Serbest Meslek Sahibi/Freelancer Olarak İş Kurmak
Serbest meslek sahibi olarak nasıl iş kurabilirim?
Freelancer olarak çalışmak, kendi işinizi kurmak mı istiyorsunuz? Bu sayfada, serbest meslekler, freelancer olmak, iş kurma şartları ve destek imkanları hakkında bilmeniz gereken her şeyi bulabilirsiniz. İşe başlarken nelere dikkat etmeniz gerektiğini ve sonrasında atılacak adımları öğrenebilirsiniz.
Kendi işinizi kurup kuramayacağınızı ve hangi oturum iznine ihtiyacınız olduğunu “Kendi işimi kurabilir miyim?” konulu sayfamızdan öğrenebilirsiniz.
Ticari faaliyet göstererek iş kurmakla ilgili daha fazla bilgiye ise “Almanya’da İş Kurmak (Gewerbliche Selbständigkeit)” konulu sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
Genel Bilgiler
Serbest Meslek Nedir?
Serbest meslek sahibi olarak çalışmak isteyen bir kişi, bilimsel, sanatsal, eğitici ya da yazınsal (edebi) bir hizmet sunmalıdır.
Aşağıdaki meslekler, bağımsız (serbest) olarak icra edildiklerinde “serbest meslek” olarak kabul edilir:
- Doktor, veteriner, dişçi, avukat, muhasebeci, noter, mühendis, mimar, tercüman (bu meslekler "katalog meslekleri" olarak da bilinir).
- Öğretmen, öğretim görevlisi, gazeteci, müzisyen, yazar, tasarımcı, sanatçı ve bilimsel, yazınsal sanatsal meslekler veya öğretmenlikle ilgili meslekler (bu meslekler de „Tätigkeitsberufe“ olarak bilinir).
- Tasarımcı, inşaatçı, fotoğrafçı, grafiker veya benzeri teknik veya yaratıcı meslekler (bu mesleklere "Ähnliche Berufe" denir).
Eğer bağımsız çalışan olmaya karar verirseniz, ilk olarak vergi dairesine bu şekilde kayıt yaptırmanız gerekir. Bağımsız çalışan olup olmadığınızdan emin değilseniz, yerel vergi dairenize danışabilirsiniz. Burada çalışan personel hangi çalışan sınıfında yer almanız gerektiği konusunda size yardımcı olacaktır. Sizden sorumlu vergi dairesinin hangisi olduğunu resmi rehberden (Behördenwegweiser) öğrenebilirsiniz. Sayfanın sol tarafında “Finanzamt” seçeneğini seçin ve sağ tarafa posta kodunuzu girin.
Lütfen unutmayın: İş sahibi olmanıza rağmen yanlışlıkla bağımsız çalışan olarak kaydolursanız, ticaret vergisi ödemeniz gerekir. Ticaret vergisi hakkında daha fazla bilgi almak için “Almanya’da İş Kurmak (Gewerbliche Selbständigkeit)” konulu sayfamıza bakabilirsiniz.
Bağımsız çalışan olabilir miyim?
Serbest meslek sahibi olarak çalışabilmeniz için, İkamet Yasası §21 madde 5 uyarınca bir oturum iznine ihtiyacınız vardır. Bunun yanı sıra, bazı diğer şartların da yerine getirilmesi gerekir. Detaylı bilgiyi “Kendi işimi kurabilir miyim?” konu başlıklı sayfamızda bulabilirsiniz.
Başka bilmem gereken neler var?
İş planı, kendi işinizi kurma yolunda en önemli temel taşlardan biridir. Resmî kurumlar ve bankalarla ilerleyebilmek için mutlaka gereklidir. İyi ve ikna edici bir iş planını nasıl yazacağınızı wir-gruenden-in-deutschland.de sitesinden öğrenebilirsiniz.
Ücretsiz iş planı örneklerine ise unternehmenswelt.de adresinden ulaşabilirsiniz.
Ayrıca, yaptığınız işin gerçekten “serbest meslek” olarak kabul edilip edilmediğinin net olması gerekir. Bu konuda daha fazla bilgiyi “Serbest meslek nedir?” başlığı altınfa bulabilirsiniz.
Lütfen unutmayın: Birçok serbest meslek için resmî meslek izni ve yeterlilik belgelerinizin denkliğini almanız gerekir. Bu, özellikle diplomanızı yurtdışında aldıysanız çok önemlidir. Bazı meslekleri — örneğin doktorluk veya avukatlık — yalnızca resmî onayla yapabilirsiniz. Bu konuyla ilgili detaylı bilgiye “Kendi işimi kurabilir miyim?” konulu sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
Nereden danışmanlık ve destek alabilirim?
- İlk başvurmanız gereken yer “Wir gründen in Deutschland”sayfasıdır. Bu çok dilli internet sitesi, Almanya’da kendi işini kurmak isteyen göçmenler için özel olarak hazırlanmıştır. Burada 10'dan fazla dilde birçok faydalı bilgiye ulaşabilirsiniz. Ayrıca yaşadığınız eyaletteki ücretsiz danışma merkezlerinin yer aldığı bir danışmanlık ağı da mevcuttur.
- Serbest Meslekler Enstitüsünün vermekte olduğu ücretsiz başlangıç danışma hizmetinden yararlanabilirsiniz. Burada çalışan personel, serbest meslek sahibi olarak iş kurma konusu hakkındaki tüm sorularınızı cevaplayabilir.
- Almanya Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nın Girişimcilik Portalı, kendi işini kurmak isteyenler için birçok bilgi ve ipucu sunar. Ayrıca bu site üzerinden bilgi hattı aracılığıyla ücretsiz danışmanlık hizmeti de alabilirsiniz.
