تغییر هدف و مسیر اقامت در آلمان (Zweckwechsel und Spurwechsel)

اصطلاح (Zweckwechsel) در قانون اقامت به این معنی است که شما می‌توانید هدف خود از اقامت خود در آلمان را تغییر دهید. این مقررات به افراد اجازه می دهد تا وضعیت اقامتی خود، یعنی در واقع نوع اقامت خود را تغییر دهند. به عنوان مثال، «تغییر هدف» می‌تواند به این معنا باشد که شخص به عنوان دانشجو و با ویزای دانشجویی وارد آلمان شده  و حالا این فرصت را دارد که وضعیت اقامتی خود را به اقامت کاری در این کشور تغییر دهد. در ادامه، اطلاعات و مثال‌هایی را برای شما گردآوری کرده‌ایم. برای اینکه تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید از این امکان استفاده کنید یا خیر، حتما با مراکز مشاوره‌ی تخصصی تماس بگیرید.

قاعدتا وقتی با ویزای متناسب با هدف خود وارد آلمان می‌شوید، درخواست اقامت شما نیز باید متناسب ویزای مربوطه باشد (vgl. § 5 Abs. 2 AufenthG). این بدان معناست که هدف ویزا باید با هدف اقامت در آلمان مطابقت داشته باشد.  بنابراین همیشه توصیه می‌شود که پس از ورود به آلمان، در ابتدا برای همان هدفی درخواست اقامت کنید که برای آن ویزای ورود گرفته‌اید.  برای مثال، اگر به عنوان دانشجو ویزا دریافت کرده‌اید، پس از ورود به آلمان از اداره‌ی امور اتباع بیگانه (Ausländerbehörde)   درخواست اقامت دانشجویی کنید. 

در مرحله‌ی بعد، اگر تمام شرایط لازم برای دریافت نوع دیگری از اقامت را نیز داشته و قصد تغییر اقامت دارید، می‌توانید درخواست تغییر هدف را به اداره‌ی امور اتباع بیگانه (یا همان اداره‌ی اقامت) تحویل دهید.  به عنوان مثال، شما ابتدا مطابق با ویزای  ورود خود، به قصد تحصیل اقامت دانشجویی می‌گیرید و سپس در آلمان ازدواج کرده یا در شغلی پیدا می‌کنید.  

با این حال، در نظر داشته باشید که در بعضی موارد، ممکن است اداره‌ی اقامت از شما بخواهد  روند دریافت ویزا برای هدف جدید را دوباره از نو تکرار کنید. به این معنا که باید به کشور خود بازگردید و از آنجا برای اقامت جدید درخواست ویزای مطابق با هدف جدید کنید. این موارد، بسته به هدف ورود و اقامت در آلمان، شرایط فردی هر شخص و همچنین عملکرد اداره‌ی اقامت به طور مجزا بررسی می‌شود. 

در بعضی موارد، مثلا تغییر اقامت به اقامت نیروی کار متخصص، شرایط ساده‌تر و در بعضی موارد سخت‌تر است. مواردی هم وجود دارد که تغییر اقامت اصولا ممکن نیست. 

برای مثال، تغییر به اقامت مبتنی بر مهاجرت کاری، در شرایطی که پرونده‌ی پناهندگی فرد هنوز در جریان است، در اصل امکان‌پذیر نیست. با این حال، بر اساس قانون جدید، افراد خاصی ممکن است بتوانند در صورت انصراف از درخواست پناهندگی خود، به عنوان نیروی کار متخصص اقامت بگیرند. اطلاعات بیشتر در این مورد در بخش «تغییر نوع اقامت» توضیح داده شده است. 

موسسه کمک به پناهندگان (GGUA)جدولی در مورد امکان تغییر هدف اقامت تهیه کرده است. در این جدول نمای کلی قانون جدید و امکان‌های موجود برای تغییر اقامت بدون نیاز به انجام دوباره‌ی روند درخواست و اخذ ویزا، گنجانده شده است. اما در نظر داشته باشید که امکانات توضیح داده شده در این جدول قطعی و  تضمینی نیست و همیشه این اداره‌ی اقامت است که بر مبنای شرایط هر فرد، تصمیم می‌گیرد چنین امکانی را اعطا کند یا خیر. 

