Vergi Sistemi

Alışveriş yaparken, katma değer vergisi ("Umsatzsteuer", aynı zamanda "Mehrwertsteuer" olarak da bilinir) öderiz, yani aslında, herkes her alışverişinde vergi öder. Bununla birlikte, "vergi mükellefi" ("Steuerzahler") teriminin daha sınırlı bir anlamı vardır ve bu terim kullanıldığında gelir elde eden kişi veya firmalara, yani para kazananlara atıfta bulunulur. Sonuçta, geliri olan herkes gelir vergisi ("Einkommenssteuer") öder. Çalışanlar için, gelir vergisi bordro vergisi ("Lohnsteuer") anlamına gelir. Limited Şirketler (GmbH) veya Anonim Şirketler (AG) gibi daha büyük şirketler kurumlar vergisi ("Körperschaftssteuer") öderler.

Ortaya çıkabilecek diğer vergi türleri bireysel koşullara bağlıdır. Örneğin, köpek sahipleri evcil hayvanları için köpek vergisi ("Hundesteuer"), motorlu taşıt sahipleri ise araç vergisi ("KFZ-Steuer") ve Almanya'da ticaret yapanlar da genellikle ticari vergi ("Gewerbesteuer") ödemek zorundadırlar. Federal Vergi Bakanlığının ("Bundesfinanzministerium") web sitesinde farklı vergi türleriyle ilgili detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Almanya’yı birincil ikamet yeri olarak kaydettirenlere ve Almanya’da vergi ödemek zorunda olan herkese bir vergi kimlik numarası ("Steueridentifikationsnummer") verilir. Vergi kimlik numarası, size özel olarak atanan ve yaşamınız boyunca geçerli olacak 11 basamaklı bir sayıdır. Yeni doğanlar vergi kimlik numaralarını doğumdan kısa bir süre sonra alırlar.

Vergi kimlik numarası, Vergi Dairesi ile iletişimi kolaylaştırmak için belirlenmiştir. Örneğin, Vergi Dairesine bir bildirimde bulunduğunuzda veya bir hizmet için başvurduğunuzda, vergi kimlik numaranızı vermeniz gerekir. Vergi beyannameniz için de aynı durum geçerlidir. İşverenler, İş bulma Kurumu veya sağlık sigortası şirketiniz, sizden vergi kimlik numaranızı isteyebilir.

Oturumum yeriniz, Almanya'da kaydettirdikten sonra, vergi kimlik numaranız size posta aracılığıyla gönderilir. Ayrıca bu numarayı, yıllık gelir vergisi beyannamenizde ("Lohnsteuerbescheinigung") veya vergi değerlendirme notunda ("Steuerbescheid") bulabilirsiniz. Aksi takdirde, Federal Merkez Vergi Dairesinin web sitesinde bulunan ve vergi kimlik numaranızı öğrenmek için hazırlanmış olan formu doldurabilirsiniz.

Gelir vergisi, Almanya'da toplanan en önemli vergidir. Devlet gelirinin en büyük kısmını oluşturur ve hem çalışanlar hem de serbest meslek sahibi kişiler tarafından ödenir, bu nedenle neredeyse herkes için geçerlidir. Almanya'da gelir vergisi ödemek zorunda olduğunuz yedi farklı gelir türü vardır. Bunlar aşağıda belirtilen şekillerde elde edilen gelirlerdir:

• serbest meslek işleri
• serbest meslek olarak yapılmayan işler, mesela çalışan olmak
• ticari işletmeler
• tarım ve ormancılık
• sermaye varlıkları
• kira
• ve gelir vergisi kanununda belirtilen diğer gelir türleri, örneğin emekli aylıkları.

Ayrıca herhangi bir gelir vergisi ödemek zorunda olmadığınız kazançlar da vardır. Ebeveyn parası ("Elterngeld"), işsizlik parası, BAföG ve burslar gelir vergisi ödemek zorunda olmayan kazançlar arasında yer almaktadır. Aynı durum bir mini-job çalışanı olmanız veya geliriniz sözde temel muafiyet miktarının altında ("Grundfreibetrag") olması durumunda da geçerlidir. Temel muafiyet miktarı yıllık olarak hesaplanır ve bu miktar, 2023 itibariyle güncel olarak 10.908 avrodur. Geliriniz bu tutarın altındaysa, gelir vergisi ödemek zorunda değilsinizdir. Aksi takdirde, Almanya'da ikamet eden ve para kazanan herkes gelir vergisi ödemek zorundadır.