- Bir işletme veya start-up danışmanından kapsamlı bir iş danışmanlığı almak için genellikle ödeme yapmanız gerekir. Ancak, bazı eyaletlerde, bu çeşit danışmanlık ücretlerini karşılamak için hibe alabilirsiniz. Yaşadığınız eyalette hangi desteklerin sunulduğunu deutschland-startet.de internet sitesinden öğrenebilirsiniz.
- gruenderplattform.de sitesinde çevrim içi (online) girişimcilik seminerlerini bulabilirsiniz.
- Eğer işsizseniz ve kendi işinizi kurmak istiyorsanız, İş Bulma Kurumundan AVGS (§45 SGB III) başvurusu yapabilirsiniz. Bu belgeyle birlikte, örneğin pazarlama, muhasebe, iş planı veya finansal plan hazırlama konularında ücretsiz danışmanlık hizmetlerinden faydalanabilirsiniz. Bu desteğe hak kazanabilmeniz için en az altı haftadır ALG I (işsizlik parası) alıyor olmanız gerekir. Başvuru, şahsen veya resmi olmayan kısa bir yazıyla yapılabilir. Yazıda işsizlik numaranız ve işsizliğinizin başlangıç tarihi mutlaka belirtilmelidir. Önemli: AVGS, kendi işinizi kurmadan önce kullanılmalıdır.
Girişimci Kadınlar İçin Danışmanlık ve Destek
Almanya genelinde faaliyet gösteren Kadın Girişimciler Ajansı (bga), kadınların iş kurma, işletme yönetimi ve geliştirme süreçlerinde destek olur. Tüm eyaletlerde aktiftir ve kadın girişimcileri 500’den fazla danışma merkezi, 1.300 uzman ve 350’den fazla ağ ile bir araya getirir. Sunulan hizmetler, ilk danışmanlıktan sektöre özel uzman desteğine kadar çeşitlidir. Konular arasında işletme devri, el sanatları ve evlere yönelik hizmetler gibi alanlar yer alır.
Kadınlar için diğer destek ve fırsatları “Kendi işimi kurabilir miyim?” konulu sayfamızda bulabilirsiniz.
İş Kurarken Mali Destek
Kendi işinizi kurduysanız ancak gerekli yatırımları yapacak yeterli sermayeniz yoksa, devlet veya kalkınma bankalarında başvurabileceğiniz birçok farklı fon çeşidinden faydalanabilirsiniz. Bu fonlar için başvuru yaparken, hazırladığınız iş planı çok önemlidir.
Güçlü ve ikna edici bir iş planını nasıl hazırlayabileceğinizi öğrenmek için wir-gruenden-in-deutschland.de adresini ziyaret edebilirsiniz. Ücretsiz iş planı örnekleri için unternehmenswelt.de sayfasına bakabilirsiniz.
Bankalar ve devlet tarafından sunulan çeşitli mali destek olanakları hakkında daha fazla bilgiye unternehmenswelt.de sitesinden ulaşabilirsiniz.
İş Bulma Kurumu veya Jobcenter’ın Verdiği Hibeler
İş Kurma Kredisi (Gründungszuschuss)
En az bir gün işsiz kaldıysanız ve hala en az 150 gün işsizlik parası I (Arbeitslosengeld I) alma hakkına sahipseniz ve tam zamanlı olarak serbest meslek sahibi olmak istiyorsanız, İş Bulma Kurumunun sizden sorumlu şubesine giderek doğrudan, İş Kurma Kredisi (Gründungszuschuss) olarak bilinen hibeyi almak için başvuruda bulunabilirsiniz.
İş Kurma Kredisini almak için, ikna edici bir iş planı ve vergi kaydınızın bir kopyasını, "uygunluk sertifikası" (Tragfähigkeitsbescheinigung) olarak bilinen, bir ticari danışmandan (Sanayi ve Ticaret Odasından (IHK) veya bir start-up merkezinde bir uzmandan) aldığınız ve iş planınızın iyi düşünülmüş ve makul olduğunu desteklediğini belirten bir onay belgesiyle birlikte sunmanız gerekir. Niteliklerinizi teyit etmek için özgeçmişinizi ve tüm diploma ve sertifikalarınızı da buradaki memura sunmanız gerekir.
Başvurunuz onaylandığı takdirde iş kurma kredisinin yanı sıra, altı ay boyunca işsizlik parası I ve ek olarak sağlık sigortanız ve emeklilik sigortanız için 300 avroluk ödeme alırsınız. Ayrıca bu hakkı kazandığınız zaman, farklı konularda (örneğin muhasebe, pazarlama vb.) çeşitli seminerlere ve atölye çalışmalarına ücretsiz olarak katılma şansınız da olur. İlk altı aydan sonra, dokuz ay boyunca aylık 300 avroluk bir ek ödeme alma imkânı da vardır. Ancak iş kurma kredisi almaya mutlaka hak kazanacaksınız diye bir durum yoktur, bu krediyi alıp almamanız, dosyanızla ilgilenen memurun kararına bağlıdır.
Başlangıç Parası (Einstiegsgeld)
Eğer Jobcenter’dan temel geçim yardımı (Grundsicherung) alıyor ve tam zamanlı olarak serbest meslek sahibi olmak istiyorsanız, başlangıç parası ("Einstiegsgeld") olarak bilinen maddi destek için başvurabilirsiniz. Bu desteği alabilmek için ikna edici bir iş planı, özgeçmişiniz ve Vergi Dairesine kaydınızın bir kopyasını sunmanız gerekir. Jobcenter’da dosyanızla ilgilenen memur ayrıca iş planınızla ilgili bir uzman görüşü isteyebilir. Destek için verilecek başlangıç parasının miktarı, işsiz kaldığınız süreye ve “ihtiyaç birliğinizin” ("Bedarfsgemeinschaft") büyüklüğüne bağlıdır; bu yüzden genellikle verilecek miktar her dosya için ayrı ayrı değerlendirilir. Ayrıca, işiniz için ihtiyaç duyduğunuz eşyalar veya önemli satın alımlar (bilgisayar gibi) için ek para başvurusunda bulunabilirsiniz. Toplamda, ilk finansal destekten toplam 24 aya kadar yararlanabilirsiniz. Ancak başlangıç parası almaya mutlaka hak kazanacaksınız diye bir durum yoktur, bu parayı alıp almamanız, dosyanızla ilgilenen memurun kararına bağlıdır.