جدول را می توانید اینجا ببینید. رنگ های جدول به این معنی است:

• رنگ قرمز (سرخ): تغییر هدف قانونا ممنوع است.
• رنگ زرد: تغییر هدف به طور معمول غیرممکن است، اما در موارد استثنا، چنین امکانی وجود دارد.
• رنگ سبز: تغییر هدف امکان‌پذیر است، اما در بسیاری موارد اداره‌ی امور اتباع بیگانه تصمیم‌گیرنده‌ی نهایی است. 

مهم: حتما از یک مرکز مشاوره‌ی خوب یا وکیل مشاوره بگیرید. اگر علیرغم مشاوره با وکیل، گزینه‌ی دیگری جز برگشت به کشور خود و طی کردن دوباره‌ی مراحل اخذ ویزا نمی‌بینید، سعی کنید قبل از خروج از آلمان نوعی پیش‌تاییدیه‌ از مقامات اداره‌ی اقامت دریافت کنید که در آن قید شده باشد در صورت تکمیل مجدد فرآیند اخذ ویزا و رود دوباره به آلمان، مجوز اقامت مورد نظر را دریافت خواهید کرد.

از ۱۸ نوامبر ۲۰۲۳، مقررات جدیدی برای نیروی کار متخصص با مدرک فنی‌حرفه‌ای به رسمیت‌شناخته‌شده در آلمان (§ 18a AufenthG)  و نیروی کار متخصص با تحصیلات عالیه (دانشگاهی) به رسمیت‌شناخته‌شده در آلمان   (§ 18b AufenthG) وضع شده است. این قواعد در حال حاضر به عنوان اصطلاحا استانداردهای استحقاقی (Anspruchsnormen) وارد قانون شده‌اند. این بدان معناست که اگر مدارک شما به رسمیت شناخته شود و سایر شرایط خواسته شده را داشته باشید، حتما باید این نوع اجازه‌ی اقامت برای شما صادر شود. این «قوانین تغییر هدف»، جهت دریافت اقامت طبق پاراگراف a۱۸ یاb۱۸  را آسان‌تر کرده است. این امر، برای مثال، در مورد افرادی که دارای مدارک تحصیلی تاییدشده بوده  و در حال حاضر بدون ویزای آلمان اینجا هستند (مثلا به دلیل داشتن اقامت یکی دیگر از کشورهای عضو شینگن) صدق می‌کند.

خوب است بدانید: طبق مقررات جدید، اجازه‌ی اقامت برای هر شغل تخصصی‌ای صادر می‌شود. تخصصی بودن به این معنی است که فرد حداقل دو سال دوره‌ی آموزشی فنی‌حرفه‌ای رسمی گذرانده باشد و دوره‌ی آموزشی باید در آلمان معادل‌سازی شود. علاوه بر این، فرد باید حقوق کافی داشته باشد. لازم نیست ارتباط رسمی بین دوره‌ی آموزشی و شغل مورد‌نظر وجود داشته باشد. این بدان معناست که می توانید در بخش های دیگری جدا از تحصیلات خود هم کار کنید، اما این کار باید کاری تخصصی باشد. 

اگر قصد دارید به عنوان نیروی کار متخصص در آلمان کار کنید، باید قبل از ورود به این کشور برای  دریافت ویزای مربوطه اقدام کنید.

امکان دیگر می تواند این باشد که شما با ویزای توریستی وارد آلمان شده باشید. اگر پس از ورود به آلمان به عنوان توریست، شغلی تخصصی پیدا کنید، می توانید برای دریافت مجوز اقامت در اداره‌ی امور اتباع بیگانه اقدام کنید. با این حال، لطفا توجه داشته باشید که زمان بررسی درخواست شما معمولا بیشتر از اقامت مجاز (طبق ویزای توریستی شما) طول می کشد، در این حالت متاسفانه باید آلمان را ترک کنید و دیگر نمی‌توانید اجازه اقامت دریافت کنید.

همچنین توجه داشته باشید که: اگر قبل از ورود به آلمان با کارفرمای مورد نظر خود در تماس باشید، به شما گفته خواهد شد که باید قبل از ورود به آلمان، ویزای مناسب را درخواست کرده باشید.

