را از طریق مصاحبه ها یا نتایج   TestAS  انتخاب کنند. در بخش بعدی درباره TestAS بیشتر بخوانید.

بدون بیمه درمانی، شما نمی توانید در آلمان تحصیل کنید. به عنوان یک دانشجو، می توانید هریک ازشرکت‌های بیمه خصوصی و یا عمومی را انتخاب کنید، اما بیمه درمانی عمومی معمولا ارزان تر است. اگر در حین تحصیلات شامل بیمه خصوصی هستید، نمی توانید به بیمه درمانی عمومی بازگردید. در آلمان، بیمه سلامت بین المللی در شرایط  خیلی خاصی قابل قبول است.

باداشتن بیمه درمانی عمومی به سادگی  میتوانید مدارک عضویت خود در دانشگاه را ثبت کنید. اگر بیمه درمانی خصوصی یا خارجی دارید، ابتدا باید این گواهی را به شرکت بیمه درمانی عمومی آلمان ارسال کنید. آنها می توانند در یک سند بیمه شما را تایید کنند وسپس گواهی را به دانشگاه ارسال کنید. برای اطلاعات بیشتر در این مورد به صفحه بیمه سلامت مراجعه کنید.

بعضی از دانشگاه ها از دانشجویان خارجی درخواست مدرک امتحان TestAS را میکنند.  TestAS  یک آزمون برای دانشجویان خارجی (غیر آلمانی) است، که بررسی می کند آیا فرد شرایط مناسب برای یک رشته تحصیلی خاص را  دارد یا خیر. در این تست از دانش و مسایل علمی و تجربی پرسیده نمیشود بلکه آزمایش میشود که فرد توانایی های ذهنی و عملی برای تحصیل در رشته ای  که انتخاب کرده است را دارد یا خیر. دانشگاه ها مخصوصا در رشته های که ثبت نام در آنها محدود است، نامزدهای را انتخاب می کنند که در کنار سایر مدارک این امتحان را هم موفقانه سپری کرده باشند. این آزمون را می توان به زبان های انگلیسی یا آلمانی انجام داد. . اگر به دلیل سابقه پناهندگی یا مهاجرت مدرک مدرسه یا دانشگاهی ندارید، یک نتیجه TestAS خوب می تواند پیش نیاز پذیرش شما در دانشگاه باشد.
نمونه های از این آزمون را می توانید  در وب سایت testas.de بخوانید. در وب سایت refugees.testas.de نمونه های از امتحان را ببینید. برای این امتحان میتوانید در وب سایت Website von testas.de  ثبت نام کنید. همچنین در مورد هزینه های تست هم در همین وب سایت اطلاع رسانی شده است.

لطفا توجه داشته باشید: برای پناهندگان، اشتراک در این تست رایگان است. از طریق وب سایت refugees.testas.de  میتوانید ثبت نام کنید.

یک دانشگاه مناسب با رشته تحصیلی خود را میتوانید در وب سایت Hochschulkompass جستجو کنید. در وب سایت Website Zeit Campus همچنین می توانید رتبه های دانشگاه ها را هم مشاهده کنید. که تقریبا ۳۰۰ کالج و دانشگاه بر اساس معیارهای مختلف توسط دانشجویان و استادان رتبه بندی شده است. بسیاری از دانشجویان برای تحصیل در یک دانشگاه خوب به شهر دیگری می روند. بعضی ها هم ترجیح می دهند که در شهری تحصیل کنند که خانواده یا دوستانشان اآنجا زندگی می کنند.
لطفا توجه داشته باشید: اگر شما به  عنوان پناهنده به آلمان آمده اید و مجوز اقامت دارید، ممکن است در سه سال  اول اجازه رفتن به شهر دیگری را نداشته باشید. برای این مسله باید با آوسلندر بیهورده مشورت کنید. با این وجود، درصورت شروع تحصیل در دانشگاه و یا آوسبیلدونگ در یک شهر دیگر می توانید شهر خود را عوض کنید. اگر هنوز در مراحل پناهندگی هستید و یا دولدنگ دارید، متاسفانه ممکن است به دلیل تحصیل هم اجازه زندگی در یک شهر دیگر را نداشته باشید. با آنهم یا اداره مهاجرت bamf.de منطقه خود مشورت کنید.

سال تحصیلی در آلمان به دو سمستر (ترم) تقسیم شده است. سمستر زمستانی که در ماه های  سپتامبر/ اکتبر شروع میشود و سمستر تابستانی که در ماه های مارچ/ اپریل آغاز می شود. اگر تازه به دانشگاه وارد میشوید و سمستر اول شما است، معمولا ازسمستر زمستانی شروع میکنید و در بعضی از رشته ها ممکن است بتوانید از سمستر تابستانی هم شروع کنید. برای شروع  در سمستر زمستانی باید تا تاریخ ۳۱ ماه می خود را ثبت نام کنید. اگر در همان سال از مدرسه فارغ التحصیل شده باشید، مدت زمان درخواست تا ۱۵ جولای افزایش می یابد. اگر برای ترم تابستان درخواست می کنید، باید تا ۱۵ جنوری خود را ثبت نام کنید.