Banka Kredileri ve Kefaletler (Teminatlar)
İndirimli Kalkınma Bankası Kredisi
Bir kalkınma bankasından (Förderbank) alınan kredi (KfW kalkınma bankası gibi), faiz oranlarının diğer bankalara göre daha düşük olması nedeniyle genellikle geleneksel bir krediden daha uygun olacaktır. Ayrıca, çoğu zaman geri ödeme gerektirmeyen bir dönem belirleyebilir ve böylece daha işinizin başındayken geri ödemeye başlamak zorunda kalmazsınız. Bu indirimli krediler için önceden başvurmanız gerektiğini unutmayın. Ayrıca, bu tür krediler için doğrudan başvuruda bulunamazsınız: önce normal bankanızla bağlantı kurmanız gerekir, ardından başvurunuz kalkınma bankasına iletilecektir.
İhtisas Bankasından (Bürgschaftsbanken) Kefalet Kredisi
"Bürgschaftsbank" olarak bilinen ihtisas bankaları, sizin adınıza kredi borcunu üstlenebilir. Genellikle bu bankalardan kredi alabilmek için, iş planınız başarısız olsa bile kredinizi geri ödeyebileceğinizi kanıtlamanız gerekir. Teminatınız yoksa, bir garanti bankası bu yükümlülüğü üstlenebilir ve böylece kredi alma şansınız artabilir. Böyle bir kredi için doğrudan ihtisas bankasına başvuramazsınız, bu başvuruyu normal bankanız aracılığıyla yapmanız gerekir.
Federal Eyalet Hibeleri
deutschland-startet.de ve fuer-gruender.de web sitelerine girerek, iş fikirleriniz için fon arayabilirsiniz. Hangi federal eyalette yaşadığınıza ve kişisel durumunuza bağlı olarak, size uygun farklı destek programları bulabilirsiniz. Her iki web sitesinde de kısa birer anket bulacaksınız. Bu anketi doldurursanız, ücretsiz olarak, size uygun destek programlarını öğrenebilirsiniz.
Bankalar veya devlet tarafından sağlanan farklı mali destek seçenekleri hakkında daha fazla bilgi almak için unternehmenswelt.de sitesine bakabilirsiniz.
Kadınlar İçin Mali Destek
- Kadınlara özel ipuçları ve destek programları, Federal Eşitlik Bakanlığı'nın „Perspektiven schaffen“ adlı portalında yer alıyor.
- Genel desteklerin yanı sıra kadınlara yönelik özel programlar da mevcut. Berlin'de sunulan Gründerinnenbonus (Kadın Girişimci Desteği) bunun için iyi bir örnek. Ayrıca Trading Twins gibi platformlar aracılığıyla başka bölgesel destekler de sağlanabiliyor.
- Founderland, BIPoC kadınlara finansman konusunda destek oluyor. Örneğin, yatırımcılar ya da “business angel”larla görüşmelerde kendilerini daha iyi ifade edebilmeleri için sunulan sunum (pitch) ve müzakere eğitimleri gibi destekler sağlanıyor. Not:Business Angels, genç işletmelere yalnızca para değil, aynı zamanda bilgi ve bağlantılar da sağlayan varlıklı kişilerdir.
Serbest Meslek Olarak Kendi İşine Başlamak
Vergi Dairesine Kayıt
Bağımsız çalışan olarak, doğrudan sizden sorumlu vergi dairesine kaydolmanız gerekir. Sizden sorumlu vergi dairesinin hangisi olduğunu resmi rehberden (Behördenwegweiser) öğrenebilirsiniz. Sayfanın sol tarafında “Finanzamt” seçeneğini seçin ve sağ tarafa posta kodunuzu girin. Vergi dairenizi belirledikten sonra, kısa bir mektup ile gayri resmi olarak bilgi alırsınız. Bunu bağımsız bir çalışan olarak işe başlamanızın ardından en geç dört hafta içinde yapmanız gerekir. Ardından vergi dairesi size "vergi iadesi soru formu" olarak bilinen bir form gönderir. Bu formda küçük işletme yönetmeliğini kullanmak isteyip istemediğinizi de belirtirsiniz (bununla ilgili daha fazla bilgiye “Küçük işletme yönetmeliği nedir?" başlığı altında ulaşabilirsiniz). Bu formu şahsen vergi dairesinden alabilir ve daha sonra doldurduğunuz formu postayla vergi dairesine gönderebilirsiniz. Bu size zaman kazandırır. Formu doldurup vergi dairesine gönderdikten sonra, vergi dairesi size bir vergi numarası verir. Formu doldurma konusunda, örneğin www.fuer-gruender.de web sitesinden, yardım alabilirsiniz. Ayrıca bir vergi danışmanından da yardım alabilirsiniz. Ancak bu hizmeti karşılığında bu kişiye ödeme yapmanız gerekir. Vergi danışmanı bulmak için örneğin steuerberater.de sitesine bakabilirsiniz.
Vergi formu için kişisel vergi kimlik numaranıza (IdNr) ihtiyacınız olacaktır. Almanya'ya gelip de ilk ikamet kaydınızı yaptırdıktan sonra otomatik olarak kişisel vergi kimlik numaranızı posta ile alırsınız. Bu kimlik numarası bir ömür boyu geçerli olacaktır. Almanya'da doğan her çocuk otomatik olarak bir IdNr alır. Bu numarayı kaybederseniz, Federal Merkez Vergi Dairesinden talep edebilirsiniz.