خوب است بدانید: اگر در جریان یک اقامت کوتاه‌مدت بدون ویزا در آلمان هستید (مثلا به دلیل داشتن اقامت یکی از کشورهایی که اتباع آن برای ورود به آلمان، نیازی به ویزا ندارند)، تحت شرایط خاصی میتوانید از اداره‌ی امور اتباع بیگانه یک اقامت موقت (Fiktionsbescheinigung) دریافت کنید. این بدان معناست که شما اجازه‌ی اقامت موقت را تا زمانی که در مورد درخواست شما تصمیم گیری کنند، دریافت خواهید کرد. با این حال، این شرایط فقط در صورتی اعمال می‌شود که شهروند استرالیا، اسرائیل، ژاپن، کانادا، نیوزلند، کره جنوبی، بریتانیا یا ایالات متحده آمریکا باشید و  بنابراین ملزم به درخواست اخذ ویزا نیستید. 

اطلاعات بیشتر در مورد اقامت آلمان به عنوان نیروی کار متخصص را در فصل‌های «ویزای ملی نوع D» یا «ویزای کار آلمان برای نیروی کار متخصص» بخوانید.

تمدید ویزای شینگن معمولا امکان‌پذیر نیست. تنها چند استثنا وجود دارد که بر مبنای آن می‌توان ویزای شینگنی که به عنوان ویزای ملی صادر شده، را تمدید کرد. روند تمدید الزامات بسیار سختی دارد. اگر خروج به دلایل بشردوستانه (مانند بیماری) یا به دلیل شرایط اضطراری و خطر (عدم امکان سفر به آن‌کشور، جنگ یا درگیری های مسلحانه در آن کشور) امکان‌پذیر نباشد، ویزا طبق پاراگراف (§ 6 Abs. 2 S. 2 AufenthG) قانون اقامت تمدید می‌شود. هچنین به دلایل مشکلات شخصی جدی یا برای حفظ منافع سیاسی، این ویزا قابل تمدید است. 

لطفا توجه داشته باشید: این استثناها به ندرت رخ می دهند. در عمل نباید روی چنین مواردی حساب کنید. 

خیر، بدون انجام مراحل اخذ ویزای تحصیلی، نمی‌توانید ویزای شینگن یا اقامت کوتاه‌مدت بدون ویزا را به اقامت تحصیلی (طبق پاراگراف ۱۶b قانون اقامت) تغییر دهید.

اطلاعات بیشتر در مورد تحصیل در آلمان را می توانید در فصل «ویزای تحصیلی آلمان» بیابید.

بله، این کار امکان‌پذیر است. به این کار « تغییر هدف با شرایط ساده‌تر» گفته می‌شود. به این معنی که اگر از قبل به اداره‌ی اقامت مسئول پرونده‌ی خود اطلاع داده و موافقت آنها را جلب کنید، می‌توانید آوسبیلدونگ خود را تغییر دهید. با این حال، لطفا توجه داشته باشید که برای بعضی اوسبیلدونگ‌های خاص مقررات متفاوتی ممکن است اعمال شود، به عنوان مثال، تغییر اوسبیلدونگ سرآشپز تخصصی (بند ۱ پاراگراف c۱۹ قانون اقامت). اطلاعات بیشتر در مورد اوسبیلدونگ‌ها را می‌توانید در فصل «ویزا و اقامت آلمان برای انجام دوره‌های آموزشی فنی‌حرفه‌ای» نیز ببینید.

بله، طبق مقررات جدید می توانید اقامت تحصیلی خود را تقریبا به همه انواع اقامت‌های دیگر برای مقاصد کاری تغییر دهید.

برای این کار یک محدودیت وجود دارد (بند ۴ پاراگراف b۱۶ قانون اقامت): اگر می‌خواهید قبل از اتمام تحصیل، اقامت خود را تغییر دهید، نمی‌توانید در بعضی مشاغل موقتی کار کنید، بطور مثال au pair، خدمات داوطلبانه، آشپز حرفه‌ای و معلم زبان  (پاراگراف‌های ۱۰ تا ۱۵ BeschV) با این حال، با داشتن شرایط مورد نظر برای سایر مشاغل، می‌توانید اقامت‌ خود را عوض کنید، حتی اگر تحصیلات خود را نیمه رها کرده باشید.

