بازنشستگان در آلمان

اگر در آلمان استخدام جایی باشید، کارفرمای شما به طور خودکار بخشی از درآمد ناخالص شما را برای بیمه‌ی بازنشستگی پرداخت خواهد کرد. علاوه بر این، کارفرما باید بخشی از هزینه‌ی بازنشستگی شما را شخصا پرداخت کند. یعنی شما و کارفرما به طور مشترک این هزینه را می‌پردازید و دولت نیز برای شما یارانه‌ی بازنشستگی پرداخت می‌کند. پولی که در این صندوق بازنشستگی جمع می‌شود، به افرادی پرداخته می‌شود که در حال حاضر در دوران بازنشستگی به سر می‌برند.  وقتی شما نیز به سن بازنشستگی برسید، حقوق شما را نسل جوان نیروی کار خواهد پرداخت. این مدل «سیستم پرداخت بر اساس میزان درآمد و مصرف» (Umlageverfahren) نامیده می‌شود. 

همه‌ی استخدام‌شدگانی که قانونا موظف به پرداخت سهم رفاه اجتماعی هستند، یعنی کسانی که درآمد بیش از ۵۳۸ یورو در ماه دارند،  به طور خودکار میزان مشخصی از  درآمد خود را برای بیمه‌ی بازنشستگی پرداخت می‌کنند. افرادی که  موظف به پرداخت این سهم‌ها نیستند (برای مثال کارمندان ادارات دولتی یا خویش‌کارفرمایان )  تا زمانی که خود به دلیل بالا رفتن سن حقوق بازنشستگی دریافت نکنند، می‌توانند به صورت داوطلبانه هزینه‌ی بیمه‌ی بازنشستگی دولتی را بپردازند. در صورت بروز وقفه‌های کاری کوتاه‌مدت یا در صورتی که فرد هنوز به حداقل تعداد سال موردنیاز برای برخورداری از بیمه نرسیده باشد، این تصمیم می‌تواند تصمیم درستی باشد. اطلاعات بیشتر در مورد حداقل تعداد سال مورد نیاز بیمه را در بخش «آیا من از حق دریافت بازنشستگی در آلمان برخوردار خواهم بود» بخوانید. 

کسانی که با قرارداد مینی‌جاب کار می‌کنند، می‌توانند از پرداخت سهم بیمه‌ی بازنشستگی معاف شوند. البته اگر در کنار مینی‌جاب خود، یک شغل اصلی هم داشته باشید، موظفید که این سهم را بپردازید. برای برخورداری از این معافیت، درخواست را به کارفرمای خود بفرستید. اگر درخواست معافیت نکنید، بخشی از حقوق شما به طور خودکار به صندوق بیمه‌ی بازنشستگی پرداخت خواهد شد. در نتیجه دریافتی ماهیانه‌ی کمتری خواهید داشت، اما در آینده از حق برخورداری از بیمه‌ی بازنشستگی (اندکی) برخوردار خواهید بود.  

پیش‌شرط‌های لازم برای برخورداری از حق دریافت بازنشستگی:

• باید به حداقل سن بازنشستگی و حداقل مدت پرداخت بیمه رسیده باشید.

• حداقل سن  قانونی برای بازنشستگی (Regelaltersrente) بستگی به سال تولد شما دارد. اگر بعد از سال ۱۹۶۴ متولد شده باشید، در ۶۷ سالگی مجاز به بازنشستگی هستید. در صورتی که تاریخ تولد شما قبل ۱۹۶۴ باشد، می‌توانید زودتر از ۶۷ سالگی بازنشسته شوید. معلومات بیشتر در این مورد را در وب‌سایت finanztip.deدر بخش “Wann beginnt die Rente?”  (بازنشستگی از چه زمانی شروع می‌شود؟) به آلمانی بخوانید.
• اما در عین حال، برای برخورداری از حق دریافت بیمه‌ی بازنشستگی، باید تا زمان رسیدن به سن قانونی بازنشستگی حداقل ۵ سال سهم بیمه‌ی بازنشستگی را پرداخت کرده باشید. این مدت زمان «حداقل مدت زمان پرداخت حق بیمه» نامیده می‌شود. 

علاوه بر حداقل سن قانونی بازنشستگی، امکان‌های دیگری نظیر « بازنشستگی سالمندانی که برای مدت طولانی بیمه‌ی بازنشستگی پرداخت کرده باشند»، « بازنشستگی سالمندانی که به طور ویژه برای مدت طولانی بیمه‌ی بازنشستگی پرداخت کرده باشند» و« بازنشستگی سالمندانی که دچار کم‌توانی یا معلولیت حاد هستند» نیز وجود دارد. حداقل سن قانونی بازنشستگی و حداقل مدت زمان پرداخت حق بیمه برای این دسته از افراد متفاوت است. به علاوه در این موارد، این امکان وجود دارد که زودتر از موعد بازنشسته شوند اما حقوق بازنشستگی کمتری دریافت خواهند کرد. جزئیات بیشتر در مورد انواع بیمه بازنشستگی را می‌توانید به زبان آلمانی ساده در سایت بیمه بازنشستگی آلمان بخوانید. اطلاعات دقیق‌تری نیز در وب‌سایت deutsche-rentenversicherung.de در دسترس است. 

