Çalışan Hakları

Arbeitnehmerrechte
Güncelle 03.01.2023

Haklarım nelerdir?

Almanya'da iş hukuku çok karmaşıktır, çünkü bu konuda birçok farklı yasada birçok düzenleme bulunmaktadır. Ancak, çalışan olarak haklarınızı ve yükümlülüklerinizi bilmeniz çok önemlidir. Ancak haklarınızı bildiğiniz sürece onları talep edebilir ve gerektiği zaman kendinizi savunabilirsiniz.

Bilmem Gerekenler

Mesai sonrası işverenimin istek ve sorularına cevap vermek zorunda mıyım?

Mesainiz bittikten sonraki paydos zamanı size aittir. Mesai bittikten sonra patronunuzun sizinle iletişim kurma hakkı yoktur. Yani onun için ulaşılabilir olmak zorunda değilsinizdir.

Lütfen unutmayın: Tabii çalıştığınız yer çağrılmaya hazır bulunmayı gerektirmiyorsa, bu durum geçerli değildir. Böyle bir durumda elbette ulaşılabilir olmalısınız. Çağrı üzerine çalışmak, işte olmanız gerekmediği anlamına gelir, ancak gerekirse çalışmaya başlamak için her an hazır olmanız beklenir.

Hastaysam ve çalışamayacak durumdaysam, ne yapmalıyım?

Bu konuda daha fazla bilgiye ulaşmak için “Hastalık İzni” bölümüne bakabilirsiniz.

Bir iş kazasında yaralanırsam ortaya çıkacak masrafları kim karşılar?

Eğer iş yerinizde veya eviniz ile iş yeriniz arasındaki yolda yaralanırsanız, bu bir "iş kazası" olarak kabul edilir. Bu durumda, masraflardan genel kaza sigortası sorumludur. Kaza sigortası işvereniniz tarafından ödenir. Genel kaza sigortasının ortaya çıkan masrafları karşılaması için yerine getirilmesi gereken bazı koşullar söz konusudur.

  • Yaralı kişi en kısa sürede Meslek Kazası Sigorta Kooperatifi (Berufsgenossenschaft) tarafından kalitesinden emin olunan bir nakil hekimine (Durchgangsarzt) götürülmelidir. Nakil hekimleri iş kazaları konusunda uzmanlaşmış doktorlardır. Genelde cerrah veya ortopedi cerrahı olurlar. Bölgenizde bulunan nakil hekimlerinin iletişim bilgilerini işvereninizden veya Meslek Kazası Sigorta Kooperatifinden (Berufsgenossenschaft) alabilirsiniz.
  • İşvereniniz iş kazasını üç gün içinde Meslek Kazası Sigorta Kooperatifine (Berufsgenossenschaft) bildirmelidir. Kaza günü bu üç günlük süre içinde sayılmaz.

Nakil hekimine çok geç gidilirse ya da hiç gidilmezse veya işveren kazayı çok geç bildirir ya da hiç bildirmezse, sigorta ile ilgili sorunlar çıkabilir.

Meslek Kazası Sigorta Kooperatifine (Berufsgenossenschaft) haber verilir verilmez, yaralanan kişinin tedavisiyle ilgilenilir veya tedavi masrafları ve gerekirse ek masraflar, örn. eğer yaralanan kişi uzun süre çalışamayacaksa, karşılanır.

Asıl işim dışında başka bir işte çalışabilir miyim?

Ana işinizin yanı sıra başka bir profesyonel faaliyette bulunuyorsanız buna "yan faaliyet" (Nebentätigkeit ) denir. Yan faaliyet ör. başka bir şirketle yapacağınız küçük bir iş ya da kendi işinizi kurma girişiminiz olabilir. Genel olarak, işvereninizin yan bir faaliyette bulunmanızı yasaklama izni yoktur. Ancak, yan faaliyetiniz için bir dizi ön koşulu yerine getirmeniz gerekir:

  • Çalıştığınız yerle rekabet halinde olan bir yerde çalışmamalı veya rekabet halinde olacak bir iş kurmamalısınız.
  • Çalışma saatlerinizde, hastalık izninde veya tatildeyken yan faaliyetiniz için çalışamazsınız.
  • Bu iki iş arasında yeterince mola verdiğinizden emin olmalısınız. 