لطفا توجه داشته باشید: برای هر نوع تغییر هدف اقامت و به ویژه در صورت ترک تحصیل، باید در حین تحصیل و در حالی که هنوز اجازه‌ی اقامت شما اعتبار دارد، با داشتن شرایط لازم، برای مجوز اقامت به هدف کار اقدام کنید. در واقع باید از قبل قرارداد کار داشته باشید. در غیر این صورت، این احتمال وجود دارد که در اقامت شما وقفه افتاده و موظف به ترک خاک شوید، به این معنی که مقامات اداره‌ی امور اتباع بیگانه از شما بخواهند آلمان را ترک کرده و دوباره پروسه‌ی اخذ ویزا را انجام دهید. 

از تاریخ نوامبر ۲۰۲۳ این امکان وجود دارد که اگر به عنوان رسمی پناهنده (anerkannter Flüchtling) اقامت دریافت کرده‌ باشید و یا دارای اقامت حمایت جانبی (subsidiärem Schutz) باشید، بتوانید کارت آبی اتحادیه اروپا را دریافت کنید. این اقامت برای نیروی کار متخصص با مدرک دانشگاهی معتبر صادر می‌شود. برای این منظور، به یک پیشنهاد شغلی نیاز دارید که با تخصص تحصیلی و کاری شما مطابقت داشته و از حداقل حقوق لازم برای دریافت کارت آبی برخوردار باشد. اطلاعات بیشتر در این مورد را در فصل «کارت آبی اتحادیه‌ی اروپا» بخوانید.

بلی، در صورت داشتن شرایط لازم، می‌توانید برای اجازه‌ی اقامت دیگری درخواست دهید. برای مثال، با داشتن اقامت بشردوستانه می‌توانید برای مجوزهای اقامت زیر درخواست دهید:

• اجازه اقامت نیروی کار متخصص (طبق بند ۱ پاراگراف a۱۸ و b۱۸  قانون اقامت) 
• اجازه‌ی اقامت برای انجام اوسبیلدونگ (طبق پاراگراف a ۱۶ قانون اقامت)

لطفا توجه داشته باشید: اقامت بشردوستانه (طبق پاراگراف ۲۴ قانون اقامت آلمان) را نمی‌توانید به اقامت به منظور تحصیل (§ 16b)، اقامت برای انجام کارآموزی تحصیلی (§ 16e)، اقامت برای گرفتن پذیرش دانشگاهی (§ 17 Abs. 2) ، اقامت برای فرصت مطالعاتی (§ 18d)، اقامت برای انجام فعالیت های داوطلبانه در سطح اروپا (§ 19e)، و کارت آبی اقامت در اتحادیه‌ی اروپا (§ 18g) تبدیل کنید.

البته که می‌توانید با داشتن اقامت بشر‌دوستانه (طبق پاراگراف ۲۴ قانون اقامت آلمان) در آلمان تحصیل کنید. صرفا امکان تغییر نوع اقامت به اقامت تحصیلی را ندارید. همچنین اگر اقامت خود را ابتدا به اجازه‌ی اقامت نیروی کار متخصص(طبق بند ۱ پاراگراف a۱۸ و b۱۸  قانون اقامت) تبدیل کنید، بعد‌تر می‌توانید کارت آبی اتحادیه‌ی اروپا هم دریافت کنید. 

اینکه آیا به طور کلی منطقی است که اقامت بشر‌دوستانه‌ی خود (طبق پاراگراف ۲۴ قانون اقامت آلمان) را با دیگر انواع اقامتی تعویض کنید که به شما امکان دریافت اقامت دایم را می‌دهند یا خیر، به وضعیت شخصی شما بستگی دارد. 

نکته‌ی حائز اهمیت: قبل از تغییر اجازه‌ی اقامت خود حتما با وکیل یا مراکز مشاوره مشورت کنید. اگر اقامت جدید «صرفا» به شغل یا آوسبیلدونگ مرتبط باشد، همیشه ممکن‌است خطر‌ساز باشد.

خوب است بدانید: در بعضی موارد این امکان وجود دارد که هم‌زمان دو اجازه‌ی اقامت در کنار یکدیگر داشته باشید. در این مورد با مقامات اداره‌ی اقامت صحبت کنید و در صورت لزوم از یک وکیل مشاوره بگیرید.