برای درخواست باید یک کپی تائید شده از مدرک ورود به دانشگاه (دیپلوم مدرسه) خود و  مدارک زبان آلمان (برای غیر آلمانی ها) خود را ارائه دهید. بعضی از کالج ها و رشته های تحصیلی نیاز به مدارک بیشتری دارند. مانند مدرک گذراندن دوره های کارآموزی (Praktikumszeugnis) و غیره. در مورد قوانین مربوط به دوره تحصیلی مورد نظر خود از دفتر بین المللی یا دبیرخانه دانشجویی دانشگاه انتخابی خود اطلاعات بگیرید.

اگر می خواهید برای یک رشته تحصیلی آزاد (zulassungsfreien) و یا رشته های که فقط در سطح ایالت شما محدود (lokal zulassungsbeschränkten) است درخواست دهید، معمولا میتوانید مستقیما به دانشگاه مورد نظر خود برای ثبت نام مراجعه کنید. بسیاری از دانشگاه ها فرایند درخواستی ها را به سازمان uni-assist واگذار کرده اند که باید از طریق این سازمان ثبت نام کنید. اینکه دانشگاه مورد نظر شما مستقیما ثبت نام میکند و یا از طریق اونی اسیست، به وب سایت و یا دفتر بین المللی و یا دفتر امور دانشجویی دانشگاه مراجعه کنید. این سازمان اسناد شما  را جمع آوری می کند، مدارک که از خارج  آلمان دارید را ارزیابی می کند و در مورد درخواست شما به دانشگاه اطلاع می دهد. این سرویس معمولا هزینه دارد. این خدمات تا سال ۲۰۱۹ برای پناهجویان رایگان بوده است و از تابستان ۲۰۲۰ پناهجویان هم باید هزینه را پرداخت کنند.

اگر میخواهید برای یک رشته دانشگاهی که راه یابی به ان در سطح کل آلمان محدود است ثبت نام کنید، باید مدارک خود را به انجمن پذیرش آموزش های عالی Stiftung für Hochschulzulassung ارسال کنید.

لطفا توجه داشته باشید: پس از تایید درخواست شما توسط دانشگاه، باید در دانشگاه ثبت نام کنید (immatrikulieren). اگر مهلت ثبت نام را در نظر نگیرید ، جای شما به یکی دیگر از نامزدها اعطا خواهد شد. شما می توانید از طریق پست یا شخصا در دبیرخانه دانشجویی دانشگاه ثبت نام کنید. اسنادی را که شما برای ثبت نام به آن نیاز دارید در نامه تائیدی درخواست ذکر میشود. معمولا این مدارک عبارتند از: مدرک ورود به دانشگاه (مدرک فراغت از مدرسه)، کارت شناسایی، کارت بیمه درمانی و مدارک زبان آلمانی.

اگر مهلت برای ثبت نام را از دست داده اید و یا درخواست شما برای دوره تحصیلی مورد نظر رد شده است، هنوز هم می توانید سعی کنید یکی از صندلی ها خالی دانشگاه را که از طریق قرعه کشی در اخیر پر میشوند را بدست بیاورید. برای اطلاعات دقیق از جاه های خالی در رشته های مختلف در دانشگاه ها با دبیرخانه دانشجوی دانشگاه  های مورد نظر خود برای اشتراک در قرعه کشی مشورت کنید.

بله، شما می توانید مدارک تحصیلی و حتی مقدار کریدت های که در خارج از  آلمان بدست آورده اید را در آلمان تائید و استفاده کنید. برای این موضوع به دفتر بین المللی یا دبیرخانه (Studierendensekretariat) دانشگاه خود مراجعه کنید. برخی از مدارک را می توانید به طور مستقیم در دانشگاه تائید کنید و  بعضی مدارک به اداره بررسی مدارک (Landesprüfungsämter) فرستاده میشود. اطلاعات بیشتر را از دبیرخانه دانشجویی دریافت کنید. 

اگر شما هنوز همه شرایط شروع تحصیلات عالی را ندارید و یا در حال حاضر مطمئن نیستید که در چه رشته ای میخواهید تحصیل کنید، می توانید مدتی به عنوان دانش آموز مهمان (Gasthörer) در جلسات دانشگاه  شرکت کنید. به عنوان یک مهمان میتوانید در جلسات درسی و سمینارها شرکت کنید اما دانشجو به حساب نمی آید. گاهی اوقات برای شرکت در سمینار  ها باید از استادان اجازه بگیرید. دبیرخانه دانشجویی (Studierendensekretariat) یا اداره بین المللی دانشگاه می تواند به شما در مورد آن بیشتر بگوید. اما شما نمیتوانید به عنوان یک دانشجوی مهمان مدرک دریافت کنید.  
ثبت نام به عنوان دانشجوی مهمان می تواند در قسمت آشنایی با سیستم دانشگاه و بهبود زبان آلمانی  مفید باشد. اگر در مورد رشته ای که می خواهید تحصیل کنید مطمئن نیستید، این برنامه خیلی شما را کمک میکند.