İşe alınırken yaptığınız sözleşmede veya toplu iş sözleşmesinde yan faaliyetinizin kaydedilmesine ilişkin bir düzenleme varsa, yan faaliyetinizi patronunuzla yazılı olarak bildirip kaydını yaptırmanız önemlidir. Bu, işiniz sırasında yaptığınız her yan faaliyet için geçerlidir. Eğer iş veya toplu iş sözleşmesindeki bir hükme rağmen, yan faaliyetinizi kaydettirmezseniz, ihtarname (Abmahnung) ve hatta fesih kararı (Kündigung) riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz. karrierebibel.de adresinde, yan faaliyetinizin yazılı kaydı için kullanabileceğiniz bir şablon bulabilirsiniz. İş sözleşmenizde veya toplu iş sözleşmenizde buna karşılık gelen bir düzenleme yoksa, yan faaliyetinizi kaydetmeniz gerekmez.

Tam zamanlıdan yarı zamanlı işe geçiş yapabilir miyim?

Yarı zamanlı iş, haftada 40 saatten az çalıştığınız anlamına gelir. Daha az maaş alırsınız ancak daha fazla boş zamanınız olur.

Tam zamanlı işinizi ancak aşağıdaki şartlar altında yarı zamanlı olarak azaltma hakkına sahipsinizdir:

  • Altı aydan fazla bir süredir aynı iş yerinde çalışıyorsanız
  • Ve iş yerinde 15'ten fazla çalışan varsa.

Bu önkoşullar sizin için geçerliyse, yarı zamanlı çalışmayı talep edebilirsiniz ancak işvereniniz bu talebinizin iş akışı üzerinde büyük bir etkisi olacaksa reddedebilir.

Yarı zamanlı çalışmak için başvuruda bulunmadan önce, açıklığa kavuşturulması gereken üç ana nokta vardır:

  1. Yarı zamanlı olarak çalışmak geçiminiz için yeterli olur mu? BMAS tarafından hazırlanan yarı zaman hesaplayıcı bu konuda size yardımcı olacaktır.
  2. Yarı zamanlı çalışmanın emekli maaşınız üzerindeki etkileri nelerdir? Geliriniz ne kadar düşükse, emekli aylığınız da o kadar düşük olur. Bu konuda emeklilik sigortasından tavsiye alabilirsiniz. Emeklilik hakkında daha fazla bilgi almak için “Almanya'daki Emekli Olmak” bölümüne bakabilirsiniz.
  3. Talep üzerine veya belirli bir süre sonra tam zamanlı çalışma pozisyonuna yükseltilebilir misiniz? Tam zamanlı çalışmaya dönmek çoğu çalışan için genellikle zordur. Bu nedenle, Ocak 2019'da yeni bir düzenleme geldi. Brückenteilzeit olarak tarif edilen bu düzenleme belirli bir süre için yarı zamanlı çalışmanıza ve ardından otomatik olarak tam zamanlı olarak çalışmanıza olanak tanır. Ancak bu düzenleme sadece 45’ten fazla işçi çalıştıran şirketler için geçerlidir.

Çalıştığınız yerde yarı zamanlı çalışmak için başvuruda bulunmak isterseniz, finanztip.de adresinde kullanabileceğiniz birçok örnek başvuru formu bulabilirsiniz. Bu başvuruyu yarı zamanlı olarak çalışmaya başlamak istediğiniz tarihten mutlaka en az üç ay önce yapın. İşvereniniz yarı zamanlı olarak çalışmaya başlamak istediğiniz tarihten en az bir ay önce size yazılı bir cevap vermelidir. İşvereniniz size yanıt vermezse veya çok geç yanıt verirse başvurunuz onaylanmış sayılacaktır. İşvereniniz yarı zamanlı çalışma talebinizi reddederse, buna karşı yasal işlem başlatabilirsiniz. Ama öncesinde danışmanlık almanız faydanıza olacaktır.

İhtarname (Abmahnung) nedir?

İhtarname (Abmahnung), işvereninizden gelen bir tür uyarıdır. İhtarname, iş sözleşmesine aykırı davranışınızı belirtir ve davranışınızı değiştirmezseniz sizi ortaya çıkacak olası sonuçlar konusunda uyarır. Uyarıyı aldıktan sonra davranışınızı değiştirmezseniz, bunu genellikle fesih kararı (Kündigung) takip eder.

Ancak bir ihtarnamenin geçerli olabilmesi için belirli formalitelerin yerine getirilmesi gerekir:

  • Yanlış olarak addedilen davranışınız somut ve tam olarak orada açıklanmalıdır.
  • İş sözleşmenizi ciddi şekilde ihlal etmiş olmanız gerekir. Daha küçük sorunlar bir ihtarname gerektirmez.
  • İhtarname size yazılı olarak bildirilmelidir.

