آسبیلدونگ های دوگانه (duale Ausbildung)

نوع رایج آسبیلدونگ در آلمان سیستم آموزشهای دوگانه است (Duale Berufsausbildung) است. آسبیلدونگ های دوگانه (Duale Berufsausbildung) از بخش های تئوری و عملی ترکیب شده است. این دوره ها برای کسانی‌که مدرک تحصیلی و یا تجربه کاری ندارند میتواند  فرصت های مفیدی را آماده کند. این دوره ها نظر به رشته که شما انتخاب کرده‌اید، معمولا بین دو تا سه سال و نیم طول می‌کشد. شما یک یا دو روز در هفته، یا چند هفته باهم در یک مدرسه فنی (Berufsschule) درس میخوانید و بقیه مدت دوره آسبیلدونگ را در یک شرکت مشخص برای کار عملی سپری میکنید و مهارتهای که اموخته اید را بکار میبندید. به همین دلیل آسبیلدونگ دوگانه یا (betriebliche Ausbildung) میگویند.

اولین موردیکه بسیار مهم است آشنایی با زبان آلمانی است. چون بر ای کار عملی در شرکت ها  و همچنان سپری کردن امتحانات در مدرسه نیاز به آشنایی خوب به زبان المانی دارید. اینکه تا چه سطحی باید زبان آلمانی بدانید و به کدام مدرک نیاز دارید، نظر به رشته آسبیلدونگ شما و یا اینکه شولیشه یا بروف‌لیشه آسبیلدونگ است، متفاوت خواهد بود. 

در قدم دوم مسئله مدارک تحصیلی است. اینکه شما تا حالا تا چه سطح یا درجه‌ای به مدرسه رفته‌اید و یا تحصیل کرده‌اید. اینکه چه مدرکی لازم دارید بستگی به رشته‌ی دارد که میخواهید آوسبیلدونگ کنید. اگر در هر سطحی چه مدرک مدرسه و چه دانشگاه و یا هم کالج، از کشور خود مدرک تحصیلی دارید، باید آن را در آلمان به ترجمه و تائید کنید.

برای شروع یک آسبیلدونگ دوگانه و یا بروفلیشه آسبیلدونگ در یک شرکت یا کار خانه، نیاز به مدرک مشخصی از مدرسه ندارید. هر شرکت یا کارخانه خودش میتواند تصمیم بگیرد که کدام اشخاص با چه مشخصاتی برای این آسبیلدونگ واجد شرایط  و مورد نظر هستند. با این وجود هم، داشتن مدرک مدرسه با نمرات خوب و آشنایی خوب با زبان آلمانی شما را در هنگام فرستادن درخواستی کمک میکند.
برای فرستادن درخواستی، باید سعی کنید که مستقیما به آدرس شرکت یا اداره مورد نظر بفرستید. فراموش نکنید که برای تحصیل در بعضی رشته ها، موضوع سن هم مهم است که باید برای شروع چند ساله باشید. اما در بیشتر محدودیت سنی وجود ندارد.

به طور كلی، اتباع كشورهای غیر اروپایی برای انجام آوسبیلدونگ در آلمان نیاز به اجازه اقامت دارند. .  اطلاعات بیشتر در این مورد را در فصل ویزای برای اوسبیلدونگ کسب کنید.

اگر شما به عنوان پناهنده در آلمان زندگی میکنید، اینکه اجازه دارید آوسبیلدونگ کنید یا خیر، بستگی به وضعیت اقامت شما دارد، بطور مثال:

• اگر پناهندگی شما قبول شده است و یا هم از هر طریقه‌ دیگری اجازه اقامت آلمان را دارید، به طور کلی میتوانید بدون هیچ محدودیتی کار کنید و یا در هر دوره  از بروف‌لیشه آسبیلدونگ ها  (دوگانه) شرکت کنید.
   
