خویش‌ کارفرمایی در قالب شغل آزاد

کسی که قصد دارد به صورت خویش‌کارفرما، شغل آزاد داشته باشد، باید خدمات علمی، هنری، آموزشی یا نویسندگی ارائه دهد.  مشاغل زیر (در صورتی که به صورت مستقل و تحت عنوان خویش‌کارفرمایی انجام شوند) مشاغل آزاد به حساب می‌آیند: 

1. پزشک، دندان‌پزشک، دام‌پزشک، وکیل حقوقی،مشاور مالیاتی، محضر‌دار، مهندس، مهندس معمار، مترجم هم‌زمان (این مشاغل اصطلاحا „Katalogberufe“  هم نامیده می‌شوند).

2. معلم، مدرس، روزنامه‌نگار، موزیسین، نویسنده، طراح، هنرمند و دیگر مشاغل حوزه‌های علمی، هنری و یا نویسندگی (که اصطلاحا „Tätigkeitsberufe“ نیز نامیده می‌شوند).

3. مهندس سازه، عکاس، گرافیست یا مشاغل مشابه فنی یا هنری (این مشاغل به‌عنوان „Ähnliche Berufe“ شناخته می‌شوند.)

در وهله‌ی اول اداره‌ی مالیات تصمیم می‌گیرد که آیا حرفه‌ی شما می‌تواند «شغل آزاد» محسوب شود یا خیر. کافی است مستقیماً از اداره‌ی مالیات مربوط به محل سکونت خود سؤال کنید. کارکنان آن اداره به شما برای پیدا کردن دسته‌بندی شغلی صحیح کمک می‌کنند. با وارد کردن کلید‌واژه‌ی „Finanzamt“  و کدپستی محل زندگی خود در Behördenwegweiser می‌توانید شعبات این اداره را پیدا کنید.

لطفا در نظر داشته باشید که: اگر به اشتباه خود را عنوان صاحب شغل آزاد ثبت کنید، اما در واقع مشغول به کسب‌و‌کار تجاری باشید، باید مالیات بر تجارت (Gewerbesteuer) جبرانی را بپردازید. اطلاعات بیشتر در مورد مالیات بر تجارت را در بخش «خود‌اشتغالی تجاری» بخوانید. 

اگر قصد دارید در قالب خویش‌کارفرمایی شغل آزاد داشته باشید، به اجازه‌ی اقامتی بر مبنای بند ۵ پاراگراف ۲۱ قانون اقامت نیاز دارید. علاوه بر آن، باید واجد شرایط دیگری باشید که در صفحه‌ی «آیا می‌توانم کسب‌و‌کار خودم را به راه بیاندازم؟» توضیح داده شده است.

طرح اقتصادی شما مبنا و  اساس ساختن مسیر خویش‌کارفرما شدن است و برای پیشبرد کارها در ادارات دولتی و بانک، حتما باید چنین طرحی داشته باشید. در وب‌سایت  wir-gruenden-in-deutschland.de می‌توانید ببینید که چطور باید طرح اقتصادی موجه و قانع‌کننده‌ای نوشت. وب‌سایت unternehmenswelt.de نیز چند نمونه‌ طرح‌ اقتصادی به طور رایگان در اختیار علاقه‌مندان قرار داده.

علاوه بر آن، باید مشخص شود که آیا شغل شما واقعا می‌تواند «شغل آزاد» باشد یا خیر. برای اطلاعات بیشتر در این مورد، بخش «شغل آزاد چیست» را ببینید.

فراموش نکنید که: برای اشتغال به بسیاری از مشاغل آزاد نیاز به اخذ مجوز و معادل‌سازی مدارک حرفه‌ای خود دارید. این موضوع به ویژه زمانی اهمیت پیدا می‌کند که مدرک تحصیلی خود را از جایی خارج از آلمان گرفته باشید. برای بعضی مشاغل مثل پزشکی یا وکالت حقوقی، حتما و ضرورتا نیاز به کسب اجازه‌ از نهاد‌های دولتی مربوطه دارید. اطلاعات بیشتر را در صفحه‌ی «آیا می‌توانم کسب‌و‌کار خودم را به راه بیاندازم؟» بخوانید.