Lütfen unutmayın: Sizce ihtarnamenin haklı bir tarafı yoksa, bunu karşı tarafa yazılı olarak bildirme hakkına sahipsiniz. Daha sonra bu karşı bildiriminiz personel dosyanızdaki ihtarname ile birlikte dosyalanır. Sonrasında herhangi bir sorun çıkması durumunda karşı bildiriminiz dikkate alınacaktır.

İş sözleşmem ne gibi durumlarda feshedilebilir?
Çalıştığım yerden tavsiye mektubu alabilir miyim?

İş ilişkiniz sona erdiğinde, eski işvereninizden işiniz hakkında bir tavsiye mektubu (Arbeitszeugnis) alma hakkına sahipsinizdir. Tavsiye mektupları, referans mektubu olarak da bilinir ve gelecekteki diğer iş başvuruları için önemlidir. Birçok işveren, siz ve yetenekleriniz hakkında fikir edinmek için önceki işinizden aldığınız tavsiye mektuplarını görmek ister. Tavsiye mektupları genellikle o meslekten olanların anlayacağı bir dilde yazılır içerir ve gizli mesajlar içerebilir. İlk bakışta olumlu görünen bir tavsiye mektubu aslında kötü bir değerlendirme içerebilir. Bu nedenle tavsiye mektubunuzu uzmanlar tarafından kontrol ettirmeniz önemlidir. Eski işvereniniz sizin için haksız bir değerlendirme yaparsa, doğrudan bir değişiklik talebinde bulunabilirsiniz. İşvereniniz bu talebi reddederse, olayı mahkemeye götürme seçeneği de vardır. Danışma merkezlerine giderek bu konuda destek alabilirsiniz. faire-integration.de adresinde size en yakın danışma merkezlerinin iletişim bilgilerini bulabilirsiniz.

Çalışma zamanı süresince internette gezinebilir miyim?

Genel olarak, işvereniniz aksini açıkça kabul etmediği sürece, çalışma saatlerinizde internette özel olarak dolaşma izniniz yoktur. Bu hem ofis bilgisayarının hem de kendi akıllı telefonunuzun kullanımı için geçerlidir. Buna rağmen çalışma saatlerinizde interneti özel olarak kullanmaya devam ederseniz, işvereniniz sizi uyarabilir ve hatta olağanüstü bir fesih kararıyla karşılaşabilirsiniz.
Lütfen unutmayın: Mola sırasında akıllı telefonunuzu kullanabilirsiniz.

İş kıyafeti masraflarını kendim mi karşılarım?

Hijyen veya iş güvenliği düzenlemelerine uymak için belirli koruyucu kıyafetler giymeniz gerekiyorsa, bu kıyafetleri işvereniniz sağlamalı ve ayrıca kıyafetlerin temizlik masraflarını da karşılamalıdır.

Normal kıyafetler söz konusuysa, örneğin müşteri önünde giyilecek önlük veya tek tip kıyafet gibi, maliyetleri işvereninizle paylaşabilirsiniz.

Yasa dışı bir işte çalışırsam ne olur?

Yasal bir kaydınız olmadan serbest meslek sahibi olarak çalışıyorsanız veya işvereniniz sizi sosyal güvenlik ve sağlık sigortasına kaydettirmiyorsa, buna "yasa dışı çalışma" denir ve bu Almanya’da “Schwarzarbeit” olarak bilinir. Böyle çalışan biri ödemesini nakit olarak alır ve vergi ödemek zorunda değildir. Bununla birlikte, yapılan işin bir kanıtı da yoktur ve örneğin ödeme almazsa bununla ilgili yasal bir işlemde de bulunamaz.

Schwarzarbeit yasa dışıdır ve ciddiyetine bağlı olarak idari suç veya ceza gerektiren suç olarak kabul edilir ve buna göre cezalandırılır. İdari bir suç olarak sınıflandırılırsa, 50.000 avroya kadar para cezası alabilirsiniz. Bu ceza gerektiren bir suçsa, 50.000 avrodan fazla para cezası veya hapis cezasıyla karşılaşabilirsiniz. Belirli koşullar altında sınır dışı dahi edilebilirsiniz.

Yasa dışı olarak çalışıyor ve bir de yanında Jobcenter veya Sosyal Yardım Dairesinden para alıyorsanız, cezalandırılırsınız. Bu durumda para cezası veya hapis cezası ile karşı karşıya kalırsınız. Ayrıca, aldığınız yardım ya azaltılır ya da bir daha asla ödenmez.