لطفا توجه داشته باشید: اگر هرگز سهم بیمه را به صندوق بیمه‌ی بازنشستگی پرداخت نکرده و یا به حداقل مدت زمان پرداخت بیمه نرسیده باشید، از حق دریافت بیمه‌ی بازنشستگی درآلمان برخوردار نخواهید بود. اطلاعات بیشتر در این مورد را در بخش «اگر حقوق بازنشستگی دریافت نکنم یا حقوق بازنشستگی‌ام خیلی کم باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟» بخوانید. 

اگر در آلمان زندگی می‌کنید، باید درخواست بازنشستگی خود را به اداره‌ی بیمه بازنشستگی آلمان  (Deutsche Rentenversicherung) ارسال کنید. این موضوع شامل کسان که در دیگر کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا یا کشورهایی که معاهده‌ی بیمه با آلمان دارند، از حق از بازنشستگی برخوردار هستند، نیز می‌شود.  در این حالت، اداره بیمه‌ی بازنشستگی آلمان درخواست شما را به ادار‌ه‌ی بیمه‌ی مربوطه در این کشورها  ارسال می‌کند.

اگر ساکن کشور دیگری هستید (کشورهایی که پیشتر به آنها اشاره شده)، اما از حق دریافت بازنشستگی در آلمان برخوردارید، درخواست خود را برای دریافت حقوق بازنشستگی از آلمان را برای اداره‌ی بیمه‌ی کشور محل اقامت خود بفرستید، آنها درخواست شما را به اداره‌ی بیمه‌ی بازنشستگی آلمان ارسال می‌کنند. فهرست این ادارت بیمه را در وب‌سایت deutsche-rentenversicherung.de می‌یابید.  گر برای مدت طولانی (یعنی بیش از شش ماه) خارج از اتحادیه‌ی اروپا زندگی کنید، قاعدتا حقوق بازنشستگی شما در آلمان کاهش می‌یابد. بهتر است قبل مهاجرت به کشور دیگری خارج از اتحادیه‌ی اروپا، از مراکز مشاوره بیمه‌ی بازنشستگی آلمان و یا خط تلفن ۰۸۰۰۱۰۰۰۴۸۰۰  (رایگان و به زبان آلمانی) مشاوره بگیرید. 

برای کسب اطمینان از اینکه حقوق بازنشستگی خود را به موقع دریافت خواهید کرد، باید حداقل سه ماه قبل از موعد بازنشستگی، درخواست خود را ارسال کنید. این کار را می‌توانید به صورت آنلاین از طریق وب‌سایت             deutsche-rentenversicherung.de  و یا ازطریق نامه‌ی پستی انجام دهید . مراکز مشاوره‌ی بیمه بازنشستگی آلمان می‌توانند  برای تکمیل درخواست به شما کمک کنند. علاوه بر فرم درخواست، مدارک زیر نیز باید به اداره‌ی بیمه را ارسال شوند:

• مدرک شناسایی (پاسپورت یا کارت شناسایی)
• شماره‌ی بیمه بازنشستگی (Rentenversicherungsnummer) یا شماره‌ی بیمه‌های اجتماعی (Sozialversicherungsnummer)   که اختصارا SV-Nummer نیز نامیده می‌شود. 
• نام‌ شرکت بیمه‌ی درمانی شما و همینطور شماره‌ی بیمه‌ی درمانی (Versichertennummer)
• شماره‌ی شماره‌ی مالیاتی (Steuer-Identifikationsnummer)
• مدارک آموزش حرفه‌ای  (Berufsausbildungen)
• حساب بانکی 
• اگر فرزند دارید، باید گواهی تولد فرزندان خود را نیز ارسال کنید. هنگام تکمیل درخواست، مهم است که به همه‌ی دوره‌های کاری خود را در تمام کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا و کشورهای طرف معاهده‌ی بیمه با آلمان، اشاره کنید.

لطفا توجه داشته باشید که: اگر درخواست بازنشستگی خود را دیرتر از موعد مقرر فرستاده باشید، و یا روند رسیدگی به درخواست شما طول بکشد، حقوق بازنشستگی شما تا سه ماه عطف به ماسبق پرداخت خواهد شد. 

شماره‌ی  بیمه بازنشستگی (Rentenversicherungsnummer)  یا به اختصار(RVNR)  یک شماره‌ی دوازده‌رقمی است که در تمام طول مدت عمر شما اعتبار دارد. این شماره گاها «شماره‌ی بیمه‌های اجتماعی» (Sozialversicherungsnummer  یا   SV-Nummer) هم نامیده می‌شود. از سال ۲۰۰۵، نوزادان متولد در آلمان، این شماره را هنگام تولد دریافت می‌کنند. بقیه‌ی افراد زمانی شماره‌ی خود را دریافت می‌کنند که برای اولین بار به شغلی اشتغال می‌ورزند که آنها را موظف به پرداخت هزینه‌ی بیمه‌های اجتماعی می‌کند یا زمانی که برای اولین بار از طریق جاب‌سنتر در یکی از ادارت بیمه‌ی درمانی دولتی ثبت می‌شوند. 