Lütfen unutmayın: Esnafların aksine, ticaret dairesine kayıt yaptırmak zorunda değilsinizdir.
Hangi yasal şirket yapısını seçmeliyim?
Kayıt olurken yasal şirket yapısını da belirtmeniz gerekir. Yasal şirket yapısının, yükümlülükler ve vergi üzerinde büyük etkisi vardır. Tek başına çalışan bağımsız çalışanların çoğu genellikle tek kişilik şirket (Einzelunternehmen) olarak kayıt yaptırırlar. Diğer bağımsız çalışanlarla birlikte iş yapan bağımsız çalışanlarsa, genellikle bir GbR'de bir araya gelirler. Bir veya daha fazla bağımsız çalışanla birlikte iş yapmak istiyorsanız, şahıs şirketi (Partnerschaftsgesellschaft) sizin için doğru yasal şirket yapısı olabilir. Bir ortaklık başlatırsanız, ortaklık siciline (Partnerschaftsregister) kaydolmanız gerekir. Bunun için de bir noterden yardım almanız gerekir. Size yakın bir noteri, notar.de sitesi üzerinden bulabilirsiniz.
Yukarıda bahsedilen tüm yasal şirket yapıları ortaklıklardır (Personengesellschaften). Ortaklıklarda, eğer işletmede, işletmenin kuruluşu sırasında harcanan masrafları karşılayacak yeterli para yoksa, olası borçları özel varlıklarınızla ödemekle sorumlusunuzdur. Şirketin yasal yapısını "sermaye şirketi" (Kapitalgesellschaft) olarak da seçebilirsiniz (GmbH, KG, OHG, AG, ...). Bu durumda, şirketin borçlarını özel varlıklarınızla ödemek zorunda değilsinizdir. Ancak, artık bağımsız çalışan olarak kabul edilmezsiniz ve ticari vergi (Gewerbesteuer) ödemek zorundasınızdır.
Yasal şirket yapıları hakkında daha fazla bilgi almak için gruenderplattform.de ve “Wir gründen in Deutschland” sitelerine bakabilirsiniz.
Küçük İşletme Yönetmeliği (Kleinunternehmerreglung) nedir?
Eğer bir önceki yılki yıllık cironuzun 25.000 €’yu (01.01.2025 itibarıyla) geçmeyeceği ve bu yılki cironuzun da 100.000 €’yu aşmayacağı tahmin ediliyorsa, Küçük Girişimci Uygulaması (Kleinunternehmerregelung)'ndan faydalanabilirsiniz. Bu nedenle, KDV ön bildiriminden de (Umsatzsteuer-Voranmeldung) muaf olursunuz. Buna ek olarak, küçük işletmeler için basit bir muhasebe hesabı ve kâr belirleme genellikle yeterli olur. Vergi Dairesine kayıt olurken, küçük işletme yönetmeliğini kullanmak istediğinizi vergi tahsilat formunda belirtebilirsiniz. Lütfen unutmayın: Küçük bir işletme sahibi olarak, faturalarınız için KDV talebinde bulunamazsınız- ve bu cümleyi ekleyerek KDV dahil edilmemiş olduğunu belirtmeniz gerekir: "Gemäß § 19 UStG wird kein Umsatzsteuer berechnet". Ve tabii ki, herhangi bir peşin vergi de (Vorsteuer) düşemezsiniz.
Cironuz artar ya da başka nedenlerden dolayı küçük işletme düzenlemelerinden vazgeçmek isterseniz, resmi olmayan bir mektupla Vergi Dairesine bilgi verebilir ve düzenli vergilendirmeye geçebilirsiniz.
Lütfen unutmayın: Eğer serbest meslek sahibi olarak bu yıl 100.000 €’dan fazla gelir elde ederseniz, Küçük İşletme Yönetmeliği hemen sona erer ve bu tarihten itibaren katma değer vergisi (Umsatzsteuer) hesaplayıp ödemeniz gerekir.
Küçük işletme yönetmeliği hakkında daha fazla bilgi için: fuer-gruender.de.
Nereye kaydolmam gerekiyor?
Bazı serbest meslekler “oda üyeliği gerektiren serbest meslekler” olarak adlandırılır. Bir "Kammer" (oda), belirli meslekleri denetleyen, kurallar koyan ve üyelerini temsil eden resmi bir kuruluştur. Doktorlar, diş hekimleri, veteriner hekimler, eczacılar, noterler, avukatlar, patent avukatları, vergi danışmanları, denetçiler, mimarlar ve danışman mühendisler de bu sınıfa girerler. Sizin mesleğiniz için bir oda (Kammer) üyeliği zorunlu mu, bunu “Wir gründen in Deutschland” sitesindeki Meslekler Sözlüğü'nden öğrenebilirsiniz.
Bu mesleklerden birinde bağımsız olarak çalışmak istiyorsanız, mesleğinizden sorumlu odaya veya uzmanlık odasına kayıt yaptırmalısınız. Mesleğinizden sorumlu odayı resmi rehberde bulabilirsiniz. Sayfanın sol tarafında “Kammern”(Odalar) seçeneğini seçin ve sağ tarafa posta kodunuzu girin. Kayıt olurken, işiniz için nitelikli olduğunuzu kanıtlamanız gerekir. Yani sertifikalarınızı göndermelisiniz. Sertifikalarınız ve denklik hakkında daha fazla bilgi edinmek için "Yabancı Belgelerin Denkliği" konulu sayfamızı okuyun.
Fizyoterapistler gibi tüm tıbbi olmayan sağlık hizmetlilerinin, sağlık departmanına kaydolmaları ve niteliklerini burada kanıtlamaları gerekir. Sizden sorumlu sağlık dairesini resmi rehberde bulabilirsiniz. Sayfanın sol tarafında “Gesundheitsämter” (Sağlık Daireleri) seçeneğini seçin ve sağ tarafa posta kodunuzu girin.