تغییر مسیر اقامت این فرصت را به پناهجویان می‌دهد که نوعی از اقامت و چشم‌انداز شغلی دریافت کنند و در عین حال برای شرکت‌ها و کمپانی‌ها امکان یافتن نیروی کار را فراهم می‌آورد.  اگر شما نیروی کار متخصص محسوب می‌شوید، یا سابقه‌ و دانش کاری بسیار خوبی دارید، می توانید تحت شرایط خاص، درخواست پناهندگی خود را پس گرفته و برای تغییر مسیر اقامت اقدام کنید. این تغییر اقامت شامل همسر و فرزندان زیر سن قانونی شما شما نیز می‌شود (جمله‌ی چهارم از بند ۳، پاراگراف ۱۰ قانون اقامت). متاسفانه، اگر هنوز پرونده پناهندگی در جریان است، این امکان را ندارید که برای مثال اقامت نیروی کار متخصص بگیرید. برای این منظور لازم است درخواست پناهندگی خود در اداره‌ی (BAMF) را پس بگیرید. 

لطفا توجه داشته باشید: 

اگر پیش از برگزاری دادگاه درخواست پناهندگی خود را پس بگیرید، جواب منفی به درخواست پناهندگی قطعی و نهایی خواهد شد. پس گرفتن درخواست پناهندگی باید همیشه توسط یک وکیل حقوقی انجام شود.

مهم: حتی اگر درخواست پناهندگی خود را پس بگیرید، باز هم موانع بسیار زیادی برای تبدیل اقامت به اقامت نیروی کار متخصص وجود دارد. در بخش‌های بعدی توضیح داده شده که چه شرایطی برای تبدیل اقامت مورد‌نیاز است. 

اما مراقب باشید! ابتدا باید بررسی کنید که آیا درخواست پناهندگی شما می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد یا خیر. اقامت پناهندگی می‌تواند مزایای زیادی برای شما داشته باشد، به عنوان مثال به این دلیل که این نوع اقامت به داشتن شغل وابسته نیست، اما برای داشتن اقامت نیروی کار متخصص، حتما باید شاغل باشید. همچنین باید روشن کنید که آیا واقعامی توانید به عنوان نیروی کار متخصص کار کنید یا خیر، چرا که مدارک تحصیلی و کاری خارجی معمولا به راحتی در آلمان تایید و معادل‌سازی نمی‌شوند. اطلاعات بیشتر در این مورد را در صفحه‌ی «تایید مدارک تحصیلی خارجی» بخوانید.

اگر درخواست پناهندگی کرده‌‌اید و هنوز منتظر تصمیم نهایی و قطعی در مورد  پرونده‌ي پناهندگی خود هستید، ممکن است تحت شرایط خاصی بتوانید مسیر اقامت خود را تغییر دهید. همسر و فرزندان زیر سن قانونی شما نیز مشمول این تغییر مسیر اقامت خواهند بود (جمله‌ی چهارم از بند ۳، پاراگراف ۱۰ قانون اقامت). با داشتن شرایط زیر می‌توانید درخواست پناهندگی خود را پس گرفته و درخواست تغییر مسیر اقامت کنید:

• درخواست پناهندگی باید تا ۲۹ مارچ ۲۰۲۴ ثبت شده باشد.
• درخواست پناهندگی نباید هنوز «به طور غیرقابل تجدیدنظر »  (unanfechtbar abgelehnt) رد شده باشد 
• و  باید نیروی کار متخصص محسوب شوید (یا مدرک دانشگاهی داشته باشید یا مدرک دوره‌ی فنی‌حرفه‌ای تخصصی) (بند ۱پاراگراف a۱۸ یا b۱۸   قانون اقامت)

• اگر مدرک دانشگاهی یا دوره‌ی فنی‌حرفه‌ای ندارید، باید مهارت و دانش حرفه‌ای گسترده                                   (ausgeprägten berufspraktischen Kenntnissen) داشته باشید. (بند ۲ پاراگراف c۱۹ قانون اقامت)