• اگر دولدونگ ( Duldung) دارید، پس حتما به اجازه کار نیاز دارید. اگر اداره امور مهاجران (Ausländerbehörde)  و آژانس کاریابی (Arbeitsagentur) موافقت کنند، می توانید اجازه کار را دریافت کنید. اما اینکه آیا مجوز کار را دریافت میکنید یا خیر، موضوعی است که به پرونده هر فرد و همچنان شهری که شما در ان زندگی میکنید بستگی دارد. یعنی ممکن است یک درخواست کننده دریافت کند و فرد دیگر با همین مشخصات در یک شهر دیگر دریافت نکند. برای دریافت اجازه کار، ابتدا باید آسبیلدونگ مورد نظر را پیدا کنید و بعدا از آسلندربیهورده درخواست کنید که اجازه شروع کار در آن آسبیلدونگ مشخص را برای شما بدهد. اگر مدت چهار سال میشود که در آلمان زندگی میکنید، معمولا نیازی به درخواست اجازه کار نداید. اطلاعات بیشتر در این مورد را در بخش اجازه کار برای پناهجویان بخوانید.
   
• گر پرونده پناهندگی شما هنوز در جریان است، پس از سه ماه از ورود تان به آلمان میتوانید از آسلندر بیهورده درخواست اجازه کار کنید. برای دریافت اجازه کار، ابتدا باید آسبیلدونگ مورد نظر را پیدا کنید و بعدا از آسلندربیهورده درخواست کنید که اجازه شروع کار در آن آسبیلدونگ مشخص را برای شما بدهد. اگر مدت چهار سال میشود که در آلمان زندگی میکنید، معمولا نیازی به درخوایت اجازه کار نداید. اطلاعات بیشتر در این مورد را در بخش اجازه کار برای پناهجویان بخوانید.
   
• اگر تازه آمده اید و هنوز در یک کمپ موقت زندگی می کنید، معمولا برای شما اجازه کار و شروع آسبیلدونگ را نمیدهند.

لطفا توجه داشته باشید: پناهجویان و افرادی که دارای دولدنگ هستند معمولاً برای کارآموزی نیاز به تأیید اداره مهاجرت مسئول و احتمالاً آژانس کاریابی دارند. با مرکز شغلی یا آژانس کاریابی خود در تماس باشید و اجازه دهید آنها به شما مشاوره دهند.

توجه: پناهجویانی هنوز پرونده پناهندگی شان جریان دارد و یا دولدونگ دارند و از یک کشور مبدأ امن (sicheren Herkunftsland ) آمده اند و پس از ۳۱ آگست ۲۰۱۵ درخواست پناهندگی داده اند مجاز به انجام آوسبیلدونگ های دوگانه نیستند. در حال حاضر (از۰۱.۲۰۱۹) بوسنی و هرزگوین، مقدونیه، صربستان، مونته نگرو، آلبانی، کوزوو، غنا و سنگال کشورهای مبدا امن محسوب می شوند. اطلاعات بیشتر در این مورد را می توانید در فصل کشورهای مبدا امن بخوانید.

از ماه جولای سال ۲۰۱۶، پناهجویانی‌که پناهندگی شان رد میشود، اگر بتوانند با در نظر داشت شرایط مورد نیاز، وارد دوره های آسبیلدونگ شوند، طی مدت آوسبیلدونگ خود می‌توانند مدرک دولدونگ دریافت کنند و در آلمان بمانند. یعنی پناهجویان تا ختم دوره آسبیلدونگ شان از لحاظ اقامت مطمئن هستند و بعد از آن نیز امکان دریافت اقامت طولانی مدت را خواهند داشت.  این نوع از مدرک دولدونگ بنام آسبیلدونگ دولدونگ یاد میشود. معلومات بیشتر در مورد این نوع اقامت را می‌توانید در صفحه «آوسبیلدونگ‌دولدونگ» پیدا کنید. 

