Amaç Değişikliği (Zweckwechsel) ve Oturum Türü Değişikliği (Spurwechsel)

Prensip olarak, ülkeye her zaman uygun bir vize ile giriş yapmış olmanız gerekir (bkz. İkamet Yasası Bölüm 5 (2)). Bu, vizenin amacının kalış amacınıza uygun olması gerektiği anlamına gelir. Ayrıca, her zaman önce ülkeye giriş amacınız için bir oturum izni başvurusunda bulunmanız tavsiye edilir. Dolayısıyla, öğrenci olarak vize aldıysanız, Almanya'ya girdikten sonra yabancılar dairesine öğrenim amaçlı oturum izni için başvuruda bulunmalısınız.

Daha sonra başka bir oturum izni için tüm gereklilikleri yerine getirirseniz ve bunu değiştirmek isterseniz, bunun için yabancılar dairesine başvurabilirsiniz (Zweckwechsel). Örneğin, eğitim amaçlı bir oturum izniniz var ve daha sonra Almanya'da evlendiniz veya bir iş buldunuz veya benzeri gibi durumlarda bu şekilde hareket edebilirsiniz.

Ancak, birçok durumda yeni oturum amacınız için yeniden vize başvurusunda bulunmanız gerekeceğini lütfen unutmayın. Bu, kendi ülkenize geri dönmeniz ve oradan vize başvurusunda bulunmanız gerektiği anlamına gelir. Bu, giriş ve oturum amacına, bireysel duruma ve ilgili göçmenlik dairesinin uygulamasına bağlıdır ve genellikle farklı şekilde ele alınır. 

Bazı oturum türleri arasında geçiş yapmak daha kolaydır ancak bazılarında daha zordur. Bazı durumlarda ise bu değişiklik asla mümkün olmaz, olmaması için özellikle engel koyulmuştur.

Örneğin, iltica prosedürü devam eden bir kişinin oturum amacını çalışma iznine değiştirmesinin önüne engel koyulmuştur. Yani bu, kurala göre bunun mümkün olmadığı anlamına gelmektedir. Ancak yeni yasaya göre, bazı kişilerin iltica başvurularını geri çekmeleri halinde nitelikli çalışan olarak oturum türlerini değiştirmeleri mümkün olabilir. Bu konuda daha fazla bilgiyi  “Spurwechsel” başlığı altında bulabilirsiniz.

GGUA Refugee Aid ayrıca Zweckwechsel konusunda bir tablo hazırlamıştır. Tablo, vize prosedürünü tekrarlamak zorunda kalmadan yeni düzenlemeler kapsamında hangi değişikliklerin artık mümkün olabileceğine dair genel bir bakış sağlamayı amaçlıyor. Lütfen buradaki bilgilerin kesin bir sonuç garanti etmediğini ve kararın her zaman bireysel duruma bağlı olarak verileceğini unutmayın. 

TABLO'ya buradan ulaşabilirsiniz. 
Tablodaki renklerin anlamı:                                                                                                                    --> Kırmızı: Bir değişiklik kanunen hariç tutulmuştur.                                                                        --> Sarı: Bir değişiklik normalde hariç tutulur, ancak istisnai durumlarda mümkün olabilir.  
--> Yeşil: Bir değişiklik mümkündür, ancak birçok durumda yabancılar dairesinin takdirine bağlıdır.

Önemli: İyi bir danışma merkezinden Gereken süre zarfı içinde bu tür bir değişikliği gerçekleştirmeniz mümkün olmuyorsa, Almanya’dan ayrılmadan önce yabancılar dairesinden bir tür ön onay almaya çalışın. Vize prosedürünü daha sonra tamamlamanız halinde istediğiniz oturum iznini alacağınızı teyit ettirin.

18 Kasım 2023'ten bu yana, denkliği olan mesleki eğitime sahip nitelikli çalışanlar (İkamet Yasası Bölüm 18a) ve denkliği olan üniversite eğitimine sahip nitelikli çalışanlar (İkamet Yasası Bölüm 18b) için yeni kurallar getirilmiştir. Bu kurallar artık hak kazanma standartları olarak uygulanmaktadır. Bu, niteliklerinizin denkliğini almanız ve diğer koşulları yerine getirmeniz halinde oturum izni alacağınız anlamına gelmektedir. Bu değişiklik, İkamet Yasası Bölüm 18a veya 18b uyarınca oturum izni almayı kolaylaştırmıştır. Bu, örneğin, vizesiz Almanya'da bulunmalarına izin verilen denkliği olan niteliklere sahip kişiler için geçerlidir (örneğin, başka bir “Schengen ülkesinde” oturum iznine sahip oldukları için).

Önemli: Yeni düzenlemelerle, oturum izinleri nitelikli her meslek için geçerlidir. Nitelikli meslek, ön koşul olarak en az iki yıllık mesleki eğitimin gerekli olduğu anlamına gelir. Ve bu eğitimin Almanya'da denkliğinin alınmış olması, maaşın da yeterince yüksek olması gerekiyor. Artık eğitim ile iş arasında resmi bir bağlantı olması şartı aranmıyor. Bu, daha sonrasında nitelikli başka işlerde de çalışabileceğiniz anlamına gelir.

