په جرمني کې بېړنی حالت

که تاسې خپله يا بل څوک له ګواښ سره مخ وي، کولای شئ د پوليسو ۱۱۰ شمېرې ته زنګ ووهئ. دې شمېرې ته زنګ وهل وړيا دي. په دې اړه نور مالومات زموږ په بل مالوماتي څپرکي (پوليس) کې لوستلای شئ.

په سختو روغتيايي حالتونو کې که تاسې خپله يا بل څوک بېړنۍ مرستې ته اړتيا ولرئ او يا هم له اورلګېدنې يا طبيعي پېښو سره مخ کېږئ، کولا شئ د د ژغورنې او اوروژنې (Rettungsdienst-Feuerwehr) له خدمتونو سره اړيکه ونيسئ. له دې ادارې سره په ۱۱۲ شمېره وړيا اړيکه نيولای شئ. بېړنيو روغتيايي حالتونو کې له دې پرته د روغتونو بېړنيو څانګو (Rettungsstelle) ته هم ورتللای شئ. که روغتيايي حالت ډېر بېړنی نه وي او د مرګ ګواښ نه وي خو بيا هم سملاسي مرستې ته اړتيا ولرئ، کولای شئ د تیارسۍ طبي خدمتونو (Ärztlichen Bereitschaftsdienst) شمېرې (۱۱۶۱۱۷) ته زنګ ووهئ. دې ادارې ته د شپې او ورځې هر وخت زنګ وهلای شئ او د وړو ټپونو يا ناڅاپي ستونزو (د بېلګې په شان شدیده تبه) پر مهال مرسته ترې غوښتلای شئ. د دې ادارې کارکوونکي په ټليفون کې تاسې ته طبي لارښوونې کوي، له پر ليکه ډاکټرانو سره مو په اړيکه کې نښلوي او يا هم يو ډاکټر يا ډاکټره کور ته درليږي.  

که تاسې خپله يا کوم بل څوک مسموم (vergiftet) شوي وي، کولای شئ په خپل شاوخوا کې د مسمويت يوه نږدې بېړني مرکز (Giftnotrufzentrale) ته زنګ ووهئ. دا مرکزونه شپه او ورځ کار کوي او ستاسې اړيکو ته ځواب درکوي. په خپله سيمه کې د دې مرکزونو يوه څانګه پر (bvl.bund.de) وېبسایټ موندلای شئ.

که د درمتلونونو د پرانستل کېدو له نورمالو وختونو پرته په بل وخت کې درملو ته اړتيا پيدا کړئ، کولای شئ يوه نوکريوال درمتلونو ته ورشئ. د جرمني په هره سيمه کې شپه او ورځ په نوبتي ډول ځينې درمتلونونه فعال وي. په خپل شاوخوا کې د دې درمتلونونو پتې پر (www.apotheken.de) او (www.aponet.de) وېبسایتونو موندلای شئ. دلته د خپلې سيمې نوم يا پوستي پته ورکړئ او اړوند درملتون ومومئ.

روغتونونه اجازه نه لري چې د چا پته او شخصي مالومات بل چا ته ورکړي. له همدې کبله په بېړنيو حالتونو کې له دې مه وېرېږئ چې روغتونو ته ولاړ شئ او يا د بېړنيو حالتونو ډاکټر ته زنګ ووهئ. که حالت بېړنی نه وي، کولای شئ له هغو ادارو سره اړيکه ونيسئ چې د سندونو نه لرونک کسانو درملنه کوي. د دې ادارو مرسته وړيا ده. ستاسې د استوګنې سندونه او مالومات له سوسيال يا اوسلنډربېهورده سره نه شريکيږي. د دې ډول ادارو پتې پر (gesundheit-ein-menschenrecht.de) وېبسایټ موندلای شئ. له دې پرته پر (Malteser) او (Medibüros) وېبسایتونو هم د ناپېژانده روغتيايي مرستې لټون کولای شئ.

که چېرته بېړنی حالت ووينئ، مهمه دا ده چې سملاسي مرسته وکړئ. د پېښې سيمه امن کړئ او ځان ډاډه کړئ چې تاسې يا نورو کسانو ته ګواښ نشته. وروسته بيا ۱۱۰ يا ۱۱۲ شمېرې ته زنګ ووهئ. که څوک ټپي وي، لومړنی مرسته ورسره وکړئ. ډېرې ساده کړنې او مرسته هم د نورو کسانو ژوند ژغورلای شي. د بېړنيو مرکزونو کارکوونکي هم کولای شي تاسې ته د ټليفون له لارې لارښوونه وکړي چې څه ترسره کړئ.

هو. که بېړنی حالت ووينئ او مرسته ونه کړئ، ښايي د مرستې نه کولو په تور جزا درکړل شي. دا خبره د جزا قانون په ۳۲۳مه (§323c Strafgesetzbuch) ماده کې کې شوې ده. په داسې حالتونو کې اړوند کس نغدي جريمه او يا زنداني کېدای شي. البته د مرستې مکلفيت يوازې هغه مهال دی چې تاسې ته شخصي خطر نه وي. که خطر ډېر وي، د پوليسو ۱۱۰ او يا د ژغورنې ۱۱۲ شمېرو ته زنګ وهل بسنه کوي.

د لومړنۍ مرستې (Erste Hilfe) پر مهال د غلطيو، ټپونو يا زيانونو رامنځته کېدلو مسؤوليت ستاسې پر غاړه نه دی. البته دا حالت يوازې هغه مهال دی چې اړوند کس له قصده يا په ډېره بې‌فکرۍ د زيان اړولو لامل نه شي.

مرسته کوونکي د زيان د جبران غوښتلو غوښتنه کولای شي. که څوک د لومړنيو مرستو ترسره کولو پر مهال ټپي شي، د پېښو دولتي بيمه (gesetzliche Unfallversicherung) يې مسؤوليت لري. پر (Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung) وېبسای‍ټ د خپل ايالت اړوند د پېښو بيمې دفتر (Unfallkasse) موندلای شئ. که وسايلو يا د جامو په شان نورو توکو ته مو زيان رسېدلی وي، د شخصي مسؤوليت بيمه (Haftpflichtversicherung) يې د جبران مسؤوليت لري.

بېړنيو حالتونو ته د تيارۍ لپاره کولای شئ د لومړنيو مرستو يو کورس (Erste-Hilfe-Kurs) ووايئ. هلته دا زده کوئ چې په کوم بېړني حالت کې څه کولای شئ؟ د جرمني سور صليب (Deutsche Rote Kreuz)، Johanniter او Malteser Hilfsdienst په منظم ډول دا ډول کورسونه وړاندې کوي. د دې کورسونو لګښت په عمومي ډول له ۲۰ تر ۴۰ يورو دی او څو ساعتونه دوام کوي. په دې توګه دا کورسونه په يوه ورځ کې پای ته رسولای شئ.

د دې تر څنګ د لومړنيو مرستو په اړه ډېر ټليفوني اپليکېشنونه او زيات مالومات هم شته. دا مالومات د کورس ځای نه شي نيولای خو بيا هم تاسې ته په دې اړه يو ښه لرليد درکوي. د لومړنيو مرستو يو وړيا اپليکېشن له (DRK) وېبسایټ څخه ترلاسه کولای شئ.

نه. که څوک د ټکرونو او او پېښو ويډيوګانې اخلي، ښايي جزا ورکړل شي. دا جزا ښايي نغدي يا هم تر ۲ کالونو پورې زندان وي.