  اما مراقب باشید! فقط افرادی که واجد این شرایط سختگیرانه باشند، می‌توانند از این فرصت بهره‌مند شوند. قبل از تصمیم‌گیری، حتما با وکیل مراکز مشاوره‌ی تخصصی مشورت کنید. با پس گرفتن سریع درخواست پناهندگی خود، شانس خود را برای ماندن در آلمان از دست ندهید. تغییر مسیر اقامت، ممکن است تحت شرایط خاصی به شما کمک کند تا سریع‌تر اجازه‌ی اقامت دریافت کنید. اما اگر درخواست پناهندگی شما هم تایید شود، مورد حفاظت قرار گرفته و در نتیجه اجازه اقامت دریافت خواهید کرد. اما وقتی درخواست تغییر مسیر اقامت دهید، این گزینه را از دست می‌دهید، به ویژه اگر قصد دارید طبق پاراگراف c۱۹ تقاضای تغییر اقامت دهید. برای این کار حتما باید تایید قبلی از مقامات اداره‌ی اقامت داشته باشید. چون اداره‌ی مهاجرت موظف نیست این اجازه‌ی اقامت را به شما بدهد و در واقع می تواند درخواست شما را رد کند.

برای این منظور باید واجد شرایط زیر باشید:

• یک مدرک تخصصی یا از آلمان داشته باشید و یا از کشور دیگری که آن مدرک در آلمان معادل‌سازی شده باشد. اطلاعات در این مورد را در صفحه‌ی «تایید مدارک تحصیلی خارجی» بخوانید. منظور از مدرک تخصصی، مدرکی است که برای آن دوره‌ی آموزش فنی‌حرفه‌ای حداقل ۲ ساله گذرانده باشید. 

   

• به علاوه، باید یک شغل تخصصی هم داشته باشید. به این معنی که برای شغل مورد‌نظر دانش و تخصص کافی و از طریق دوره‌‌های تخصصی فنی‌حرفه‌ای کسب کرده باشید. اما لازم نیست شغل دقیقا مطابق محتوای دوره‌ باشد. 

• برای اشتغال به این شغل نیاز به تاییدیه‌ی اداره‌ی فدرال کار آلمان دارید.
  
   
• ضمنا شرایط استخدامی ویژه‌ای مورد نیاز است، به این معنا که حقوق شما باید با سطح استاندارد محل و حوزه‌ی کاری مورد‌نظر مطابقت داشته باشد.

اگر بیشتر از ۴۵سال سن دارید و برای اولین بار طبق پاراگراف a۱۸ درخواست اجازه‌ی اقامت کاری می‌کنید، باید (فارغ از اینکه حداقل حقوق را دارید یا خیر) واجد شرایط زیر باشید:

• یا حداقل ۵۰/۴۱۵۲ یورو در ماه معادل ۸۳۰/۴۹ یورو در سال حقوق ناخالص داشته باشید (اطلاعات مربوط به سال ۲۰۲۴).  این مبلغ معادل ۵۵ درصد از حداقل سهم سالانه در بیمه‌ی بازنشستگی عمومی است
• یا باید بتوانید ثابت کنید که از عهده‌ی هزینه‌‌های دوران بازنشستگی (Altersversorgung) خود برخواهید آمد. 

لطفا توجه داشته باشید: در صورتی که شغل مورد‌نظر، به ویژه در شهری که زندگی می‌کنید،  با اقبال عمومی در بازار کار یا سیاست‌گذاری‌های اقتصادی روبرو باشد، استثناهایی در این موارد امکان‌پذیر است. بطور مثال، اگر درآمد  شما کمی کمتر از این مبلغ  فوق‌الذکر باشد یا سن شما نزدیک به حداقل سن مورد نیاز برای اشتغال به آن شغل باشد، ممکن است بتوانید اقامت کاری گرفته و کار خود را شروع کنید.

برای این منظور باید واجد شرایط زیر باشید:

• برای شغل تخصصی مورد‌نظر، مدرک دانشگاهی یا از آلمان داشته باشید و یا از کشور دیگری که آن مدرک در آلمان معادل‌سازی شده باشد. شغل مورد‌نظر در عین حال می‌تواند نیازمند تخصصی کمتر از مدرک دانشگاهی شما باشد.

   

• برای اشتغال به این شغل نیاز به تاییدیه‌ی اداره‌ی فدرال کار آلمان دارید.
  