Nasıl bir sigorta yaptırmam gerekir?
Sağlık Sigortası:
Bağımsız çalışan bir kişi olarak, genel sağlık sigortası veya özel sağlık sigortası arasında seçim yapabilirsiniz. "Sağlık Sigortası" bölümünde bu konu hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Almanya'da sağlık sigortası yaptırmak mecburidir. Bu, kendinizi güvenceye almanız gerektiği anlamına gelir. Genel ve özel sağlık sigortasına ek olarak sanatçılar ve medyada çalışan insanlar için üçüncü bir seçenek vardır: Sanatçı Sosyal Güvenlik Sandığına(Künstlersozialkasse - KSK) kayıt olabilirsiniz. KSK'daki sağlık, uzun süreli bakım ve emeklilik sigortasına ödemeniz gereken primlerin yarısı devletin topladığı vergi gelirlerinden ve diğer şirketler tarafından ödenir. Ancak kayıt olduğunuzda otomatik olarak KSK üyesi olamazsınız. KSK ilk olarak gerçekten bağımsız çalışan olup olmadığınızı kontrol eder.
Emeklilik Sigortası:
Bazı serbest meslek sahiplerinin emeklilik sigortası yaptırması gerekir. Diğerleri için ise bu isteğe bağlıdır. Meslek odasına bağlı mesleklerden birini icra ediyorsanız (Nereye kaydolmam gerekiyor? başlığına bakın), meslek odanızın gerektirdiği şekilde bir emeklilik sigortası planına dahil olmanız gerekir. Eğer “özellikle savunmasız” (besonders schutzbedürftigen) olarak bilinen bir mesleğe sahipseniz, mesela serbest çalışan bir öğretmen, ebe veya hemşireyseniz, emeklilik sigortası yaptırmak zorundasınızdır. Bu konu hakkında daha fazla bilgi almak için Alman Emeklilik Sigortasının internet sitesine bakabilirsiniz. Bu mesleklerin dışında başka bir meslek yapan kişiler ise, isteğe bağlı olarak emeklilik sigortası primi ödeyebilir veya özel emeklilik sigortası yaptırabilirler. Her durumda, emekliliğinizi garantiye almak için aylığınız için bir plan yapmanız gerekmektedir.
İşsizlik Sigortası:
Belli koşullar altında, gönüllü olarak işsizlik sigortasına katkıda bulunabilir ve bundan faydalanabilirsiniz. Ancak bunu işletmenizi kurduktan sonraki üç ay içinde, yaşadığınız yerde bulunan İş Bulma Kurumuna bildirmeniz gerekir. Daha fazla bilgi edinmek için existenzgruender.de adresini ziyaret edebilirsiniz.
İş Kazası Sigortası:
İlke olarak, iş kazası sigortanız da (Berufsunfallversicherung) olmalıdır. Bu sigortayı yaptırmak için mesleğinizden sorumlu meslek birliğine (Berufsgenossenschaft) kayıt yaptırmalısınız. Bir meslek hastalığına yakalanmanız veya bir iş kazası gerçekleşmesi durumunda, meslek birliğiniz size destek olacaktır. Çalışanlarınız varsa, onları da sigorta ettirmeniz gerekir. Ayrıca meslek birliğinden iş güvenliği ile ilgili başka tavsiyeler de alabilirsiniz.
Mesleki Maluliyet Sigortası:
Zorunlu olmasa da mesleki maluliyet sigortası ("berufsunfähigkeitsversicherung") yaptırmak mantıklı olabilir. Bir kaza veya hastalık nedeniyle artık çalışamıyorsanız, mesleki maluliyet sigortası size aylık bir emekli maaşı bağlayacaktır. Farklı mesleki maluliyet sigortalarını karşılaştırmak için Check24'ü ziyaret edin.
Diğer Sigortalar:
Yaptığınız işe ve sunduğunuz hizmet ya da ürünlere göre, aşağıdaki sigortalar da sizin için faydalı olabilir:
- Mesleki sorumluluk sigortası(Berufshaftpflichtversicherung):
Yanlış bir danışmanlığınız sonucunda müşterinizin maddi, fiziksel ya da kişisel bir zarara uğraması durumunda bu sigorta zararı sizin yerinize karşılar. Bu sigorta özellikle avukatlar, mali müşavirler, mimarlar, mühendisler, doktorlar ve tercümanlar için önemlidir.
- İşyeri sorumluluk sigortası(Betriebshaftpflichtversicherung):
Yaptığınız bir hata sonucunda bir kişiye ya da eşyasına zarar gelirse, bu sigorta devreye girer ve masrafları karşılar. Bu şekilde işletmenizi olası risklere karşı güvence altına almış olursunuz.
- Eşya sigortası (Sachversicherung):
Çalışırken kullandığınız elektrikli cihazlar gibi ekipmanları, zarar görmeleri durumunda teminat altına alabilirsiniz. Bir cihaz bozulduğunda, sigorta size yeni bir cihazın ücretini öder. Bu sigortalar, işinizi güvenli bir şekilde sürdürebilmeniz için önemli olabilir.
Finanzchef24.de adresinde, farklı sigorta şirketlerinin hizmetlerini inceleyebilir, maliyetlerini karşılaştırabilirsiniz.
Faturalar, Muhasebe ve Vergiler
Ne zaman ve nasıl fatura yazmalıyım?
Serbest meslek sahibiyseniz ve bir kişi ya da şirkete hizmet sunuyorsanız, mutlaka sonraki altı ay içinde fatura kesmeniz gerekir. Bütün bu faturaları on yıl süreyle saklamalısınız. Vergi Dairesi, vergilendirmenin doğru olup olmadığını kontrol etmek için faturaları görmeyi talep edebilir.