شماره‌ی بیمه بازنشستگی روی کارت بیمه‌های اجتماعی افراد و همینطور در نامه‌های دریافتی از اداره‌ی بیمه بازنشستگی قید می‌شود. اگر این شماره را گم کرده‌اید، می‌توانید به اداره‌ی بیمه‌ی درمانی خود و  یا اداره‌ی بیمه بازنشستگی مراجعه کنید.  خط تلفن ۰۸۰۰۱۰۰۰۴۸۰۰  به صورت رایگان و به زبان آلمانی پاسخگوی شما خواهد بود. 

تحت شرایط خاص، مدت زمان اشتغال در خارج از آلمان به عنوان دوره‌ی برخورداری از حق بیمه به منظور تکمیل حداقل مدت زمان پرداخت بیمه‌ی بازنشستگی، حساب می‌شود. اما قاعدتا حقوق کامل بازنشستگی را دریافت نخواهید کرد، بلکه هر کشوری که در آن کار کرده باشید، حقوق بازنشستگی مربوط به دوران کاری خود در آن کشور را به شما خواهد پرداخت.  بنابراین ممکن است از چندین کشور مختلف، چندین حقوق بازنشستگی دریافت کنید. برای این منظور، مدت زمانی که طی آن هم در آلمان و هم خارج از آلمان بیمه‌ی بازنشستگی داشته‌اید، تنها یکبار محاسبه می‌شود. 

برای اینکه دوره‌های کاری شما در خارج از آلمان در حداقل  مدت زمان پرداخت بیمه‌ی بازنشستگی لحاظ شود، باید کشوری که در آن کار کرده‌اید، عضو اتحادیه‌ی اروپا (و به شمول ایسلند، لیختن‌اشتاین، نروژ، سوئیس) بوده و یا کشوری باشد که با آلمان معاهده‌ی بیمه دارد. دروب‌سایت deutsche-rentenversicherung.de  فهرست کشورهای طرف معاهده با آلمان را می‌یابید. 

لطفا توجه داشته باشید که: برای هر کشوری که در آن از حق بیمه‌ی بازنشستگی برخوردار هستید،  سن بازنشستگی و مقررات همان کشور اعمال می‌شود.

اگر کشوری که قصد دارید از آن حقوق بازنشستگی خود را دریافت کنید، عضو اتحادیه‌ی اروپا یا طرف معاهده‌ی بیمه با آلمان باشد، می‌توانید مدت زمان اشتغال به کار خود در آلمان را در حق‌ بازنشستگی خود در آن کشور لحاظ کنید. برای این منظور، مدت زمانی که طی آن هم در آلمان و هم خارج از آلمان بیمه‌ی بازنشستگی داشته‌اید، تنها یک بار محاسبه می‌شود. اداره‌ی بیمه‌ی مربوطه در همان کشور می‌تواند به شما بگوید که مدت زمان اشتغال به کار شما در آلمان، چطور و تا چه حد  روی دریافتی بازنشستگی شما تاثیر خواهد گذاشت.  

اگر کشور مورد‌نظر عضو اتحادیه نبوده یا طرف معاهده‌ی بیمه با آلمان نباشد، قاعدتا مدت زمان کار در آلمان در دریافتی بازنشستگی شما محسوب نخواهد شد. برای کسب اطلاعات دقیق در این مورد، به اداره‌ی بیمه‌ی بازنشستگی در همان کشور مراجعه نمایید. 

بله، به عنوان یک بازنشسته می‌توانید به هراندازه که دوست دارید، کار کنید. اما تمام قوانین مربوط به مالیات و بیمه‌های اجتماعی، شامل بازنشستگان نیز می‌شود.  اطلاعات بیشتر در این مورد را در بخش پرداخت مالیات در آلمان بخوانید. از آنجایی که در حال حاضر حقوق بازنشستگی دریافت می‌کنید، موظف به پرداخت سهم بیمه‌ی بازنشستگی از درآمد فعلی خود نیستید. اما برای افزایش حقوق بازنشستگی خود در آینده، این امکان را دارید که به طور داوطلبانه از درآمد فعلی خود نیز هزینه‌ی بیمه‌ی بازنشستگی را بپردازید.

