Hamilelik, Ebeveynlik ve Kendi İşini Yapmak

“Mutterschutzgesetz” (Hamile Kadınları Koruma Yasası), kendi işini yapan hamileler için geçerli değildir. Peki kendi işinizi yaparken bu dönemi nasıl planlayabilirsiniz? Finansal güvence sağlamak için ek bir sigorta (Zusatzversicherung) yaptırmanız gerekir. Ayrıca, doğum öncesi ve sonrası ne zaman çalışacağınız konusunda yasal bir zorunluluk yoktur.

Ama eğer bu dönemde daha az veya hiç çalışmak istemiyorsanız veya çalışamıyorsanız, “Mutterschaftsgeld” (doğum parası) alma şansınız vardır. Bunun için kendi başınıza güvence almanız gerekir; özellikle geliriniz düşükse bu önemlidir. “Mutterschaftsgeld”i kendi işinizi yaparken nasıl alabileceğinizi sonraki başlıklar altında bulabilirsiniz.

Bilmekte fayda var:
“Mutterschutzgesetz” (MuSchG), genellikle çalışanlar için geçerlidir. Bu yasa, doğumdan önce 6 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta boyunca işyerinde koruma sağlar. Yasada düşük yapma veya ölü doğum durumları için de düzenlemeler vardır, fakat süreler daha kısadır. Ayrıca, bu dönemde gelir kaybı durumunda finansal destek (Mutterschaftsgeld dahil) sağlar.

Özetle, yasa çalışanlar için geçerlidir, yani işe bağlı olarak maaş alan kişiler için. Daha fazla bilgiye “Hamilelik” konulu sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

Çoğu çalışan için Mutterschutz-Zeit (doğum öncesi 6 hafta ve doğum sonrası 8 hafta) boyunca ya daha az çalışılır ya da hiç çalışılmaz. Bu dönemde çalışanlar Mutterschaftsgeld alır. Bu ödemeyi genellikle sağlık sigortası (Krankenkasse) veya Federal Sosyal Güvenlik Ofisi (Bundesamt für soziale Sicherung) yapar. Eğer çalışan hamileler hakkında daha fazla bilgi istiyorsanız, “Hamilelik” konulu sayfamıza bakabilirsiniz.

Kendi işini yapan hamileler için, çalışanlar gibi “klasik” Mutterschaftsgeld yoktur. Kendi işini yapan hamileler, doğum öncesi ve sonrası ne kadar çalışacaklarına kendileri karar verir. Ancak, aynı süreyi (doğumdan önce 6 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta) kapsayacak şekilde isteğe bağlı ek sigorta yaptırarak finansal güvence sağlayabilirler.

Bu, sağlık sigortası üzerinden ek bir sigorta ile mümkündür:

• Genel sigorta (gesetzliche Versicherung) için Krankengeld
• Özel sigorta (private Versicherung) için Krankentagegeld

Bu ödemeler, çalışanlar için verilen Mutterschaftsgeld ile aynı amaca hizmet eder. Ayrıca, bu dönemi, örneğin bir doktor raporuyla belgelemeniz gerekebilir; Daha fazla bilgiyi “Nasıl Mutterschaftsgeld alabilirim?” başlığı altında bulabilirsiniz.

Almanya’da kendi işinizi yaparken zorunlu olarak sağlık sigortasına sahip olmanız gerekir. Ama bu sigorta, sizi otomatik olarak Mutterschutz-Zeit (doğum öncesi ve sonrası koruma dönemi) için güvence altına almaz. Bunun için ek bir sigorta yaptırmanız gerekir ve bunun farklı yolları vardır. Hangi yolun sizin için uygun olduğu, özellikle hangi sağlık sigortasına sahip olduğunuza bağlıdır:

• Özel sağlık sigortası (privat krankenversichert) sahibiyseniz:
  Ek olarak Krankentagegeld-Versicherung yaptırmanız gerekir. Bu sigorta, hastalık nedeniyle çalışamadığınızda ödeme yapar ve Mutterschutz-Zeit için de geçerlidir. Ödemelerin ne zaman başlayacağını sigorta sözleşmesi sırasında belirlersiniz. Önemli: Hamilelik ve Mutterschutz ödemeleri sözleşmenizde açıkça yer almalıdır.
• İsteğe bağlı genel sağlık sigortası (freiwillig gesetzlich versichert) sahibiyseniz:
  Krankengeld-Versicherung yaptırmanız gerekir. Ancak bu koruma genellikle yeterli değildir: Krankengeld ödemesi sadece hastalık raporunun 43. gününden (6 hafta sonra) itibaren başlar; öncesinde ödeme yapılmaz.
  • Krankengeld hakkı için daha yüksek prim ödersiniz. Miktar brüt gelirinizle belirlenir, ama üst sınır vardır. 2025’te bu sınır aylık 33,04 €’dur.
  • 6 haftalık bekleme süresini kısaltmak için genel sigortanızda bir ek opsiyon (Wahltarif) seçebilirsiniz. Böylece hastalık ödemesini 8 veya 15 gün gibi kısa sürede almaya başlayabilirsiniz. Bu opsiyon daha pahalıdır ama önemli bir güvence sağlar.

Önemli: Ek sigortayı zamanında yaptırmalısınız. Sigorta şirketinizden başvuru ve süreler hakkında bilgi alın.

Bilmekte fayda var: Eğer asıl mesleğiniz kendi işinizse, eşinizin sigortasına ücretsiz olarak eklenemezsiniz. Ama eşiniz ve çocuklarınız sizin sigortanızda aile sigortası kapsamında olabilir. Aile sigortası hakkında daha fazla bilgiyi “Sağlık Sigortası“ konulu sayfamızda bulabilirsiniz.