Düzenlediğiniz faturaların içermesi gereken bilgiler aşağıdaki gibidir:
- Adınız ve adresiniz
- Alıcının adı ve adresi
- Fatura tarihi
- Hizmet süresi (hizmetin verildiği tarih aralığı gibi)
- Verilen hizmetin türü, içeriği ve tarihi
- Vergi kimlik numaranız (Steuernummer) veya KDV kimlik numaranız (Umsatzsteueridentifikationsnummer)
- Fatura numarası
- KDV oranının yanı sıra net ve brüt tutarı (veya küçük bir işletme iseniz: ödenecek tutar ve § 19 KDV Yasası uyarınca KDV tahsil etmediğinizi belirten bir cümle)
Faturanızın, fatura alıcısıyla ilişkili müşteri numarasını, son ödeme tarihini ve banka ayrıntılarını içermesi de faydalı olacaktır. Faturalarla ilgili daha fazla bilgi almak için fuer-gruender.de adresine bakabilirsiniz. Rechnungsvorlagen.de adresinde de örnek olarak kullanabileceğiniz genel fatura şablonları bulabilirsiniz.
Muhasebe kaydı nasıl tutulur?
Bağımsız çalışan biri olarak, muhasebe hesabınızı basit bir şekilde (gelir gider hesabı – Almanya’da EÜR olarak bilinir) olarak yapabilirsiniz. Hukuki şirket biçimi olarak sermaye şirketini (Kapitalgesellschaft) seçerseniz, “ikili muhasebe hesabı” (doppelte Buchführung) tutmanız gerekir. EÜR ile tüm gelir ve giderlerinizi analog veya dijital bir şekilde kasa defterine kaydetmeniz gerekir. Daha fazla bilgiye for-gruender.de adresinde ulaşabilirsiniz.
Önemli: Aldığınız ve verdiğiniz tüm faturaları 10 yıl boyunca saklamanız gerekir. Vergi dairesi muhasebe defterinizi kontrol ettiğinde, sizden bütün bu faturaları ve ilgili belgeleri talep edebilir.
Bağımsız çalışan olarak hangi vergileri ödemeliyim?
Bağımsız çalışan olarak, gelir vergisi ve "KDV" olarak bilinen peşin vergi ve katma değer vergisini ödersiniz. Tüm bu vergileri ödemeniz ve kayıt olmanız için belirlenmiş belli tarihler vardır.
- Gelir verginizin miktarı şirketinizin kârına bağlıdır. Kârınız ne kadar yüksek olursa, ödenebilir gelir verginiz de o kadar yüksek olur. Şirket aracının maliyeti ya da reklam maliyetleri gibi işle ilgili giderleri vergiden düşebilirsiniz. Bağımsız çalışan biri olarak, genellikle gelir verginizi önceden ödemeniz gerekir. Ancak, öngörülen gelir verginiz yılda 400 avronun altındaysa, peşin ödeme yapmanız gerekmez. Geliriniz 2025 yılı için 11.604 € , 2026’dan itibaren ise 12.348 € olan temel vergi muafiyetinin altında ise, ön ödeme yapmanız gerekmez. Bu ön ödeme, 10 Mart, 10 Haziran, 10 Eylül ve 10 Aralık tarihlerinde gerçekleşir. Bu tarihlerden önce vergi dairesi sizi ön ödeme miktarı hakkında bilgilendirecektir. Bu ödemenin ne kadar olacağı, önceden doldurduğunuz vergi iadesi formunda tahmin ettiğiniz miktara (yeni başlamışsanız) veya geçmiş kazançlarınıza (en az bir yıldır serbest çalışan olarak çalışıyorsanız) bağlıdır. Yıllık vergi iadenizi yaptıktan sonra, fazla veya eksik ödeme yapıp yapmadığınız kontrol edilir. Olması gerekenden fazla ödeme yaptıysanız, ödediğiniz fazla parayı geri alırsınız. Olması gerekenden az ödeme yaptıysanız, eksik olan miktarı bir ay içinde ödemeniz gerekir. Kârınız (2025 için) 11.604 €’nun ve (2026 için) 12.348 €'nun altındaysa, herhangi bir gelir vergisi ödemeniz gerekmez. Ancak, bu durumda bir vergi beyannamesi göndermelisiniz. Bu konuda daha fazla bilgi almak için “Almanya’da Vergi İadesi Nasıl Yapılır?” bölümümüze bakabilirsiniz.
Yaptığı iş sonucu ciro elde eden herkes genellikle vergi ödemek zorundadır. Bu vergiye katma değer vergisi denir. Küçük işletme yönetmeliği sizin için geçerli değilse, Almanya'da yaptığınız satışlarda genellikle %19 vergi ödemesi yapmanız gerekir. Yazarlar, sanatçılar ve benzer mesleklere sahip kişiler yalnızca %7 satış vergisi öderler (§12 Katma Değer Vergisi Kanunu).
Tıbbi alandaki bazı hizmetler katma değer vergisinden tamamen muaftır (§4 Katma Değer Vergisi Kanunu). Kural olarak, her ayın 10’una kadar vergi dairesine önceden kaydınızı yapmanız gerekir. Bunu yapmak için deb KDV yükümlülüğünüzü hesaplamanız gerekir. Satış vergisi, serbest çalışan olarak diğer şirketlere verdiğiniz hizmetler veya sattığınız ürünler için eklenen katma değer vergisinden düşülerek yapılır (buna geri alınabilir vergi denir) ve orataya çıkan bu sonucun vergi dairesine gönderilmesi gerekir.