اگر درآمد شما بالاتر از حداقل درآمدی باشد که مالیات به آن تعلق نمی‌گیرد (Grundfreibetrag)، باید مالیات درآمد بازنشستگی خود را بپردازید. این حداقل معاف از مالیات به این معنی است که اگر مجموع دریافتی بازنشستگی و درآمد شما شما از شغل فعلی از حد معینی بیشتر شود، باید مالیات بپردازید. حداقل درآمد معاف از مالیات، در حال حاضر برای افراد مجرد، ۱۲۰۹۶ یورو در سال و اگر متاهل هستید، ۲۴۱۹۲ یورو در سال است. (اطلاعات به‌روز شده برای سال ۲۰۲۵) 

لطفا توجه داشته باشید که: برای درآمد اضافه بر مستمری از کارافتادگی کماکان محدودیت وجود دارد. این محدودیت برای ازکارافتادگی جزئی ۳۹۳۲۲ یورو در سال و برای از‌کار‌افتادگی کامل ۱۹۶۶۱ یورو در سال است. (اطلاعات به‌روز شده برای سال ۲۰۲۵). اگر بیشتر از این سقف درآمد داشته باشید،  دریافتی بازنشستگی شما کاهش می یابد. مستمری از کارافتادگی در صورتی به شما تعلق می‌گیرد که پیش از رسیدن به حداقل سن بازنشستگی، امکان کار کردن را نداشته باشید یا تنها ساعت‌های محدودی در طول روز بتوانید کار کنید. اطلاعات بیشتر در این مورد را در بخش «اگر پیش از رسیدن به سن بازنشستگی امکان کار کردن را از دست بدهم، چه خواهد شد؟» بخوانید. 

به طور کلی، افرادی که حقوق بازنشستگی دولتی دریافت می‌کنند، تحت پوشش «خدمات بیمه‌ی درمانی بازنشستگان» (KVdR) خواهند بود. این بیمه توسط شرکت‌های بیمه‌ی غیرخصوصی مانند (AOK و TK و غیره ) ارائه می‌شود. اما هزینه‌ی آن کمتر است. اگر شاغل بوده و در نیمه‌ی دوم عمر کاری خود حداقل ۹۰ از هزینه‌های بیمه‌ی درمانی دولتی را پرداخت کرده باشید، قاعدتا موظف خواهید بود که تحت پوشش بیمه‌ی KVdR قرار بگیرید اگر این پیش‌شرط را نداشته باشید، می‌توانید به طور داوطلبانه و  تحت شرایط خاص عضو KVdR شوید. بهتر است قبل از رسیدن به دوره‌ی بازنشستگی، بررسی کنید که آیا می‌توانید از این بیمه‌ بهره‌مند شوید یا خیر. در این مورد به شرکت بیمه‌ی درمانی خود مراجعه نمایید. 

سهم پرداخت شما برای بیمه‌ی KVdR  بستگی به میزان درآمد شما دارد. این رقم از میزان دریافتی بازنشستگی و دیگر درآمدهای شما، مثل شغل جانبی، محاسبه می‌شود. 

اگر پیش از بازنشستگی، تحت پوشش بیمه‌ی درمانی خصوصی بوده‌اید، می‌توانید در دوران بازنشستگی نیز کماکان از خدمات همان بیمه‌ی خصوصی استفاده کنید. 

اطلاعات بیشتر در مورد بیمه‌ی درمانی برای بازنشستگان را در وب‌سایت Verbraucherschutzzentrale بخوانید.

خیر، هیچ محدودیت زمانی‌ای برای بازنشسته شدن وجود ندارد. بنابراین، وقتی به سن قانونی بانشستگی می‌رسید، مجبور نیستید اعلام بازنشستگی کنید. حتی اگر مدت زمان بیشتری کار کنید، حقوق بازنشستگی شما افزایش می‌یابد؛ نه تنها به این دلیل که برای مدت طولانی‌تری سهم بیمه‌ی بازنشستگی پرداخت خواهید کرد، بلکه در عین حال، به این دلیل که به ازای هر ماهی که فراتر از سن بازنشستگی عادی کار کنید، نیم درصد اضافه بازنشستگی دریافت می‌‌کنید.

لطفا توجه داشته باشید: گاهی اوقات ممکن است قرارداد کاری شما یا تعرفه‌ی کاری مربوط به شغل شما طوری تنظیم شده باشد که بر مبنای آن، با رسیدن به سن بازنشستگی قانونی، قرارداد خود‌به‌خود فسخ می‌شود. اگر چنین بندی در قرارداد نباشد، ورود به دوران بازنشستگی خود‌به‌خود صورت نمی‌گیرد. در این حالت، اگر تمایل داشته باشید که بازنشسته شوید، باید مطابق با مقررات اعمال‌شده در شغل مربوطه و با رعایت موعد قانونی، از شغل خود استعفا دهید. و تنها پس از استعفا دادن، می‌توانید بازنشسته شوید. در عین حال، صرفا به این دلیل که شما به سن بازنشستگی رسیده‌اید، کارفرما مجاز به اخراج شما نیست. اگر در حیطه‌ی قرارداد کاری و قوانین مربوط به کار سوالی دارید، مشاورین موسسه‌ی Faire Integration می‌توانند به شما کمک کنند. 