در آلمان، افرادی‌که به دنبال کار یا آسبیلدونگ هستند، از طرف ادارات دولتی کمک و حمایت میشوند. اداره فدرال کار Bundesagentur für Arbeit در این مورد در آلمان مسئول است. اداره فدرال کار و همچنان جاب سنترها در این زمینه به همه درخواست کنندگان مشاوره رایگان و راهنمایی های لازم درمورد انتخاب رشته‌های آموزشی و کاری ارائه می دهند. اما کارکنان این ادارات تقریبا همیشه به زبان آلمانی صحبت می کنند.
مراکز خدمات مشاوره برای مهاجران جوان Jugendmigrationsdiensts و بزرگسالان Migrationsberatungen für Erwachsene نیز در پیدا کردن آسبیلدونگ شما را کمک میکنند. در وب‌سایت‌های www.ausbildung.de ، www.azubi.de ،IHK Stellenbörse، planet-beruf.de و kursnet می‌توانید انواع مختلف آوسبیلدونگ را پیدا کنید و در آنها درخواست مشارکت کنید.

برای شروع یک آسبیلدونگ‌ دوگانه یا بروف‌لیش (Berufsausbildung)، درخواستی خود را میتوانید مستیما به همان شرکت  یا اداره که آن آسبیلدونگ را اعلان کرده است بفرستید. برای این آسبیلدونگ ها شما معمولا به مدرک تحصیلی خاصی نیاز ندارید. هر شرکت تصمیم می گیرد که چه مدارک تحصیلی از اشتراک کننده‌گان بخواهد. با این حال، اگر یک شرکت چندین درخواستی دریافت کند، شاید بخواهد کسانی را انتخاب کند که مدرک تحصیلی ومهارت های خوب زبان آلمانی داشته باشند. برای ثبت نام به موارد ذیل نیاز دارد:

• خصل سوانح CV  

• مدرک مهارت های زبان

• کپی مدارک تحصیلی (اگرداشته باشید)

• مدارک پراکتیکم و یا تجربه کاری اگر داشته باشید.

• برای برخی از آسبیلدونگ‌ها گواهی سلامت (Gesundheitszeugnis) و یک مجوز پلیس (polizeiliches  Führungszeugnis)  ممکن است لازم باشد.

بروف‌لیشه آسبیلدونگ ها معمولا در ماه‌های اگست و یا هم سپتمبر شروع میشوند. اما باز هم نظر به رشته کاری و یا هم شهر ها مختلف، متفاوت است.

 در وب‌سایت‌های  www.azubi.de و IHK Stellenbörse، planet-beruf.de  هم میتوانید همه آسبیلدونگ های را ببینید و درخواستی تان را بفرستید.

در جریان انجام آسبیلدونگ های دوگانه (duale Ausbildung) اشتراک کننده ها حقوق ماهانه دریافت میکنند. اینکه این حقوق چقدر است، بستگی دارد که در چه شغلی و در کدام شهر آسبیلدونگ میکنید. معمولا این آسبیلدونگ ها سه سال طول میکشد و هر سال که سپری میشود، حقوق ماهانه بیشتر میشود. از این حقوق بیمه های اجتماعی هم باید پرداخته شود. از این حقوق بیمه های اجتماعی هم باید پرداخته شود. اگر سالانه بیشتر از ۹.۹۸۴ یورو (سال ۲۰۲۲) در سال درآمد داشته باشید باید مالیه هم باید پرداخت کنید. اگر احساس میکنید، حقوق ماهانه شما از آسبیلدونگ، برای پرداخت همه هزینه‌های زندگی و اجاره خانه بسنده نیست، میتوانید درخواست کمک نمایند. اداره فدرال کار افرادیکه آسبیلدونگ مکینند و درآمد اندکی دارند را توسط برنامه حمایتی کمک هزینه برای آوسبیلدونگ (Berufsausbildungsbeihilfe) کمک میکند. البته دریافت این کمک ها شرایط خاصی دارد. برای اینکه بدانید مستحق این کمک‌ها میشوید یا خیر، به اداره فدرال کار مراجعه کنید و شرایط خود را بیان کنید.

افراد ذیل میتوانند از این کمک ها استفاده کنند:

•  اگر شهروند یکی از کشورهای اتحادیه اروپا با حق اقامت دائمی بدلیل قانون  اقامت آزاد در اتحادیه اروپا هستید.
•  اجازه اقامت یا اجازه اقامت دائم دارید.
•  شما به عنوان پناهنده تحت کنوانسیون پناهندگان ژنو یا حق پناهندگی دریافت کرده اید.
•  اقامت دولدونگ دارید و حداقل ۱۵ ماه در آلمان زندگی کرده اید.
•  حداقل پنج سال در آلمان بوده اید و در طول این مدت مشغول به کار بوده اید.
• حداقل یکی از  والدین شما در طی شش سال گذشته  حداقل سه سال در آلمان زندگی کرده و مشغول به کار بوده است.