Buna satış vergisi ön bildirimi denir. Satış vergisi ön bildirimi www.elster.de programı üzerinden yapılmalıdır. Sizin tahsil ettiğiniz KDV, ödediğiniz KDV'den yüksekse, vergi dairesine para göndermeniz gerekir. Ödediğiniz geri alınabilir vergi, katma değer verginizden yüksekse, vergi dairesinden para iadesi alabilirsiniz. Yıllık beyan, bir sonraki yılın KDV iadesiyle gerçekleşir. Bütün bu hesabın da 31 Temmuz'a kadar teslim edilmesi gerekir. Lütfen unutmayın: Küçük işletmeler KDV'den muaf tutulabilir (küçük işletme yönetmeliği). Bu durumda KDV bildirimi için ön kayıt yapmanız gerekmese de yine de bir KDV iadesi yapmanız gerekir.
- Esnafların aksine serbest çalışanların genellikle ticaret vergisi ödemeleri gerekmez. İstisnalar hakkında daha fazla bilgi için lütfen “Hangi hukuki şirket biçimini seçmeliyim?” başlığına bakın.
İlk vergi beyannamesi formunuzu doldurmadan önce ilk olarak bir vergi danışmanından tavsiye alın. Bu danışmanlık çok pahalıya mal olsa da bir uzman yardımı olmadan her şeyi doğru yapmak çok zor olabilir. Yakınlarınızda bir vergi danışmanı bulmak için steuerberater.de sitesine bakabilirsiniz.
Lütfen unutmayın: Korona pandemisi sırasında, Alman hükümeti bazı süreleri uzattı. Şu anda geçerli olan bir uzatma süresi var: 2024 yılına ait vergi beyannamesini en geç 30 Nisan 2026’ya kadar verebilirsiniz. Ancak bu, sadece vergi beyannamenizi bir vergi danışmanına yaptırdığınız takdirde geçerlidir.
Yıllık vergi beyanımı nereye yapmam gerekir?
Vergi beyanı sadece elektronik olarak yapılabilir. Bunu www.elster.de adresinde ücretsiz olarak veya Smartsteuer, taxfix, wundertax gibi diğer ücretli araçları aracılığıyla yapabilirsiniz. Yapmanız gerekenler resmi portalda (elster.de) açıklanmış olsa da bazen anlaşılması güç olabilir. Ancak ücretli araçların kullanımı daha kolaydır. Elbette, vergi beyannamenizi bir vergi danışmanı yardımı ile de yapabilirsiniz. Böyle bir hizmet karşılığında ödeme yapmanız gerekse de bir uzmandan yardım alarak aksine tasarruf edebilirsiniz. steuerberater.de adresine girerek, internet üzerinden bir vergi danışmanı bulabilirsiniz. Bu konuda daha fazla bilgi almak için “Almanya’da vergi iadesi nasıl yapılır?” konulu sayfamıza bakabilirsiniz.
İş kurduktan sonra nelere dikkat etmeliyim?
„Scheinselbständigkeit“ ne demektir?
Eğer resmen serbest meslek sahibi bir kişi olarak çalışıyorsanız, fakat aslında, sadece tek bir işvereniniz varsa ve bağımsız olarak çalışmıyorsanız, yaptığınız iş “Scheinselbständigkeit” veya “sözde serbest çalışma” olarak sınıflandırılır. Bunun anlamı kâğıt üzerinde serbest meslek sahibi olmanıza rağmen aslında bu işte çalışan olarak görev almanızdır. Bu durumda, şirketin sizi bir çalışan olarak işe alması, sosyal güvenlik primlerinizi yatırması ve sizin için maaş bordrosu vergisini (Lohnsteuer) ödemesi gerekmektedir. "Scheinselbständigkeit" veya "sözde serbest çalışma" durumunda, Alman hukukun hem çalışan hem de işverene ceza verme hakkına sahiptir. Sahte serbest meslek ve gerçek serbest meslek arasındaki farklar hakkında daha fazla bilgi için Sanayi ve Ticaret Odası’nın web sitesine bakabilirsiniz.
İşe çalışan alabilir miyim?
Evet. Ancak, mesleğinize bağlı olarak ne tür ve kaç çalışan alabileceğinizle ilgili uymanız gereken kurallar vardır. Yalnızca her şey sizin sorumluluğunuzda olmaya devam ederse, serbest çalışan olarak kabul edilirsiniz. Çalışanlarınızın mesleki sorumluluğu varsa, serbest çalışan statüsünü kaybedebilirsiniz. O zaman ticari bir şirket olarak kabul edilirsiniz ve ticari vergi ödemeniz gerekir.
Tam zamanlı, yarı zamanlı veya mini bir iş (Minijob) için personel alıp almamanız sizin kararınızdır. Aylık 520 € 'dan fazla çalışan çalışanlara sosyal güvenlik primi ödemeniz gerekir. Bu primler, personele ödediğiniz brüt maaşın yaklaşık % 21,9’unu (2025) oluşturur. Küçük bir işveren için, sosyal güvenlik primi ödemek zorunda değilsinizdir, ancak maaşın yaklaşık %31’ini Mini-İş Merkezine (Minijobzentrale) toplu bir vergi olarak ödemeniz gerekir.
İşe personel alırken, aşağıdaki hususlara dikkat etmeniz gerekir:
- İş Bulma Kurumuna gidip, sizinle çalışacak her personel için şirket numarası (Betriebsnummer) başvurusunda bulunmalısınız. Çalışanlarınızı sosyal sigortalara veya Mini-İş Merkezine kaydettirmek için bu numaraya ihtiyacınız olacak.
- Yazılı bir iş sözleşmesine ihtiyacınız var. Yanlış anlaşılmalara ve yasal çatışmalara engel olmak yalnızca yazılı bir anlaşma ile mümkündür. Bir iş sözleşmesi yazarken uymanız gereken özel kurallar vardır. Bu konuda daha fazla bilgi için Federal Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığının web sitesine bakabilirsiniz. Ayrıca IHK'nın web sitesinde örnek bir iş sözleşmesi şablonunu bulabilirsiniz.