Schengen vizesini uzatmak normalde mümkün değildir. Schengen vizesinin ulusal vize olarak uzatılabildiği sadece birkaç istisnai durum vardır. Bu ancak ağır bir hastalık sebebiyle veya mücbir sebeplerle (seyahat bağlantılarının olmaması, silahlı çatışmalar) ülkeden ayrılmanın mümkün olmadığı durumlarda söz konusu olabilir (İkamet Yasası Madde 6 (2) cümle 2). Bununla birlikte, Schengen vizesi ciddi kişisel nedenlerle veya siyasi çıkarları korumak için ulusal vize olarak da uzatılabilir.

Lütfen unutmayın: Bu istisnalar çok nadir durumlarda gerçekleşir. Pratikte bunun gerçekleşmesini beklememelisiniz.

Evet, bu mümkün. Böyle bir durumda basitleştirilmiş amaç değişikliği (erleichterten Zweckwechsel) uygulanır. Bu, sizden sorumlu yabancılar dairesini önceden bilgilendirirseniz ve onlar da kabul ederse mesleki eğitim yerinizi değiştirebileceğiniz anlamına gelir. Ancak, bazı özel eğitim programları için özel düzenlemelerin geçerli olabileceğini lütfen unutmayın (örneğin uzman aşçılık eğitimi (İkamet Yasası §19 c Para. 1)). Mesleki eğitim vizesiyle ilgili daha fazla bilgiyi “Mesleki Eğitim için Vize” bölümümüzde bulabilirsiniz.

Evet, artık eğitim amaçlı aldığınız oturum izninizi neredeyse tüm diğer çalışma amaçlı oturum izinlerine çevirebilirsiniz. 

Ancak bir kısıtlama var (İkamet Yasası 16 b (4) maddesi uyarınca): Bu geçişi eğitiminizi tamamlamadan önce yapmak istiyorsanız, belirli geçici işlere geçiş yapamazsınız. Bu işlere çocuk bakıcılığı, gönüllü hizmet, uzman aşçılık ve dil öğretmenliği gibi işler gösterilebilir (§§ 10-15 BeschV uyarınca). Ancak, siz ve hedeflenen iş, ilgili koşulları yerine getiriyorsa, çalışma amaçlı diğer tüm oturum izinlerine geçebilirsiniz. Bu durum, örneğin eğitiminizi yarıda bırakmanız halinde de geçerlidir.

Lütfen unutmayın: Tüm oturum amacı değişikliklerinde ve özellikle de eğitiminizi yarıda bırakmanız durumunda, eğitiminiz devam ederken ve geçerli bir oturum izniniz varken çalışma amaçlı oturum izni için başvuruda bulunmalı ve koşulları yerine getirmelisiniz. Bu nedenle halihazırda bir iş sözleşmeniz olmalıdır. Aksi takdirde yasal oturum statünüzde bir boşluk oluşması ve sınır dışı edilme riskiyle karşı karşıya kalırsınız. Bu, yabancılar dairesinin sizden ülkeyi terk etmenizi isteyebileceği anlamına gelir.

“Tanınmış mülteci” olarak kabul edildiyseniz veya geçici koruma statüsüne sahipseniz, Kasım 2023'ten bu yana AB Mavi Kartı olarak adlandırılan kartı alabilirsiniz. Bu kart, denkliği alınmış bir üniversite diplomasına sahip nitelikli çalışanlara verilir. Ancak niteliklerinize uygun bir iş teklifine ihtiyacınız olacaktır ve alacağınız maaş da yeterince yüksek olmalıdır. Daha fazla bilgiyi “AB Mavi Kartı” bölümünde bulabilirsiniz.

Evet, şartları yerine getirmeniz halinde farklı bir oturum çeşidi için başvuruda bulunabilirsiniz. Örneğin bu oturum çeşitleri için başvurmak mümkündür: nitelikli çalışan olarak (İkamet Yasası §§18a, 18b Para.1'e göre) veya stajyer olarak (İkamet Yasası §16a'ya göre).

Lütfen unutmayın: Eğitim (§16b), eğitimle ilgili AB stajı (§16e), eğitim başvurusu (§17 paragraf 2), araştırma (§18d), Avrupa gönüllü hizmeti (§19e) ve AB Mavi Kartı (§18g) amacıyla olan oturum çeşitleri için -engel (İkamet Yasası §19f uyarınca § 19f para. 1 no. 1, para. 2 no. 2, 3) vardır. 

Yine de §24 uyarınca oturum izni ile öğrenim görebilirsiniz. Yalnızca eğitim amacıyla oturum iznine geçmeniz mümkün olmaz. Nitelikli bir çalışansanız ve Madde 18a veya b uyarınca bir oturum izni alıp Madde 24 uyarınca oturum izninizi bırakırsanız AB Mavi Kartı da alabilirsiniz. O zaman böylece AB Mavi Kartına giden yol tekrar açılır.

Size oturum sağlayacak diğer oturum izinlerine geçiş yapmak için 24. Madde kapsamındaki oturum izninizden vazgeçmenin genel olarak mantıklı olup olmadığı her zaman bireysel durumdaki olasılıklara bağlıdır.

Önemli: Oturum izninizi değiştirmeden önce mutlaka iyi bir danışmanlık aldığınızdan emin oldun. Oturumunuzun “sadece” işiniz veya eğitiminizle bağlantılı olması her zaman bir risktir. 

Lütfen unutmayın: Bazen aynı anda iki oturum iznine sahip olmak mümkündür. Bunu yabancılar dairesiyle görüşün ve gerekirse bireysel durumunuz için bir avukattan tavsiye alın.