آسبیلدونگ‌های دوگانه (duale Ausbildung)

نوع رایج آسبیلدونگ در آلمان سیستم آموزشهای دوگانه است (Duale Berufsausbildung) است. آسبیلدونگ های دوگانه (Duale Berufsausbildung) از بخش های تئوری و عملی ترکیب شده است. این دوره ها برای کسانی‌که مدرک تحصیلی و یا تجربه کاری ندارند میتواند  فرصت های مفیدی را آماده کند. این دوره ها نظر به رشته که شما انتخاب کرده‌اید، معمولا بین دو تا سه سال و نیم طول می‌کشد. شما یک یا دو روز در هفته، یا چند هفته باهم در یک مدرسه فنی (Berufsschule) درس میخوانید و بقیه مدت دوره آسبیلدونگ را در یک شرکت مشخص برای کار عملی سپری میکنید و مهارتهای که اموخته اید را بکار میبندید. به همین دلیل آسبیلدونگ دوگانه یا (betriebliche Ausbildung) میگویند.

اولین موردیکه بسیار مهم است آشنایی با زبان آلمانی است. چون بر ای کار عملی در شرکت ها  و همچنان سپری کردن امتحانات در مدرسه نیاز به آشنایی خوب به زبان المانی دارید. اینکه تا چه سطحی باید زبان آلمانی بدانید و به کدام مدرک نیاز دارید، نظر به رشته آسبیلدونگ شما و یا اینکه شولیشه یا بروف‌لیشه آسبیلدونگ است، متفاوت خواهد بود. 

در قدم دوم مسئله مدارک تحصیلی است. اینکه شما تا حالا تا چه سطح یا درجه‌ای به مدرسه رفته‌اید و یا تحصیل کرده‌اید. اینکه چه مدرکی لازم دارید بستگی به رشته‌ی دارد که میخواهید آوسبیلدونگ کنید. اگر در هر سطحی چه مدرک مدرسه و چه دانشگاه و یا هم کالج، از کشور خود مدرک تحصیلی دارید، باید آن را در آلمان به ترجمه و تائید کنید.

برای شروع یک آسبیلدونگ دوگانه و یا بروفلیشه آسبیلدونگ در یک شرکت یا کار خانه، نیاز به مدرک مشخصی از مدرسه ندارید. هر شرکت یا کارخانه خودش میتواند تصمیم بگیرد که کدام اشخاص با چه مشخصاتی برای این آسبیلدونگ واجد شرایط  و مورد نظر هستند. با این وجود هم، داشتن مدرک مدرسه با نمرات خوب و آشنایی خوب با زبان آلمانی شما را در هنگام فرستادن درخواستی کمک میکند.
برای فرستادن درخواستی، باید سعی کنید که مستقیما به آدرس شرکت یا اداره مورد نظر بفرستید. فراموش نکنید که برای تحصیل در بعضی رشته ها، موضوع سن هم مهم است که باید برای شروع چند ساله باشید. اما در بیشتر محدودیت سنی وجود ندارد.

 به طور کلی، اتباع کشورهای غیر اروپایی به منظور برای شروع یک آوسبیلدونگ در آلمان نیاز به اجازه اقامت دارند.  اطلاعات بیشتر در این مورد را در فصل ویزای برای اوسبیلدونگ کسب کنید.

اگر شما به عنوان پناهنده در آلمان زندگی میکنید، اینکه اجازه دارید آوسبیلدونگ کنید یا خیر، بستگی به مدرک اقامت شما دارد، بطور مثال:

• اگر پناهندگی شما قبول شده و یا از اقامت حمایت جانبی برخوردار (subsidiär Schutzberechtigte*r ) هستید، می‌توانید بدون هیچ محدودیتی اوسبیدونگ دوگانه‌ی کاری (duale Berufsausbildung) انجام دهید. تا زمانی که اجازه‌ی اقامت شما اعتبار دارد، بدون هیچ محدودیتی به بازار کار، به شمول اوسبیدونگ کاری، دسترسی خواهید داشت. 