   
• ضمنا شرایط استخدامی ویژه‌ای مورد نیاز است، به این معنا که حقوق شما باید با سطح استاندارد محل و حوزه‌ی کاری مورد‌نظر مطابقت داشته باشد.

اگر بیشتر از ۴۵سال سن دارید و برای اولین بار طبق پاراگراف b۱۸ درخواست اجازه‌ی اقامت کاری می‌کنید، باید (فارغ از اینکه حداقل حقوق را دارید یا خیر) واجد شرایط زیر باشید:

• یا حداقل ۵۰/۴۱۵۲ یورو در ماه معادل ۸۳۰/۴۹ یورو در سال حقوق ناخالص داشته باشید (اطلاعات مربوط به سال ۲۰۲۴).  این مبلغ معادل ۵۵ درصد از حداقل سهم سالانه در بیمه‌ی بازنشستگی عمومی است
• یا باید بتوانید ثابت کنید که از عهده‌ی هزینه‌‌های دوران بازنشستگی (Altersversorgung) خود برخواهید آمد. 

لطفا توجه داشته باشید: در صورتی که شغل مورد‌نظر، به ویژه در شهری که زندگی می‌کنید،  با اقبال عمومی در بازار کار یا سیاست‌گذاری‌های اقتصادی روبرو باشد، استثناهایی در این موارد امکان‌پذیر است. بطور مثال، اگر درآمد  شما کمی کمتر از این مبلغ  فوق‌الذکر باشد یا سن شما نزدیک به حداقل سن مورد نیاز برای اشتغال به آن شغل باشد، ممکن است بتوانید اقامت کاری گرفته و کار خود را شروع کنید.

برای این منظور باید واجد شرایط زیر باشید:

• دوره های آموزشی فنی‌حرفه‌ای رسمی را در خارج از آلمان گذرانده باشید که حداقل دو سال به طول انجامیده و در آنجا تایید شده باشد و یا مدرک دانشگاهی داشته باشید. این مدارک لزوما نباید در آلمان به رسمیت شناخته شده و یا معادل‌سازی شوند.

لطفا توجه داشته باشید: مرکز ZAB  باید در چارچوب مقررات «چشم‌انداز شغل تخصصی»  یا «ارزش‌یابی مدارک» تایید کند که مدرک شما در کشور خودتان مدرکی رسمی محسوب می‌شود. درخواست گرفتن این تاییدیه باید توسط خود شما انجام شود. چنین الزامی برای شاغلین در حوزه‌ی فناوری اطلاعات (IT-Fachleute) وجود ندارد. 

• شغل مورد نظر باید شغلی تخصصی محسوب شود، به این معنی که به طور معمول حداقل به دو سال آموزش فنی‌حرفه‌ای یا مدرک دانشگاهی نیاز داشته باشد. 
  
   
• باید در پنج سال گذشته حداقل دو سال تجربه‌ی کاری تخصصی داشته باشید. 
  
   
• حداقل حقوق ناخالص شما باید ۳۳۹۸ یورو در ماه یا ۴۰ هزار و ۷۷۰یورو در سال باشد. در مورد مشاغلی که تعرفه‌ی حقوقی مشخص دارند، استثنائاتی اعمال می شود.
  
   
• اگر بیش از ۴۵سال سن دارید و برای اولین بار طبق بند ۲ پاراگراف  c۱۹ درخواست اجازه اقامت کاری می‌دهید، قاعدتا باید حقوق ناخالص ۴هزار و ۱۵۲یورو ناخالص در ماه و یا ۴۹هزار و ۸۳۰ یورو ناخالص در سال (اطلاعات مربوط به سال ۲۰۲۴) داشته باشید. در این مورد نیز استثنائاتی وجود دارد.

مراقب باشید! قبل از پس گرفتن درخواست پناهندگی، همیشه باید از وکیل یا مراکز مشاوره‌ی حقوقی، مشاوره بگیرید. ابتدا باید شانس موفقیت درخواست پناهندگی خود را بررسی کنید. اقامت پناهندگی می‌تواند مزایای قابل توجهی برای شما به همراه داشته باشد، به عنوان مثال این اقامت به داشتن شغل وابسته نیست، اما برای اقامت کاری همواره باید شاغل باشید. همچنین باید معلوم شود که آیا واقعا می‌توانید به عنوان نیروی کار متخصص با شرایط سخت‌گیرانه‌ای که دارد، کار کنید یا خیر؛ زیرا مدارک تحصیلی و کاری خارجی معمولا به راحتی در آلمان تایید نمی‌شوند. اطلاعات در مورد معادل‌سازی مدارک خارجی را در صفحه‌ی «تایید مدارک تحصیلی خارجی» بخوانید. 