مقدار دریافتی بازنشستگی شما بستگی به این دارد که چند سال سهم بیمه‌ی بازنشستگی را پرداخت کرده و درآمد شما چقدر بوده است. هرچه سهم بیشتری پرداخت کرده باشید و درآمد شما بالاتر بوده باشد، دریافتی بازنشستگی شما هم بیشتر خواهد بود. برای محاسبه‌ی مبلغ حقوق بازنشستگی، یک سیستم امتیاز‌دهی وجود دارد که شما در آن به طور سالیانه جمع‌آوری امتیاز می‌کنید. این امتیاز بازنشستگی تقریبا معادل ۵۰۴۹۳ یورو بطور ناخالص در سال است. (اطلاعات به روز شده برای سال ۲۰۲۵) اگر درآمد ناخالص شما در هنگام کار کمتر از ۵۰۴۹۳  یورو (ناخالص) در سال باشد، ۷۵/۰ امتیاز دریافت خواهید کرد و اگر این درآمد بیش از ۵۰۴۹۳  (ناخالص) در سال باشد ، ۲۵/۱امتیاز خواهید گرفت. در زمان بازنشسته شدن، هر امتیاز معادل مبلغ مشخصی است. که در حال حاضر ۳۲/۳۹ یورو است. به این معنی که اگر برای مثال در طول عمر کاری خود ۴۰ امتیاز بازنشستگی جمع آوری کرده باشید، حقوق ناخالص بازنشستگی شما  ۸۰/۱۵۷۲ یورو خواهد بود. 

مدت زمان پرداخت سهم بیمه‌ی بازنشستگی، مدت زمانی است که شما در طی آن سهم بیمه‌ی خود را به اداره‌ی بازنشستگی دولتی پرداخت کرده باشید. در عین حال، مدت زمانی (ماه‌ها یا سال‌هایی) که شما این سهم را به دلایل مختلف نظیر نگه‌داری از فرزند، نگهداری از بستگان، مرخصی پیش از زایمان، مرخصی دوران نقاهت پس از بیماری (Rehabilitation) یا گذراندن دوره‌های آموزشی، پرداخت نکرده باشید، نیز در محاسبه‌ی میزان مستمری بازنشستگی شما به حساب خواهند آمد. این دوره‌های زمانی را دوره‌های معاف از پرداخت (beitragsfreie Zeiten) می‌نامند.

سالیانه نامه‌ای از اداره‌ی بیمه‌ی بازنشستگی دریافت می‌کنید که این اطلاعات را به شما خواهد داد. در این نامه قید شده که تا به حال چقدر سهم بیمه‌ی بازنشستگی پرداخت کرده‌اید و اینکه اگر درآمد شما تغییری نکند، در زمان رسیدن به سن بازنشستگی قانونی، چه مقدار مستمری دریافت خواهید کرد. به علاوه اطلاعاتی دیگری نظیر زمانی که شما به طور قانونی می‌توانید بازنشسته شوید، نیز در این نامه در اختیار شما قرار خواهد گرفت. 

اگر حداقل ۲۶ سال سن داشته باشید و حداقل ۵ سال باشد که سهم بیمه‌ی بازنشستگی را می‌پردازید، اطلاعات مستمری بازنشستگی سالیانه و  به طور خودکار برای شما ارسال  می‌شود. اگر حداقل ۵۵ سال  سن داشته باشید، هر سه سال یک‌بار، یک نامه (اظهاریه) حاوی اطلاعات جزیی‌تر و دقیق‌تر دریافت خواهید کرد. علاوه بر این، هر فردی که در اداره‌ی بیمه‌ی بازنشستگی بیمه شده باشد، از این حق برخوردار است که از این اداره اطلاعات حقوق بازنشستگی خود را درخواست کند. برای ثبت این درخواست می‌توانید به وب‌سایت deutsche-rentenversicherung.de مراجعه نمایید. 

در صورت مشاهده‌ی هرگونه اشتباهی در نامه‌ی اطلاعاتی یا اظهاریه‌ی اداره‌ی بیمه، می‌توانید هر زمان که بخواهید، با مراکز مشاوره‌ی بیمه‌ی بازنشستگی آلمان تماس بگیرید. برای مثال، ممکن است اشتباهاتی در مورد محاسبه‌ی دوره‌های معاف از پرداخت (beitragsfreie Zeiten) رخ بدهد. توصیه می‌شود پیش از رسیدن به موعد بازنشستگی، وضعیت حقوق بازنشستگی خود را روشن کنید، با این کار، در صورت وجود هرگونه اشتباه محاسباتی در مورد دوره‌های معاف از پرداخت یا دوره‌های پرداخت‌شده، برای اصلاح آن زمان کافی خواهید داشت.

Generell können die Zeiten ab Ihrem 17. Geburtstag, in denen Sie eine allgemeinbildende به طور کلی دوره‌های آموزشی‌ای که بعد از هفده‌سالگی (در مدرسه، موسسه‌ی عالی فنی‌حرفه‌ای یا دانشگاه) گذارنده‌اید، و همینطور دوره‌های آموزشی شغلی، به عنوان دوره‌های معاف از پرداخت محسوب می‌شود. اطلاعات بیشتر در مورد دوره‌های معاف از پرداخت را در بخش «حقوق بازنشستگی چگونه محاسبه می‌شود؟» بخوانید. این شامل دوره‌های آموزشی در خارج از آلمان نیز می‌شود. اما حداکثر هشت سال از دوران تحصیل را می‌توانید در بازنشستگی خود بگنجانید. برای این کار نیازی به ارائه‌ی گواهی پایان تحصیل ندارید. 

برای لحاظ کردن دوره‌ی تحصیلی در بازنشستگی خود، باید درخواست را آنلاین یا از طریق پست ارسال نمایید. «فرم محاسبه‌ی دوره‌ی بازنشستگی» را از اینجا می‌توانید دریافت کرده و بعد از تکمیل فرم، به همراه مدارک تحصیلی خود به اداره‌ی بیمه‌ی بازنشستگی مربوطه بفرستید. اداره‌ی مربوط به خود را در این صفحه پیدا خواهید کرد. برای ثبت آنلاین درخواست اینجا را ببینید. 

مضاف بر این، می‌توانید تا ۴۵ سالگی، برای دوره‌های آموزشی پس از ۱۶ سالگی‌ خود- که نمی‌توان آنها را دوره‌های معاف از پرداخت در نظر گرفت- به طور داوطلبانه سهم بیمه‌ی بازنشستگی خود را بپردازید. 

اگر حقوق بازنشستگی شما برای تامین معاش‌تان کافی نیست، ممکن است حق دریافت کمک‌‌هزینه‌ای را داشته باشید که اصطلاحا «تامین مالی پایه»  (Grundsicherung) نامیده می‌شود. این کمک‌هزینه چیزی شبیه به مانند کمک‌های اجتماعی و در واقع یارانه‌ای مضاف بر درآمد ماهیانه‌ی شما بوده و با «پول شهروندی»  (Bürgergeld)یکی نیست.  Bürgergeld صرفا به افرادی پرداخته می‌شود که کار نمی‌کنند و این پول به هدف تامین تمامی مخارج زندگی آنها، از جمله اجاره‌‌ خانه، هزینه‌ی‌های جانبی مسکن، بیمه‌ی درمانی، خورد‌و‌خوراک و پوشاک، پرداخت می‌شود. 

با برخورداری شرایط زیر، مستحق دریافت «تامین مالی پایه» نمایید:

• به سن قانونی بازنشستگی (که در مورد شما صادق است) رسیده‌اید یا اینکه دچار ازکار‌افتادگی دایمی هستید و حداقل ۱۸ سال سن دارید. 
• شما در آلمان زندگی می کنید.
• دارای مجوز اقامت یا تابعیت آلمان هستید. 

اطلاعات بیشتر در مورد سن بازنستگی را در بخش « آیا من از حق دریافت بازنشستگی در آلمان برخوردار خواهم بود؟» بخوانید. 

علاوه بر شرط فوق‌الذکر، برخورداری از شروط زیر نیز لازم است:

به طور کلی، اگر درآمد ماهیانه‌ی شما کمتر از ۱۰۶۲ یورو (اطلاعات مربوط به سال ۲۰۲۵) باشد، باید بررسی کنید که آیا مستحق دریافت این کمک‌هزینه هستید یا خیر. 

مقدار کمک‌هزینه‌ی «تامین مالی پایه» رقمی بین ۴۵۱ تا ۵۶۳ یورو بوده (اطلاعات مربوط به سال ۲۰۲۵)   و بر اساس وضعیت هر فرد محاسبه می‌شود. و به عوامل زیر بستگی دارد:

• مقدار دارایی‌های شما و دارایی‌های شریک زندگی شما
• میزان درآمد شما و شریک زندگی‌ شما
• هزینه‌های ماهیانه شما (برای مثال میزان اجاره خانه، هزینه‌ی البسه، خورد‌و‌خوراک و انواع بیمه). 

کمک‌هزینه هر ماه به حساب بانکی شما واریز می‌شود. 

برای دریافت این کمک‌هزینه باید مستقیما به اداره‌ی سوسیال محل زندگی خود مراجعه نمایید. این درخواست باید هر ۱۲ ماه یکبار تمدید شود. به یاد داشته باشید که درخواست خود را در زمان مناسب ارسال کنید. امکان پرداخت معوقه وجود ندارد و کمک‌هزینه همواره از زمان تایید شدن درخواست صورت می‌گیرد. برای اطلاعات بیشتر به سایت deutsche-rentenversicherung.de مراجعه نمایید. 

مقررات «حقوق بازنشستگی پایه» (Grundrente) از ماه ژانویه‌ی سال ۲۰۲۱ در در آلمان اجرایی شده است. اگر حقوق بازنشستگی شما بسیار ناچیز باشد، می توانید مضاف بر آن این حقوق پایه را دریافت کنید  دریافت کنید. این قانون برای جلوگیری از فقر در دوران بازنشستگی وضع شده است.

با داشتن شرایط زیر می‌توانید درخواست «حقوق بازنشستگی پایه» (Grundrente) کنید: 

• به سن بازنشستگی استاندارد در آلمان رسیده باشید. اطلاعات بیشتر در مورد سن بازنستگی را در بخش « آیا من از حق دریافت بازنشستگی در آلمان برخوردار خواهم بود؟» بخوانید. 
• حداقل ۳۳ سال سهم بیمه‌ی بازنشستگی پرداخت کرده باشید. مدت زمانی که در خانه از فرزندان یا بستگان خود مراقبت کرده‌اید نیز به حساب می‌آید. مهم: دوره‌های کاری شما درکشورهایی که آلمان با آنها معاهده‌ی بیمه اجتماعی دارد و یا کشورهایی که قوانین اتحادیه‌ اروپا در مورد آنها اعمال می‌شود، نیز در این ۳۳ سال قابل لحاظ کردن است. دوره‌های کاری در ترکیه و ایالات متحده آمریکا شامل این مدت نمی‌شود.
• در طول سال‌های کاری خود به طور متوسط ​​درآمد کمی داشته اید. درآمد پایین یعنی حداکثر ۸۰ درصد میانگین دستمزد

حقوق بازنشستگی پایه (Grundrente) را علاوه بر حقوق بازنشستگی عادی خود دریافت می ‌کنید. میزان این حقوق بازنشستگی پایه بستگی به درآمد شما، مدت و همچنین میزان سهم پرداختی بیمه‌ی بازنشستگی شما دارد. 

لازم نیست برای برخورداری از حقوق بازنشستگی پایه، به طور جداگانه درخواست دهید. این مبلغ به طور خودکار و همراه با حقوق بازنشستگی عادی پرداخت به شما می‌شود. اداره‌ی بیمه‌ی بازنشستگی به طور خودکار درآمد شما را با اطلاعات موجود از شما در اداره‌ی مالیات بررسی می‌کند. حقوق بازنشستگی پایه  قابل واریز به خارج از آلمان نیز بوده و برای دریافت آن نیازی به اقامت در آلمان ندارید.

حقوق بازنشستگی پایه از ماه ژوییه‌ی سال ۲۰۲۱ پرداخت شده و تا ۱ ژانویه‌ی سال ۲۰۲۱ عطف به ما‌سبق می‌شود. به این معنی که هر مبلغی که از ژانویه‌ی ۲۰۲۱ به شما تعلق می‌گرفته، به حساب شما واریز خواهد شد. در وب‌سایت  Deutschen Rentenversicherung  می‌توانید در این باره اطلاعات بیشتری به زبان آلمانی کسب کنید.

خوب است بدانید:  کمک‌هزینه‌ی «تامین مالی پایه»  (Grundsicherung)  یک مزیت اجتماعی برای افرادی است که برای امرار معاش خود به کمک نیاز دارند. می‌توانید در بخش « به‌دلیل افزایش قیمت‌ها، حقوق بازنشستگی من کفاف مخارج زندگی‌ام را نمی‌دهد. آیا می‌توانم کمک دریافت کنم؟» بیشتر در این مورد بخوانید.

اما «حقوق بازنشستگی پایه» (Grundrente) کمک اجتماعی نیست. بازنشستگان در شرایط خاصی آن را دریافت می‌کنند. اینکه آیا بازنشستگان این حقوق را دریافت می‌کنند یا خیر، به طور خودکار توسط اداره‌ی بیمه‌ی بازنشستگی و اداره‌ی مالیات بررسی می شود. 

یکی از مهمترین پیش‌شرط‌ها برای دریافت اقامت دائم آلمان (Niederlassungserlaubnis) این است که بتوانید هزینه‌های زندگی خود را پرداخت کنید. به این معنی که یا هیچ کمک‌هزینه‌ای از اداره‌ی سوسیال دریافت نکنید و یا مقدار این کمک‌هزینه بسیار کم باشد. اینکه چند درصد از هزینه‌های زندگی خود را می‌توانید از ‌اداره‌ی سوسیال گرفته و با این حال درخواست اقامت دائم کنید، در هر ایالت متفاوت است. اگر علاوه بر مستمری بازنشستگی، کمک‌هزینه‌ی «تامین مالی پایه»  (Grundsicherung)  می‌گیرید، در این مورد یا از مسئول پرونده‌ی درخواست خود در اداره‌ی اقامت سوال کرده و یا به یک مرکز مشاوره مراجعه نمایید. 

اگر حقوق بازنشستگی شما در حدی باشد که کمک‌هزینه‌ی اداره‌ی سوسیال به شما تعلق نگیرد، می‌توانید اقامت دائم بگیرید. .

اطلاعات بیشتر در این مورد را در فصل اقامت دائم در آلمان بخوانید. 

اگر به دلیل بیماری یا حادثه برای همیشه امکان کار کردن را از دست بدهید و یا کمتر از سه ساعت در روز قادر به کار کردن باشید، می توانید بازنشستگی ازکار‌افتادگی (Erwerbsminderungsrente) دریافت کنید. برای ثبت درخواست قاعدتا باید واجد شرایط زیر باشید:

• هنوز  به سن بازنشستگی نرسیده باشید.
• نمی‌توانید به طور دائمی تمام وقت و یا حداقل ۳ ساعت در روز کار کنید.
• حداقل ۵ سال تحت پوشش بیمه بوده و حداقل ۳ سال سهم خود از بیمه‌های مختلف را پرداخت کرده باشید. 

لطفا توجه داشته باشید که: اگر نتوانید در شغل حرفه‌ای اصلی خود به کار کردن ادامه دهید، اما کماکان قادر به انجام کارهای دیگری باشید، بازنشستگی از کارافتادگی به شما تعلق نمی‌گیرد. 

برای ثبت درخواست دریافت بازنشستگی از کارافتادگی، مثل بازنشستگی معمولی باید به اداره‌ی بیمه‌ی بازنشستگی خود مراجعه کرده و مدارک پزشکی خود را هم ارائه کنید. در مورد این نوع خاص از بیمه بازنشستگی و شرایط آن می‌توانید با شماره‌ی 0800-10004800 تماس گرفته و به زبان آلمانی مشاوره بگیرید. بعلاوه مراکز تخصصی مشاوره  برای مهاجران بزرگسال (MBE) نیز می‌توانند در این مورد به زبان‌های مختلف به شما مشاوره بدهند. آدرس و شماره تماس این مراکز مشاوره را می‌توانید در وب‌سایت بامف پیدا کنید.   

مستمری ازکار‌افتادگی در صورتی به شما تعلق می‌گیرد که محدودیت‌های اعمال‌شده بر درآمد اضافی را رعایت کرده باشید.. اگر اصطلاحا «مستمری از کارافتادگی کامل» دریافت می‌کنید، محدودیت درآمد اضافی در حال حاضر ۱۹۶۶۱ یورو در سال است (برای سال ۲۰۲۵). اگر «مستمری برای از‌کار‌افتادگی جزئی» دریافت می‌کنید، محدودیت درآمد اضافی ۳۹۳۲۲ یورو در سال است (اطلاعات مربوط سال ۲۰۲۵).

برای تامین معاش در دوران بازنشستگی در آلمان راه‌های مختلف دیگری هم موجود است. علاوه بر مستمری بازنشستگی دولتی، مستمری‌های دیگری به نام‌های Betriebsrente  و همچنین  Riester-Rente یا    Rürup-Rente هم وجود دارد که نظر به شغل و مقدار حقوق ممکن است از آن برخوردار شوید. و طبعا می‌توانید از بیمه‌های بازنشستگی خصوصی نیز استفاده کنید. 

• مستمری بازنشستگی (Betriebsrente) یکی از گزینه‌های موجود برای کارمندان استخدامی است. برای دریافت این مستمری در آینده،  دور طول دوران کاری خود مقدار مشخصی از درآمد‌تان را در یک حساب ویژه پس‌انداز کرده و کارفرمای شما هم ماهیانه مقداری به آن اضافه می‌کند.  در مورد این بیمه از کارفرمای خود سوال کنید.
• حقوق بازنشستگی(Riester-Rente   وRürup-Rente) دو نوع پس‌انداز دوران بازنشستگی مشمول یارانه‌ی دولتی هستند. در نوع Riester-Rente، شما به طور ماهیانه بخشی از درآمد خود را به صندوق بازنشستگی پرداخت کرده و دولت نیز ماهیانه مقدار مشخصی یارانه به این حساب پرداخت می‌کند. همه‌ی کسانی که موظف به پرداخت بیمه‌ی بازنشستگی هستند، می‌توانند از این امکان بهره‌مند شوند، اما به طور مشخص به کار افرادی می‌آید که درآمد پایین دارند و تعداد فرزندان آنها زیاد است. اطلاعات بیشتر در مورد این برنامه‌ی بازنشستگی را به زبان آلمانی در وب‌سایت vzhh.de بخوانید.  

در مقابل، کسانی که کار آزاد دارند و یا خویش‌کارفرما هستند، می‌توانند از برنامه‌ی بازنشستگی               Rürup-Rente استفاده کنند. مزیت این برنامه آنجاست که مقدار پولی که به صندوق بیمه‌ی بازنشستگی می‌پردازید، در نهایت از مقدار مالیات پرداختی سالیانه‌ی شما کسر می‌شود. اگر می‌خواهید بدانید این برنامه مناسب شماست یا خیر، با مشاور مالیاتی خود صحبت کنید. 

• با سرمایه‌گذاری خصوصی برای بازنشستگی ، پول خود را به سودآورترین راه ممکن (مثلاً در صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا املاک و مستغلات) سرمایه‌گذاری می‌کنید و سپس با این پول یا بازده در دوران سالمندی زندگی خواهید کرد. 

اینکه که کدام نوع برنامه بازنشستگی برای شما مفید‌تر است، به سن، درآمد، منابع مالی، و وضعیت خانواد‌گی شما بستگی، و البته میزان ریسک‌پذیری شما بستگی دارد.  برای اکثرافراد، ترکیبی از گزینه‌های مختلف بهترین راه است. در مورد این موضوع می‌توانید از Verbraucherschutzzentrale مشورت بگیرید.