• اگر دولدونگ ( Duldung) دارید، باید اجازه‌ی کار بگیرید.  اگر اداره‌ی امور اتباع بیگانه (Ausländerbehörde)  و آژانس کاریابی (Arbeitsagentur) موافقت کنند، می توانید اجازه کار را دریافت کنید. اما اینکه آیا مجوز کار را دریافت می‌کنید یا خیر، موضوعی است که به پرونده‌ی هر فرد بستگی دارد و برای همه یکسان نیست. برای دریافت اجازه‌ی کار، ابتدا باید اوسبیلدونگ مورد نظر را پیدا کنید و بعدا برای همان اوسبیلدونگ مشخص، درخواست اجازه‌ی کار کنید.  اگر مدت چهار سال می‌شود که در آلمان زندگی می‌کنید، معمولا نیازی به جلب موافقت اداره‌ی کار (Arbeitsagentur) ندارید.  اطلاعات بیشتر در این مورد را در بخش «اجازه‌ی کار برای پناهندگان» بخوانید. اگر هنوز در مراکز پذیرش اولیه (Erstaufnahmeeinrichtung) زندگی می‌کنید، اجازه‌ی کار به شما تعلق نگرفته و نمی‌توانید دوره‌ی اوسبیدونگ کاری را آغاز کنید. به علاوه، افرادی که از کشورهای اصطلاحا «امن» آمده، بعد از ۳۱ اگوست ۲۰۱۵ درخواست پناهندگی خود را ثبت کرده و دولدونگ دارند، اجازه‌ی انجام اوسبیلدونگ دوگانه ندارند. 

اگر در حال انجام اوسبیلدنگ باشید یا اوسبیلدونگ را شروع کنید، می‌توانید دولدونگ بگیرید. این نوع خاص دولدونگ، اوسبیلدونگ‌دولدونگ نامیده می‌شود. یک امکان دیگر برای دریافت این نوع دولدونگ، گرفتن اجازه‌ی اقامت برای اوسبیلدونگ کاری (Berufsausbildung) است. اطلاعات بیشتر در این مورد را در فصل «اجازه‌ی اقامت برای انجام اوسبیلدونگ» بخوانید.

در آلمان، افرادی‌که به دنبال کار یا آسبیلدونگ هستند، از طرف ادارات دولتی کمک و حمایت میشوند. اداره فدرال کار Bundesagentur für Arbeit در این مورد در آلمان مسئول است. اداره فدرال کار و همچنان جاب سنترها در این زمینه به همه درخواست کنندگان مشاوره رایگان و راهنمایی های لازم درمورد انتخاب رشته‌های آموزشی و کاری ارائه می دهند. اما کارکنان این ادارات تقریبا همیشه به زبان آلمانی صحبت می کنند.
مراکز خدمات مشاوره برای مهاجران جوان Jugendmigrationsdiensts و بزرگسالان Migrationsberatungen für Erwachsene نیز در پیدا کردن آسبیلدونگ شما را کمک میکنند. در وب‌سایت‌های www.ausbildung.de ، www.azubi.de ،IHK Stellenbörse، planet-beruf.de و kursnet می‌توانید انواع مختلف آوسبیلدونگ را پیدا کنید و در آنها درخواست مشارکت کنید.

برای شروع یک آسبیلدونگ‌ دوگانه یا بروف‌لیش (Berufsausbildung)، درخواستی خود را میتوانید مستیما به همان شرکت  یا اداره که آن آسبیلدونگ را اعلان کرده است بفرستید. برای این آسبیلدونگ ها شما معمولا به مدرک تحصیلی خاصی نیاز ندارید. هر شرکت تصمیم می گیرد که چه مدارک تحصیلی از اشتراک کننده‌گان بخواهد. با این حال، اگر یک شرکت چندین درخواستی دریافت کند، شاید بخواهد کسانی را انتخاب کند که مدرک تحصیلی ومهارت های خوب زبان آلمانی داشته باشند. برای ثبت نام به موارد ذیل نیاز دارد:

• خصل سوانح CV  

• مدرک مهارت های زبان

• کپی مدارک تحصیلی (اگرداشته باشید)

• مدارک پراکتیکم و یا تجربه کاری اگر داشته باشید.

• برای برخی از آسبیلدونگ‌ها گواهی سلامت (Gesundheitszeugnis) و یک مجوز پلیس (polizeiliches  Führungszeugnis)  ممکن است لازم باشد.

بروف‌لیشه آسبیلدونگ ها معمولا در ماه‌های اگست و یا هم سپتمبر شروع میشوند. اما باز هم نظر به رشته کاری و یا هم شهر ها مختلف، متفاوت است.

 در وب‌سایت‌های  www.azubi.de و IHK Stellenbörse، planet-beruf.de  هم میتوانید همه آسبیلدونگ های را ببینید و درخواستی تان را بفرستید.