اگر درخواست پناهندگی شما هنوز در دادگاه رد نشده باشد و قبل از ۲۹ مارچ ۲۰۲۳ وارد آلمان شده باشید، تغییر اقامت پناهجویی به اقامت کاری ممکن است. همچنین باید شرایط لازم برای یک اشتغال به عنوان نیروی کار متخصص ( مطابق با پاراگراف ۱۸b) یا  اشتغال به کار (طبق بند ۲ پاراگراف ۱۹c) را داشته باشید.

بنابراین، اگر روند پناهجویی شما همچنان ادامه دارد، می توانید از تغییر مسیر اقامت استفاده کنید. همچنین پس از رد درخواست پناهندگی توسط اداره‌ی فدرال مهاجرت نیز می توانید درخواست پناهندگی خود را پس گرفته و  درخواست اقامت کاری کنید. برای این کار باید در مهلت مشخص شده علیه تصمیم منفی اداره‌ی بامف  به دادگاه شکایت کرده و روند تجدید‌نظر در دادگاه هنوز به طور قانونی پایان نیافته باشد.  حتی پس از اعلام حکم دادگاه، همچنان می توانید درخواست پناهندگی خود را در مدت زمان مشخص(معمولا یک ماه) پس بگیرید. لطفا توجه داشته باشید که در این مورد ابتدا باید درخواست پناهندگی از بامف پس گرفته شود. زیرا اگر فقط شکایت را از دادگاه پس بگیرید، جواب منفی اولیه (از جانب اداره‌ی بامف) کماکان معتبر خواهد بود. اگر می‌خواهید درخواست اقامت کاری کنید، نباید چنین اتفاقی بیفتد.

حتی اگر درخواست پناهندگی شما به این علت که «دلایل پناهندگی آشکارا بی‌اساس هستند» (offensichtlich unbegründet) رد شود، در صورتی که تصمیم هنوز نهایی و قطعی نشده باشد، همچنان می‌توانید درخواست پناهندگی خود را پس بگیرید.  با این حال، در برخی موارد (به عنوان مثال به، مورد اقدام فریب در مورد هویت)، که مورد خاصی محسوب می‌شود، صرفا می‌توانید مسیر اقامت را به اقامت مطابق با پاراگراف a۱۸ یا b۱۸ تغییر دهید (که یعنی نیاز به مدرک تحصیلی‌ای دارید که در آلمان به رسمیت شناخته شده باشد). این مورد بستگی به دلیل رد درخواست شما به عنوان "آشکارا بی‌اساس" دارد. اگر در چنین شرایطی هستید، لطفا حتما به دنبال مشاوره‌ی حقوقی باشید. 

لطفا توجه داشته باشید: در صورتی که واجد شرایط باشید، تغییر اقامت پناهندگی به اقامت نیروی کار متخصص (مطابق با پاراگراف ۱۸a یا ۱۸b قانون اقامت آلمان ) یا اقامت برای مشاغلی که به ۲ سال آموزش فنی‌حرفه‌ای نیاز دارند، آسان خواهد بود. در حال حاضر طبق قانون این حق را دارید که اقامت خود را عوض کنید. اما در مورد سایر مشاغل از جمله اقامت مطابق با بند ۲ پاراگراف c۱۹ مراقب باشید. اعطای این اقامت در اختیار مقامات اداره‌ی امور اتباع بیگانه بوده و حق مسلم محسوب نمی‌شود.

اگر درخواست پناهندگی شما رد شده است، برای اطلاعات بیشتر به صفحه‌ی «رد خواست پناهندگی پناهندگی»  مراجعه کنید. تحت شرایط خاص، یکی از گزینه‌های اقامتی زیر ممکن است برای شما کمک کند: «دولدونگ کاری»، «اجازه‌ی اقامت برای انجام اوسبیلدونگ»، «اوسبیلدونگز دولدونگ»، «کارت فرصت».