- Çalışanlarınızı sosyal sigortaya veya Mini-İş Merkezine kaydettirmeniz ve çalışanınız bir aile üyesi olsa bile gerekli primleri ödemeniz gerekir. Bunu yapmamak suçtur. Kayıt işlemi SV-Meldeportal yoluyla elektronik olarak yapılmalıdır.
- Çalışanlarınıza yasal kaza sigortası ("Unfallversicherung") yaptırmalısınız.
- Çalışanlarınıza en azından yasal asgari ücreti ödemelisiniz. 2025 için saatlik ücret 12,41 € olarak belirlenmiştir. 2026 yılında ise saatlik ücretin 12,82 €'ya yükseltilmesi planlanmaktadır. Bu konuda herhangi bir sorunuz varsa, Federal Çalışma ve Sosyal İşler Bakanlığı vatandaş yardım hattını arayabilirsiniz. Burada görev yapan personele ücretsiz olarak 030-60280028 numaralı telefondan ulaşabilirsiniz.
- Gelir vergisini ve mümkünse kilise vergisini her ay düşmeli ve Vergi Dairesi hesabına havale etmelisiniz. Daha fazla bilgi için, fuer-gruender.de adresini ziyaret edebilirsiniz.
Aynı anda hem kendi işimin sahibi hem de başka bir işte çalışan olabilir miyim?
Evet. Çalışan olarak yer aldığınız işe ek olarak, yarı zamanlı serbest çalışan bir profesyonel olarak bağımsız olarak da çalışabilirsiniz. İster yarı zamanlı ister tam zamanlı olsun (serbest çalışan olarak), sizin için de aynı kurallar geçerlidir. Lütfen bir çalışan olarak maaşınız için ve serbest meslek sahibi bir profesyonel olarak yaptığınız kâr için vergi ödemeniz gerektiğini unutmayın.
Bağımsız çalışan olarak kaydımı nasıl silerim?
Bağımsız olarak çalışmaya son vermek istiyorsanız, kaydınızın vergi dairesinden silinmesi gerekir. Bu konuda ihtiyacınız olacak gerekli formu genellikle vergi dairenizin web sitesinde bulabilirsiniz. Bu formu doldurup vergi dairesine göndermeniz gerekir. Formu bulamazsanız, vergi dairenize mektup veya e-posta yoluyla da ulaşabilirsiniz. Bu mektubun ille de resmi olmasına gerek yoktur, ancak mektupta kesinlikle vergi numaranızı belirtmeniz gerekir. Vergi dairesi daha sonra size bir kayıt silme formunu gönderecektir. Size bağlı olan vergi dairesini, kendi bulunduğunuz eyalet için Yerel Bilgi sayfamız üzerinden bulabilirsiniz.
Lütfen unutmayın: Kaydınızı takvim yılı içinde iptal ederseniz, iptal ettiğiniz yıl için yine de vergi beyannamenizi göndermeniz gerekir.
Tam zamanlı değil de sadece yarı zamanlı olarak bağımsız çalışmaya devam etmek istiyorsanız, vergi dairesinden kaydınızı silmeniz gerekmez. Ancak, artık küçük işletme yönetmeliğine tabi olacağınız için, bu konuda vergi dairesini bilgilendirmeniz gerekir. Böylece artık herhangi bir peşin vergi de (Vorsteuer) ödemezsiniz. Lütfen unutmayın: Yarı zamanlı olarak bağımsız bir şekilde çalışmaya devam etseniz de, vergi beyannamesi vermeniz gerekir.
Önemli
Resmi olarak serbest çalışıyor olsanız da gerçekte sadece tek bir şirkete hizmet veriyor ve orada gerçekten bağımsız hareket etmiyorsanız, büyük ihtimalle “sahte serbest çalışma” (scheinselbständig) durumundasınız demektir. Almanya’da bu durum yasalara aykırıdır ve cezası vardır.
“Sahte serbest çalışma” durumunu nasıl anlayabileceğinizi, Sanayi ve Ticaret Odası’nın (Industrie- und Handelskammer) web sitesinde öğrenebilirsiniz.
Benzer konular
Diğer bağlantılar
Başlangıç Yardımı
Almanya Ekonomi ve Enerji Bakanlığı, kendi işini kurmak isteyenler için atılması gereken ilk adımları açıklıyor.
Almanya'da Denklik
Profesyonel belgelerimin denkliğini Almanya'da nasıl alabilirim?
„Wir gründen“
Burada, girişimcilik ile ilgili ayrıntılı bilgilere 14 dilde ulaşabileceğiniz gibi, danışacağınız uzmanlar da bulabilirsiniz.
Make it in Germany
Öğrenci, profesyonel meslek sahibi ya da mülteci.... Bu sayfada Almanya'da yaşamakla ilgili faydalı bilgilere ulaşabilirsiniz.
Girişimciler için Bilgi
Burada kendi işinizi kurmak için ihtiyacınız olan tüm bilgileri bulabilirsiniz.
Almanya genelinde Kadın Girişimciler Ajansı
2004’ten beri ülke çapındaki Kadın Girişimciler Ajansı (bga), iş kurmak isteyen kadınlar, kadın girişimler (start-up’lar), kadın işletmeciler ve şirket devralacak kadınlar için çalışıyor. bga, Almanya’daki tüm sektörlerde ve iş kurma, işi güçlendirme ve şirket devralma gibi her aşamada kadınların kendi işini kurması konusunda hizmet veren ilk ve tek uzman ve danışma merkezidir.
Destek Veritabanı
Burada destek/teşvik programlarını arayabilirsiniz.
Topluluk Üyeleri
Sorularınıza hızlı bir şekilde yanıt bulun. Forum üyelerinin deneyimlerinden yararlanın ve fikir alışverişinde bulunun.
Yerinde destek
Danışmanlık hizmetleri, buluşma noktaları veya başka hizmetler mi arıyorsunuz? O zaman arama motorumuzu kullanın.