• Genel sağlık sigortası (gesetzliche Krankenversicherung) olan ve kendi işini yapanlar:
  Mutterschaftsgeld, Krankengeld ile aynı seviyededir. Gelirinizin %70’i brüt veya %90’ı net üzerinden hesaplanır; ikisi arasından daha düşük olan değer geçerlidir. Gelirinizi, vergi dairesinden aldığınız Einkommensteuerbescheid’da “Einkünfte aus selbständiger Arbeit” bölümünde bulabilirsiniz. Eğer bu belge yoksa, sağlık sigortası gelirinizi kendisi belirler. Mutterschaftsgeld’in üst sınırı, sigorta priminin üst limitiyle belirlenir. 2025 için günlük maksimum ödeme 183,75 €’dur.
• Özel sağlık sigortası (private Krankenversicherung) olan ve kendi işini yapanlar:
  Mutterschaftsgeld, Krankentagegeld ile aynı seviyededir. Bu sigortayı yaptırırken ödenecek miktarı siz belirleyebilirsiniz. Ama dikkat: Maksimum ödeme, net gelirinizi geçemez. Hesaplama için son 12 ayın günlük ortalama net geliri alınır. Ayrıca, Krankentagegeld ile diğer ödemeler (örneğin Elterngeld – ebeveyn parası) toplamı, net gelirinizi aşamaz.

Doğum öncesi ve sonrası birçok şeyi düşünmeniz gerekir. Kendi işini yapanlar için Mutterschutzgesetz geçerli olmadığından, bu kararları kişinin kendisi vermeli:

• Doğumdan önce ne zamana kadar çalışacağım?
• Doğumdan sonra ne zaman çalışmaya başlayacağım?
• Ne kadar çalışacağım?
• Hangi işleri yapabilirim?

Bu kararları verirken şunları da göz önünde bulundurmalı:

• Benim ve bebeğimin sağlığı nasıl?
• Ben yokken benim işlerimi kim yerine getirebilir?
• Her ay kaç fatura ödemem gerekiyor?
• Çalışanlarım veya stajyerlerim var mı, onlara ödeme yapmam gerekiyor mu?
• Mutterschutz-Zeit sırasında tamamlanması gereken siparişlerim var mı?
• Maddi durumum nasıl? Ne kadar param var?

Bu konularda danışmanlık alabilirsiniz. Danışma merkezlerini “Nereden daha fazla bilgi ve danışmanlık alabilirim?” başlığı altında bulabilirsiniz.

Genel sağlık sigortanız (gesetzliche Krankenversicherung) varsa Krankengeld ile ilgili bilgi alabileceğiniz yerler:

• Almanya Sağlık Bakanlığı (Bundesministerium für Gesundheit)
• Almanya Sağlık Bakanlığı Vatandaş Hattı
• Sağlık sigortanız

Özel sağlık sigortanız (private Krankenversicherung) varsa Krankentagegeld ile ilgili bilgi alabileceğiniz yerler:

• Özel Sağlık Sigortası (PKV) servis portalı
• Özel sağlık sigortanız
  
  Ek bilgi ve danışmanlık alabileceğiniz yerler:

• Meslek odaları ve meslek birlikleri
• Mittelstand ve Girişimcilik Danışma Hattı 

Daha fazla bilgi için:

• Gründerplattform veya yerel bir Gründerplattform ortağı
• Aile Bakanlığı (BMFSFJ) Aile Portalı
• Ekonomi ve İklim Bakanlığı (BMWK) Girişimcilik Portalı
• BMFSFJ Mutterschutz Rehberi
• Mutterschutz für Alle! e.V.
• Bündnis „Mutterschutz für Selbstständige“
• ver.di 

Kendi işinizi yapıyorsanız, doğumdan sonra Elterngeld alma hakkınız vardır. Daha fazla bilgiyi “Ebeveyn Parası” konulu sayfamızda bulabilirsiniz.

Ama Elternzeit (ebeveyn izni) hakkınız yoktur, çünkü kendi işinizi yaptığınız için bir işvereniniz bulunmamaktadır.

Evet, kendi işinizi yapıyor olsanız bile çocuğunuz Kindergeld alabilir. Daha fazla bilgiyi “Çocuk Parası” konulu sayfamızda bulabilirsiniz.

Bilmekte fayda var: Çocuk yardımı (Kinderzuschlag) hakkınız olup olmadığını KiZ-Lotse aracıyla kontrol edebilirsiniz. Konuyla ilgili daha fazla bilgiyi “Kinderzuschlag nedir?” bölümünde bulabilirsiniz.

Kendi işini yapan ebeveynler için de, çalışan ebeveynlerde olduğu gibi vergi avantajları vardır. Daha fazla bilgiyi “Vergi Beyannamesi (Steuererklärung)” konulu sayfamızda bulabilirsiniz.

Eğer çocuğunuzu tek başınıza büyütüyorsanız ve diğer ebeveyn nafaka ödemiyorsa, Unterhaltsvorschuss (nafaka avansı) alma hakkınız olabilir. Daha fazla bilgi için ilgili sayfaya bakabilirsiniz.

Geliriniz düşükse, çocuğunuz Eğitim ve Katılım Paketleri (Bildungs- und Teilhabepaket) kapsamında destek alabilir. Detayları “Bildungs- und Teilhabepaket” konulu sayfamızda bulabilirsiniz.