Lütfen unutmayın: Zaman zaman akrabalarınız veya komşularınız için az miktarda ücretler karşılığında yaptığınız ufak tefek işler Schwarzarbeit olarak kabul edilmez. Ancak yine de bu ince bir çizgi olduğundan dikkatli olmanızda fayda vardır.

Hamile olarak iş yerinde sahip olduğum haklar nelerdir?

Bu konu hakkında bilgi almak için “Almanya’da Hamilelik” bölümümüze bakabilirsiniz.

İşime rağmen çocuklarımla nasıl daha fazla vakit geçirebilirim?

Bu konu hakkında bilgi almak için “Almanya’da Ebeveyn İzni” bölümümüze bakabilirsiniz.

İş yerimde psikolojik şiddete/tacize uğrarsam, ne yapmalıyım?

Ne yazık ki, çalışanlar meslektaşları veya amirleri tarafından hakarete uğruyor veya taciz ediliyorlar. İş arkadaşlarınız size bu şekilde davranıyorlarsa patronunuzla konuşun. Patronunuz bu konuda size yardım etmekle yükümlüdür. Eğer sorun patronun kendisiyse İşyeri Sendika Temsilcisi (Betriebsrat), bir danışma merkezi veya bir avukatla konuşun. Bu tür vakaları mümkün olduğunca objektif bir şekilde günbegün yazılı olarak sunmanız önemlidir. Daha sonra bu belgeleri patronunuza, İşyeri Sendika Temsilcisi’ne veya avukata kanıt olarak sunabilirsiniz.

Nereden danışmanlık ve destek alabilirim?

İşvereninizle sorun yaşarsanız, "Adil Entegrasyon" (Faire Integration) projesinin bir danışma merkezine başvurabilirsiniz. Buradaki personel birçok farklı dilde ücretsiz olarak hizmet vermektedir. faire-integration.de adresine girerseniz yakınlarınızda bulunan bir danışma merkezinin iletişim bilgilerine ulaşabilirsiniz. İşvereninize karşı yasal işlem yapmak istiyorsanız, burada çalışan personel size bir avukat önerebilir.

Çalıştığınız şirket veya kuruluşta bir İşyeri Sendika Temsilciliği (Betriebsrat), varsa, onlarla da iletişime geçebilirsiniz. İşyeri Sendika Temsilciliği (Betriebsrat), işverene karşı çalışanların çıkarlarını temsil eder. Örneğin, yasalara ve toplu sözleşmelere uyulmasını sağlarlar. İşyeri Sendika Temsilciliğinin (Betriebsrat) çalışma saatleri hakkında bilgi edinmek için örneğin dinlenme odasına veya ofis bülten panosuna bakabilirsiniz. İşyeri Sendika Temsilciliği (Betriebsrat) hakkında daha fazla bilgi için "İşyeri Sendika Temsilciliği (Betriebsrat)" bölümümüze bakabilirsiniz.

Etnik kimliğinize, uyruğunuza, cinsel yöneliminize, toplumsal cinsiyet kimliğinize veya yaşınız sebebiyle ayrımcılığa uğruyorsanız, Ayrımcılıkla Mücadele Ofisi ile iletişime geçebilirsiniz. Çalışma saatleri Pazartesi günleri saat 13:00-15:00, Çarşamba ve Cuma günleri saat 09:00-12:00 arasıdır. İletişime geçmek için 030-18555 1855 numaralı telefonu veya beratung@ads.bund.de e-posta adresini kullanabilirsiniz. Hizmet dili Almanca, İngilizce ve Arapça’dır.

Lütfen unutmayın: Yukarıda belirtilen tüm kurumlardan isminizi vermeden anonim olarak danışmanlık alabilirsiniz. Siz istemediğiniz takdirde, üstleriniz veya çalışma arkadaşlarınız şikayetinizden haberdar olmayacaktır.

Önemli

İş arkadaşlarınızla sorun yaşıyorsanız üstünüzle konuşun. Üstünüzle ilgili sorun yaşıyorsanız, İşyeri Sendika Temsilciliğinden (Betriebsrat) veya bir danışma merkezinden yardım isteyin. faire-integration.de adresinde yakınlarınızda bulunan bir danışma merkezinin iletişim bilgilerine ulaşabilirsiniz.

Ein Projekt von:

Gefördert durch: