د ماهرو کارګرو لپاره د جرمني ويزه

که غواړئ په جرمني کې د يوه مسلکي کس په توګه کار وکړئ او په جرمني کې له کوم شرکت څخه د کار وړانديز يا تړون (قرارداد) ولرئ، کولای شئ د استوګنې د اجازې غوښتنه هم وکړئ. مسلکي کسان هغو کسانو ته ويل کيږي چې د جرمني د مسلکي زده‌کړو او د لوړو زده‌کړو د فراغت معادل او يا دلته رسمي شوی سند ولري. تخصصي دندې هغو دندو ته ویل کيږي چې د حرفوي زده‌‌کړو يا د پوهنتون د فراغت سند ته اړتيا لري.

که د جرمني ويزې ته اړتيا لرئ، بايد‌ خپل هېواد يا سيمه کې د جرمني سفارت يا کنسولګرۍ سره وخت واخلئ او د ورتګ پر مهال اړين سندونه له ځان سره يوسئ. په ياد مو وي چې د ويزې ترلاسه کول ښايي ډېر وخت ونيسي.

که ويزې ته اړتيا نه لرئ، جرمني ته له راتګ وروسته بايد د بهرنيانو چارو په اړونده اداره (Ausländerbehörde) کې د کار لپاره د استوګنې د اجازې غوښتنه وکړئ.

دا چې د کومو هېوادونو وګړي جرمني ته د تګ لپاره ويزې ته اړتيا لري، د جرمني د بهرنيو چارو وزارت پر وېبسایټ (auswaertiges-amt.de) يې کتلای شئ.

زموږ په بل څپرکي (د جرمني اوږدمهاله ويزه) کې د ټولو هغو سندونو لړ موندلای شئ چې د جرمني د ويزې ترلاسه کولو لپاره ورته اړتيا ده.

د اصولو له مخې د استوګنې د دې ډول اجازې ترلاسه کولو لپاره بايد لاندې اضافي سندونه هم ولرئ:

• د مسلکي او حرفوي يا لوړو زده‌کړو د فراغت داسې سند ولرئ چې په جرمني کې په رسمي توګه ومنل شي. دا چې اسنادونه مو څنګه رسمي کولای شئ په جرمني کې د بهرنیو سندونو  رسمي کولو په څپرکي کې په دې اړه بشپړ مالومات ولولئ.
• په جرمني کې د کار قرارداد لرئ او يا يې يو روښانه او ډاډمن وړنديز لرئ.
• که عمر مو له ۴۵ کالو زيات وي، بايد ثابته کړئ چې په زړوالي‌کې کافي تقاعد لرئ او يا مو معاش د هېواد د فدرالي‌ وزارت له لوري له ټاکل شوي حداقل معاش څخه زيات او يا په هماغه اندازه دی. اوس مهال (۲۰۲۵کال) د دې معاش ناخالصه کلنۍ اندازه ۵۳٬۱۳۰ يورو  ده.

د اصولو له مخې بايد د جرمني د کار ادارې يا (Bundesagentur für Arbeit) تاييد هم ولرئ. دا کار به د هغه سفارت له لارې وشي، کوم چې تاسې د ويزې غوښتنه ترې کوئ. ځکه نو تاسې ته اړتيا نشته چې خپله دا کار وکړئ.

پاملرنه: که لا دمخه په جرمني کې یاست او د بېلګې په ډول د جرمني دلیدلو یا شېنګن په وېزه دلته راغلي او د لنډ وخت لپاره د استوګنې اجازه لرئ، کولی شئ د بهرنیانو چارو له اړوندې ادارې څخه د ماهرو ګارګرانو لپاره د استوګنې د اجازې غوښتنه وګړئ. خو هغه دنده باید د استوګنې داجازې شرایطو سره برابره او د ماهرو ګارګرانو لپاره وي چې د مسلکي او حرفوي یا لوړو زده کړو دسندونو له مخې ورکړل شي.

د ۲۰۲۳ کال له نومبر راپدېخوا د ماهرو کارګرانو د قانون د بدلون له مخې، هغه کسان چې زده کړې یې د ترسره کېدونکې دندې سره تړاو هم و نه لري، په دندو وګومارل کيږي. ددې بدلون له مخې باید ماهرکارګر لږترلږه په همدې برخه کې د جرمني له اړوندو سندونو سره معادل دوه کاله مسلکي زده کړې کړې وي.

پاملرنه: د ځينې تنظیم شویو دندو لکه ډاکټرانو، ښوونکو او وکیلانو دندې استثنا دي او د نورو مسلکې زده‌کړو له سندنو سره نشي ترسره کېدلای. په دې اړه لا ډېر مالومات دلته د کار ادارې پر ویب پاڼه لوستلای شئ.