Lütfen unutmayın: Yaşadığınız yeri Almanya olarak kayıtlıysa, vergi ödemek zorundasınızdır. Bu, Almanya dışında kazanabileceğiniz gelirler dahil olmak üzere, bütün geliriniz için geçerlidir. Ancak, vergi mükelleflerini çifte vergilendirmeye karşı korumak için Almanya ile bazı ülkeler arasında çifte vergilendirme anlaşması ("Doppelbesteuerungsabkommen") gerçekleştirilmiştir. Bu çifte vergilendirme anlaşmasının detaylarına Federal Maliye Bakanlığının web sitesinde ulaşabilirsiniz.

Bordro vergisi ("Lohnsteuer") belirli bir gelir vergisi şeklidir. Eğer çalışıyorsanız, bordro vergisi ödersiniz. Bordro vergisinin kendine özgü bir tahsilat yöntemi vardır: bu vergi, işvereniniz tarafından maaşınızdan otomatik olarak kesilir ve daha sonra sorumlu Vergi Dairesine transfer edilir. Vergi muafiyetleriniz ve medeni durumunuza göre hangi vergi sınıfında yer almanız gerektiği ve bu sınıfa göre hangi oranda vergi ödemeniz gerektiği belirlenir. Evli, bekar, dul veya bekar bir ebeveyn olmanıza bağlı olarak farklı vergi türleri uygulanmaktadır. "Vergi İadesi" bölümümüzde bu konuda daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz.

Eğer bir yere bağlı olarak çalışıyorsanız, bordro vergisi sınıfınız ("Lohnsteuerklasse") medeni durumunuza göre belirlenir. Vergi sınıfları, işvereninizin bordro vergisini hesaplamasına yardımcı olur. Vergi sınıfınız aylık (net) olarak ne kadar ödeme alacağınızı ve bu ödemenin ne kadarının doğrudan Vergi Dairesine gittiğini gösterir. Toplamda altı tane vergi sınıfı vardır ve medeni haliniz veya iş durumunuza göre hangi sınıfta olmanız gerektiğine Vergi Dairesi karar verir.

Yer alacağınız vergi sınıfının belirlenmesi çeşitli faktörlere bağlıdır:

• Vergi sınıfı I: Sınıf I, bekar kişileri, yani, bekar, boşanmış, ayrı yaşayan veya dul kalmış tüm çalışanları kapsar (istisnalar için: Vergi sınıfı III’e bakınız).
• Vergi sınıfı II: Sınıf II, evlenmemiş, çocuklarıyla yaşayan ve çocuk parası alma hakkına ("Kinderfreibetrag") veya çocuk parasına ("Kindergeld") sahip olan ve başka bir yetişkinle aynı evi paylaşmayan bekar ebeveynleri kapsar. Vergi sınıfı II’yi ancak bir çnceki yıl bu vergi sınıfında yer almışsanız kullanabilirsiniz. Aksi takdirde, bu sınıfa girebilmek için "Antrag auf Lohnsteuer-Ermäßigung" formunu doldurarak Vergi Dairesinde başvuruda bulunmanız gerekir.
• Vergi sınıfı III: Dullar için geçerlidir (eşlerinin öldüğü yıl ve bir sonraki yıl). Evli çiftler de eşlerden biri çalışmıyorsa veya çok az kazanıyorsa bu vergi sınıfına girebilirler. Daha az geliri veya geliri olmayan eş, otomatik olarak vergi sınıfı V kapsamına girer.
• Vergi sınıfı IV: Evli çiftler bu sınıfa girerler. Evlendiğiniz zaman otomatik olarak vergi sınıfı IV kapsamına girersiniz. Eşlerin kazançlarının neredeyse aynı miktarda olması durumunda geçerlidir.
• Vergi sınıfı V: Evli çiftlerde, eşlerden birinin vergi sınıfı III’te olması durumunda diğer eş vergi sınıfı V kapsamına girer.
• Vergi sınıfı VI: Ana işinizin yanı sıra başka işler de yapıyorsanız vergi sınıfı VI kapsamına girersiniz.

Medeni haliniz veya iş durumunuz değişirse, vergi sınıfınız da buna göre değişebilir. Örneğin, eşinizden ayrılır veya boşanırsanız, eşiniz vefat ederse, çocuğunuzun bakımından tek başınıza sorumlu olursanız, ana mesleğinizin yanında bir yan işe girer veya evlenirseniz, vergi sınıfınız da buna göre değiştirilecektir.