افرادی که در پروسه پناهندگی قرار دارند تنها در صورتی می توانند پول کمک هزینه برای آوسبیلدونگ (Berufsausbildungsbeihilfe) دریافت کنند که شرط ماندن شان در آلمان حتمی و قانونی باشد. به عنوان مثال، اگر شانس بالایی برای قبولی پناهندگی داشته باشند یا شانس دریافت اجازه اقامت دیگری (به عنوان مثال از طریق آوسبیلدونگ و غیره) داشته باشند. اگر درخواست شما برای دریافت کمک هزینه برای آوسبیلدونگ (Berufsausbildungsbeihilfe) رد شود، می توانید از یک مرکز مشاوره مشاوره بگیرید. اگر این پول را دریافت نکنید، می توانید از اداره سوسیال پول ریافت کنید.

کمک هزینه برای آوسبیلدونگ (Berufsausbildungsbeihilfe) را در از آژانس کاریابی (Agentur für Arbeit) مسئول خود درخواست می کنید. هنگام درخواست کمک هزینه برای آوسبیلدونگ باید قرارداد امضا شده  آوسبیلدونگ را با خود داشته باشید.
معمولا در جریان آوسبیلدونگ دوگانه نمیتوانید پول شهروندی (Bürgergeld) دریافت کنید. .

استثنا: کارآموزانی که هنوز با والدین خود زندگی می کنند و حقوق آنها برای تأمین هزینه زندگی آنها کافی نیست، میتوانند درخواست پول شهروندی (Bürgergeld) کنند. برای این کار با مرکز کاری که مسئول شماست تماس بگیرید.

در جریان آسبیلدونگ شما میتوانید تا ۱۰ ساعت در هفته خارج از آسبیلدونگ خود کار کنید، البته با هماهنگی رئیس خود. اطلاعات بیشتر در مورد حقوق ماهانه آسبیلدونگ‌ها را اینجا بیابید.

برای انتخاب یک آسبیلدونگ که متناسب به شرایط شما باشد، می توانید با شماره ۰۸۰۰۴۵۵۵۵۰۰ با اداره کار Agentur für Arbeit  بطور رایگان به تماس شوید. آنها در مورد انتخاب رشته و مسائل مهم در مورد بخش‌های عملی و نظری آسبیلدونگ ها به شما معلومات میدهند. مراکز خدمات مشاوره برای مهاجران جوان Jugendmigrationsdiensts و بزرگسالان Migrationsberatungen für Erwachsene نیز در پیدا کردن آسبیلدونگ شما را کمک میکنند. در وب‌سایت‌ها  www.azubi.de و IHK Stellenbörse هم میتوانید همه آسبیلدونگ های را ببینید و درخواستی تان را بفرستید.

همچنان در وب سایت اداره کار Webseite der Arbeitsagentur در مورد برنامه اطلاعاتی برای آسبیلدونگ اگاهی حاصل کنید.

آوسبیلدونگ مورد علاقه خود را همچنین میتوانید از این لیست Positivliste پیدا کنید. این لیست شامل کلیه دوره های آموزش حرفه ای و مشاغلی است که از آنها به عنوان مشاغل مورد نیاز در آلمان یاد می شود. یعنی جای خالی زیادی برای کار و آوسبیلدونگ وجود دارد.

در پایان دوره آسبیلدونگ کارآموزان مدرک فراغت خود را از مدرسه، شرکتی که در آن این دوره را سپری کرده اید و یا اداره های (HWK oder IHK) دریافت میکنند و بصورت حرفه‌ای اماده کار در رشته مورد نظر هستید. شما همچنان میتوانید در همین رشته یا رشته های مشابه تحصیلات تان را به درجه های بالاتر ادامه دهید.