در جریان انجام آسبیلدونگ های دوگانه (duale Ausbildung) اشتراک کننده ها حقوق ماهانه دریافت میکنند. اینکه این حقوق چقدر است، بستگی دارد که در چه شغلی و در کدام شهر آسبیلدونگ میکنید. معمولا این آسبیلدونگ ها سه سال طول میکشد و هر سال که سپری میشود، حقوق ماهانه بیشتر میشود. از این حقوق بیمه های اجتماعی هم باید پرداخته شود. از این حقوق بیمه های اجتماعی هم باید پرداخته شود. اگر سالانه بیشتر از ۱۲۰۹۶ یورو (سال ۲۰۲۵) در سال درآمد داشته باشید باید مالیه هم باید پرداخت کنید. اگر احساس میکنید، حقوق ماهانه شما از آسبیلدونگ، برای پرداخت همه هزینه‌های زندگی و اجاره خانه بسنده نیست، میتوانید درخواست کمک نمایند. اداره فدرال کار افرادیکه آسبیلدونگ مکینند و درآمد اندکی دارند را توسط برنامه حمایتی کمک هزینه برای آوسبیلدونگ (Berufsausbildungsbeihilfe) کمک میکند. البته دریافت این کمک ها شرایط خاصی دارد. برای اینکه بدانید مستحق این کمک‌ها میشوید یا خیر، به اداره فدرال کار مراجعه کنید و شرایط خود را بیان کنید.

افراد ذیل میتوانند از این کمک ها استفاده کنند:

•  اگر شهروند یکی از کشورهای اتحادیه اروپا با حق اقامت دائمی بدلیل قانون  اقامت آزاد در اتحادیه اروپا هستید.
•  اجازه اقامت یا اجازه اقامت دائم دارید.
•  شما به عنوان «پناهنده» تحت کنوانسیون پناهندگان ژنو یا حق پناهندگی دریافت کرده اید.
•  اقامت دولدونگ دارید و حداقل ۱۵ ماه در آلمان زندگی کرده اید.
•  حداقل پنج سال در آلمان بوده اید و در طول این مدت مشغول به کار بوده اید.
• حداقل یکی از  والدین شما در طی شش سال گذشته  حداقل سه سال در آلمان زندگی کرده و مشغول به کار بوده است.

کمک هزینه برای آوسبیلدونگ (Berufsausbildungsbeihilfe) را در از آژانس کاریابی (Agentur für Arbeit) مسئول خود درخواست می کنید. هنگام درخواست کمک هزینه برای آوسبیلدونگ باید قرارداد امضا شده  آوسبیلدونگ را با خود داشته باشید.
معمولا در جریان آوسبیلدونگ دوگانه نمیتوانید پول شهروندی (Bürgergeld) دریافت کنید. .

استثنا: کارآموزانی که هنوز با والدین خود زندگی می کنند و حقوق آنها برای تأمین هزینه زندگی آنها کافی نیست، میتوانند درخواست پول شهروندی (Bürgergeld) کنند. برای این کار با مرکز کاری که مسئول شماست تماس بگیرید.

در جریان آسبیلدونگ شما قاعدتا می‌توانید تا ۱۰ ساعت در هفته خارج از آسبیلدونگ خود کار کنید، البته با هماهنگی رئیس خود. اطلاعات بیشتر در مورد حقوق ماهانه آسبیلدونگ‌ها را اینجا بیابید.

برای انتخاب یک آسبیلدونگ که متناسب به شرایط شما باشد، می توانید با شماره ۰۸۰۰۴۵۵۵۵۰۰ با اداره کار Agentur für Arbeit  بطور رایگان به تماس شوید. آنها در مورد انتخاب رشته و مسائل مهم در مورد بخش‌های عملی و نظری آسبیلدونگ ها به شما معلومات میدهند. مراکز خدمات مشاوره برای مهاجران جوان Jugendmigrationsdiensts و بزرگسالان Migrationsberatungen für Erwachsene نیز در پیدا کردن آسبیلدونگ شما را کمک میکنند. در وب‌سایت‌ها  www.azubi.de و IHK Stellenbörse هم میتوانید همه آسبیلدونگ های را ببینید و درخواستی تان را بفرستید.

همچنان در وب سایت اداره کار Webseite der Arbeitsagentur در مورد برنامه اطلاعاتی برای آسبیلدونگ اگاهی حاصل کنید.

آوسبیلدونگ مورد علاقه خود را همچنین میتوانید از این لیست Positivliste پیدا کنید. این لیست شامل کلیه دوره های آموزش حرفه ای و مشاغلی است که از آنها به عنوان مشاغل مورد نیاز در آلمان یاد می شود. یعنی جای خالی زیادی برای کار و آوسبیلدونگ وجود دارد.

در پایان دوره آسبیلدونگ کارآموزان مدرک فراغت خود را از مدرسه، شرکتی که در آن این دوره را سپری کرده اید و یا اداره های (HWK oder IHK) دریافت میکنند و بصورت حرفه‌ای اماده کار در رشته مورد نظر هستید. شما همچنان میتوانید در همین رشته یا رشته های مشابه تحصیلات تان را به درجه های بالاتر ادامه دهید.