Evli iseniz, sizin için özel bir düzenleme geçerlidir: vergi sınıfları arasında seçim yapmanıza izin verilir ve böylece vergi tasarrufu yapabilirsiniz. Örneğin, eşlerden biri diğerinden önemli ölçüde daha fazla kazanıyorsa, bu size vergi ödeme konusunda fayda sağlayacaktır. Bir vergi danışmanı veya bir vergi denkleştirme derneği ("Lohnsteuerhilfeverein"), size en uygun vergi sınıfları hakkında tavsiyelerde bulunabilir. Lohnsteuerhilfeverein Vereinigte Lohnsteuerhilfe e.V. web sitesine girerek, sistem hakkında genel bilgi sahibi olabilir ve burada yer alan vergi hesaplayıcısı aracılığıyla ne kadar vergi ödeyeceğinizi hesaplayabilirsiniz. "Eşler / partnerler için vergi sınıfı değiştirme talebi" ("Antrag auf Steuerklassenwechsel bei Ehegatten / Lebenspartnern") başvuru formuna da yine bu site üzerinden ulaşabilirsiniz. Bu formu doldurup Vergi Dairesine ibraz etmeniz gerekir. Vergi sınıfınızı genellikle yılda yalnızca bir kez - en geç 30 Kasım'a kadar - değiştirebileceğinizi unutmayın.

Lütfen unutmayın: Serbest çalışanlar bordro vergisi ("Lohnsteuer") yerine gelir vergisi ("Einkommensteuer") öderler ve bu nedenle herhangi bir vergi sınıfına dahil edilmezler. Ancak, eğer serbest meslek sahibi iseniz ve eşiniz bir yere bağlı olarak çalışıyorsa, vergi sınıfı sizin de gündeminizde yer alabilir.

"Umsatzsteuer" veya katma değer vergisi herkes için geçerlidir - hepimiz alışverişte, saçımızı kestirirken veya tren bileti aldığımızda bu vergiyi öderiz. Katma değer vergisi, devlet için en önemli gelir kaynaklarından biridir. Katma değer vergisinin ardındaki temel fikir, satılan tüm mal ve hizmetlerin vergilendirilmesi gerektiğidir. Günlük dilde, satış vergisi "Mehrwersteuer" olarak da adlandırılır. Satış vergisi, ürün veya hizmetin fiyatına doğrudan eklenen ve müşteri tarafından ödenen %19’lık (veya %7’lik azaltılmış) tutardır. Bu nedenle, ödediğimizin miktarının bir kısmının aslında satış vergisi olduğunu fark etmeyiz. Şirket (satıcı / hizmet sağlayıcı) daha sonra müşteri tarafından ödenen bu satış vergilerini Vergi Dairesine devreder. 

Lütfen unutmayın: Serbest çalışansanız, ilke olarak, her ayın 10'una kadar satış verginizi Vergi Dairesine önceden kaydetmeniz ("Umsatzsteuer-Voranmeldung") gerekir. Ön kayıt işlemleri hakkında daha fazla bilgiye ulaşmak için “Almanya’da İş Kurmak ("Gewerbe")” ve “Almanya’da Bağımsız Çalışan ("Freiberufler") veya Serbest Meslek Sahibi Olmak” adlı bölümlerimize bakabilirsiniz.

Bir iş kurar ve yasal yapı olarak şirketi ("Kapitalgesellschaft") seçerseniz, sizin için Kurumlar Vergisi yürürlüğe geçerlidir -  örneğin anonim şirketler ("Aktienunternehmen") veya limited şirketler (GmbH) - tüzel kişilerdir ve gelir vergisi değil, kurumlar vergisi ("Körperschaftssteuer") öderler. Basitçe söylemek gerekirse, kurumlar vergisi tüzel kişiler için olan gelir vergisidir ("Einkommensteuer"). Kurumlar vergisi, tüzel kişilik olarak şirketin bir takvim yılında kazandığı gelir üzerinden hesaplanır. Kurumlar vergisi hakkında daha fazla bilgi almak için “Almanya’da İş Kurmak ("Gewerbe")” bölümüne bakabilirsiniz.

İşinizi kaydettirdiğiniz zaman (örneğin, "Gewerbe"), genellikle bir ticari vergi ödemeniz gerekir. Bu nedenle ticari vergi serbest meslek sahibi birçok kişi için oldukça önemlidir - sadece serbest çalışanlar veya "freiberufler", örneğin avukatlar, doktorlar, gazeteciler, grafik tasarımcıları ve sanatçılar istisna oluştururlar. Başka bir deyişle, "freiberufler" olarak çalışan hiç kimsenin ticari vergi ödemesi gerekmez. Ticari vergi belediyeler için en önemli gelir kaynağıdır. Aslında, bu vergi şirketlerin belediyelere ödedikleri bir tür tazminattır, böylece belediyeler bu parayı, mesela yol inşa ve onarımlarında, park yerleri yapımında kullanarak işletmelerin faydalanabileceği altyapıyı sağlayabilirler. Ticaret vergisi hakkında daha fazla bilgi almak için “Almanya’da İş Kurmak ("Gewerbe")” bölümüne bakabilirsiniz.

Kilise vergisi, çeşitli dini toplulukların üyelerinden topladığı vergiyi ifade eder. Almanya'daki Hıristiyan kiliselerinin başlıca gelir kaynağını bu vergiler oluşturur. Almanya'da ikamet ediyorsanız ve kilise vergisi toplamasına izin verilen dini bir topluluğun üyesiyseniz, kilise vergisi ödemek zorundasınızdır. Böyle bir durumda uyruğunuzun bir önemi yoktur.