ځينې وخت سره له دې چې د اصولو له مخې مو د ماهر ګارګرانو لپاره د استوګنې د اجازې د ترلاسه کولو شرایط پوره کړي وي، بیا هم ښايي د بهرنیانو چارو ادارې لخوا له تاسو وغوښتل شي تر څو د استوګنې د اجازې یا وېزې ترلاسه کولو لپاره خپل هېواد ته ستانه او له هغه ځایه د دې اجازې د ترلاسه کولو لپاره غوښتنه وکړئ.

 ددې خطر هم شته چې د استوګنې اجازې تر لاسه کول ډېر وخت ونیسي،  شته ویزه مو پای ته ورسیږي او اړ شئ چې له دې هېواده بېرته ووځئ، غوره داده چې له مخکې په دې اړه له وکیل سره مشوره او خبرې وکړئ.

جرمني ته له راتګ وروسته بايد‌ د دريو مياشتو په موده کې د بهرنيانو چارو په اړونده اداره (Ausländerbehörde) کې ځان ثبت کړئ او د استوګنې د اجازې غوښتنه وکړئ. د دې کار لپاره بايد د پورته يادو شوو سندونو تر څنګ، په جرمني کې د ثبت او کرايي کور د سندونو په ګډون ټول سندونه له ځان سره ولرئ. په ياد مو وي چې د دې ادارې کارکوونکي ستاسې غوښتنه ارزوي او دا ارزونه ښايي څو مياشتې وخت ونيسي.

د اصولو له مخې د کار لپاره د استوګنې اجازه د ۴ کالونو لپاره ورکول کيږي. که د کار د قرارداد موده مو لنډه وي، د استوګنې اجازه هم د همدې مودې له مخې تنظيميږي.

که چېرته کار له لاسه ورکړئ؛ د استوګنې اجازه مو هم باطليږي. البته په داسې وختونو کې بايد هر څومره ژر بله دنده ومومئ او بيا د استوګنې اجازې غوښتنه وکړئ.

په جرمني کې د استوګنې د قانون او مقرراتو له مخې د هدف بدلون (Zweckwechsel) د استوګنې موخې بدلولو اصول اومقررات دي. ددې اصول او مقرراتو په اساس یو کس کولی شي د خپلې استوګنې د اجازې ډول بدل کړي.

دبېلګې په ډول د استوګنې موخه او د هدف بدلون (Zweckwechsel) په دې مانا ده چې يو کس د محصل په توګه  جرمني ته راغلی، اوس هغه کولای شي خپله د محصلي استوګنې اجازه په بلې یوې بدله او د ماهرو کارګرانو استوګنې اجازه او ورسره په جرمني کې د کارکولو اجازه ترلاسه کړي.

د ماهرو او مسلکي کارګرانو کډوالۍ د نوي قانون (Fachkräfteeinwanderungsgesetzes) او اصولو له مخې د مسير له بدلون (Spurwechsels) فرصت څخه په ګټې اخېستنې او د (۱۸ الف، ۱۸ ب، یا ۱۹ ث مادو دویم بند) له مخې، د ماهرو کارګرو لپار شونې ده چې له د پنا غوښتنې له پروسې ځان وباسي‌او د استوګنې اجازه ترلاسه کړي. دا قانون دهغه چا لپاره دی چې د ۲۰۲۳ کال د مارچ میاشتې له ۲۹ نېټې مخکې جرمني ته دپناه غوښتونکي په توګه راغلی او د پناه غوښتنه یې کړې وي. په راتلونکي کې هغه کسان او د کورنۍ غړي يې (nach § 10 Abs. 3 Satz 4 AufenthG) چې پورته معیار پوره کړي، کولای شي خپله د پناه غوښتنه بیرته واخلي او د ماهرو ګارګرو د استوګنې اجازې ترلاسه کولو لپاره غوښتنه وکړي.

 خو پام مو وي: لومړی مو باید د خپلې پناه غوښتنې پروسې د بریالیتوب چانسونه وارزوئ او دا کار دا خپلې ښيګڼې درلودلی شي. د بېلګې په توګه په جرمني کې اوسېدل به مو په کار پورې تړلې نه وي، خو که د ماهرو کارګرو د استوګنې اجازه ترلاسه کړئ نو دا به له کار سره تړلې اجازه وي.  تاسې باید دا هم ثابته کړئ، چې په رښتيا یو ماهر کارګر ياست او دا ځکه چې د ځينو هیوادونو د فراغت سندونه په جرمني کې معادل نه بلل کیږي او نه تاییديږي. دا چې سندونه په جرمني کې څنګه رسمي کيږي، په  دې اړه د په جرمني کې د بهرنیو سندونو د رسمي کولو څپرکي کې لا ډېر مالومات لوستلی شئ.

دا مو هم باید په یاد وي چې د پناه غوښتنې پروسې د ارزونې په موده کې نه شئ کولی د ماهرو ګارګرانو د استوګنې اجازې ترلاسه کولو لپاره غوښتنه وکړئ. دا کار له ارزونې وروسته کولی شئ. غوره به وي چې په دې اړه له پرېکړې مخکې مشوره وکړئ.