Dini bir topluluğun kilise vergisi toplamasına izin verilmesi için bir kamu sektörü kuruluşu ("Körperschaft des öffentlischen Rechts") statüsünde olması gerekir. Almanya'da, sadece Katolik ve Protestan kiliseleri değil, aynı zamanda özgür kiliseler, Yahudi toplulukları, Yehova Şahitleri, Kurtuluş Ordusu veya Ortodoks kiliseleri de bulunbmaktadır.

Bununla birlikte, bu kiliselerden veya dini topluluklardan bazıları ya doğrudan kilise vergisi tahsil ederler ya da hiç vergi almazlar. Bunun dışındaki durumlarda, Vergi Dairesi, kilise vergisini yönetmekle sorumludur. Bavyera ve Baden-Württemberg’deki kilise vergisi yüzde 8’dir. Diğer tüm federal eyaletlerde, kilise vergisi her üyenin yıllık gelir vergisinin yüzde dokuzuna eşittir.

Bir süre Almanya dışında yaşayıp Almanya’daki oturum izninizi kaybettiyseniz, artık kilise vergisi ödemeniz gerekmez. Ancak ikametiniz Almanya’da kayıtlı kaldığı sürece, kilise vergi ödemesi yükümlülüğünüz de sabit kalacaktır. Eğer bağlı bulunduğunuz dini topluluktan ayrılırsanız ve yılda 10.908 €’dan daha az gelir elde ediyorsanız, kilise vergisi ödemezsiniz.

Ayrıca, kilise vergisini vergilendirilebilir gelirinizden, özel gider ("Sonderaugabe") olarak çıkarmanız da mümkündür.

Yalnızca federal devlet tarafından bir kamu sektörü kuruluşu olarak tanınan ("Körperschaft des öffentlischen Rechts") dini toplulukların kilise vergisini toplamasına izin verilir. Bu genel kural, Almanya'daki iki Müslüman topluluk için geçerlidir, ancak bu iki topluluk da üyelerinden vergi talep etmezler. Diğer Müslüman topluluklar ise bir kamu sektörü kuruluşun statüsüne sahip olmadıklarından vergi toplamalarına izin verilmez. Sonuç olarak, Müslümanlar Almanya'da kilise vergisi ödemek zorunda değillerdir.

Eğer ithalat veya ihracat yapmak istiyorsanız, Gümrük Dairesiyle ("Zollamt") iletişime geçmeniz gerekir. Herhangi bir malı ithal veya ihraç etmeden önce, hangi kısıtlamaların uygulandığını ve ticaret yaptığınız ürünlerde hangi vergi türlerini ödemek zorunda olduğunuzu tam olarak anlamak çok önemlidir. Daha fazla bilgi için Federal Hükümetin web sitesi olan www.amtlich-einfach.de adresini ziyaret edebilirsiniz. Sizin için hangi şartların geçerli olduğu, malın türüne ve ilgili ülkelere, yani AB üyesi olmayan ülkelere veya AB üye ülkelerine bağlıdır.

• İlke olarak, malların taşınması, yani Avrupa Birliği içinde ithalat ve ihracatı ücretsizdir. Bununla birlikte, bitki, antika, silah, kimyasal madde veya ilaç gibi bazı ürünler Gümrük Dairesine ("Zollamt") sormanız gereken katı kurallara tabidir. Buna ek olarak, Vergi Dairesine giderek satış vergisi kimlik numarası ("Umsatzsteueridentifikationsnummer") ve satış vergisi ön kayıt ("Umsatzsteuervoranmeldung") için başvuru yapma konularında oluşturulmuş düzenlemeler hakkında bilgi almanız gerekir.
• AB üyesi olmayan bir ülkeden mal ithal veya ihraç etmek istiyorsanız, Gümrük Dairesi ile iletişime geçmeli ve EORI numarası için başvuruda bulunmalısınız. Ticaret yapmak istediğiniz ürün türlerine ve geldikleri ülkeye bağlı olarak ilgili makamlarla temasa geçmeniz gerekir. Yürürlükteki düzenlemeler ve kısıtlamalar hakkında daha fazla bilgi edinmek için Gümrük Dairesine, Ticaret Odalarına ("Handelskammer") veya Zanaatkâr Odalarına ("Handwerkskammer") danışmalısınız. Silah, mühimmat, bazı kimyasallar ve ilaçlar gibi mallar basitçe Almanya'ya ithal edilemez. Almanya'dan silah veya narkotik gibi bazı ürünleri ihraç etmek için ihracat izni ("Ausfuhrgenehmigung") alınması gerekir.