• مرجع اولیه‌ی مشاوره در این موضوع وب‌سایت “Wir gründen in Deutschland”  است. این وب‌سایت به بیش از ۱۰ زبان مختلف در دسترس مهاجرانی است که قصد دارند در آلمان خویش‌کارفرما باشند و اطلاعات مفیدی را در اختیار جامعه‌ی هدف خود می‌گذارد. علاوه بر آن شبکه‌ای از مراکز مشاوره‌ی رایگان در ایالات مختلف نیز برای مشاوره‌ی حضوری در دسترس است.

• موسسه‌ی مشاغل آزاد نیز می‌تواند به شما مشاوره‌ی ابتدایی رایگان بدهد. مشاورین این موسسه در ارتباط با  راه‌اندازی کسب‌و‌کار آزاد، پاسخگوی سوالات شما باشند. 
   

• سامانه‌ی اطلاعاتی راه‌اندازی کسب‌و‌کار متعلق به وزارت اقتصاد و انرژی اطلاعات زیادی در مورد خویش‌کارفرمایی ارائه می‌دهد و در عین حال امکان مشاوره‌ی رایگان تلفنی نیز دارد.

• مشاوره‌ی جامع در این حوزه که توسط بنگاه‌های مشاوره یا مراکز مشاوره‌ی کارآفرینی ارائه می‌شود، قاعدتا هزینه‌بر است. اما در بعضی از ایالت‌ها می‌توانید کمک‌هزینه‌ای برای پوشش بخشی از مبالغ مشاوره دریافت کنید. برای کسب اطلاع از خدمات موجود در ایالت محل زندگی خود، اینجا را ببینید.

• سمینار‌های آنلاین با موضوع راه‌اندازی کسب‌و‌کار مستقل را در gruenderplattform.de خواهید یافت. 
  
  

• اگر بیکار هستید و قصد دارید به عنوان خویش‌کارفرما مشغول به کار شوید، می‌توانید از آژانس فدرال کار درخواست AVGS (§45 SGB III) کنید. با این کمک‌ها می‌توانید در ارتباط با موضوعاتی مثل بازار‌یابی، حسابرسی یا نوشتن طرح اقتصادی مشاوره‌ی رایگان بگیرید. اگر به مدت حداقل ۶ هفته بیکار بوده باشید، از حق گرفتن این کمک‌ها برخوردار خواهید بود. ثبت درخواست کمک هم به صورت حضوری امکان‌پذیر است و هم به صورت کتبی (بدون نیاز به فرم). کافی‌ است شماره‌ی پرونده‌ی خود (Arbeitslosennummer) را به همراه تاریخ شروع بیکاری در نامه‌ی مربوطه قید کنید. مهم: کوپن کمک‌هزینه AVGS باید تا پیش از شروع خود‌اشتغالی شما استفاده شود.

آژانس ملی زنان کارآفرین (bga) برای راه‌اندازی کسب‌و‌کار شخصی، مدیریت و توسعه‌ی شرکت از زنان حمایت می‌کند. این آژانس در تمامی ایالت‌ها فعالیت داشته و زنان کارآفرین را با مجموعه‌ای بالغ بر ۵۰۰ مرکز مشاوره، ۱۳۰۰ متخصص و ۳۵۰ شبکه در ارتباط قرار می‌دهد. این خدمات از جلسات مشاوره‌ی اولیه گرفته تا مشاوره‌های تخصصی را پوشش داده و همه‌ی حوزه‌های کاری و صنعتی را در برمی‌گیرد.  موضوعات مشاوره شامل موارد مختلفی همچون انتقال کسب‌و‌کار، صنایع یدی و خدمات خانگی هستند.

دیگر خدمات ویژه‌ی زنان را در صفحه‌ی «آیا می‌توانم کسب‌و‌کار خودم را به راه بیاندازم؟» خواهید یافت. 

کمک‌هزینه‌ی راه‌اندازی کسب‌و‌کار (Gründungszuschuss)

اگربه مدت حداقل ۱ روز بیکار بوده، هنوز حداقل ۱۵۰ روز حق دریافت Arbeitslosengeld I را دارید و می‌خواهید به عنوان خویش‌کارفرما کار کنید، می‌توانید از آژانس کار تقاضای دریافت ‚Gründungszuschuss‘  نمایید. درخواست دریافت کمک‌هزینه را باید مستقیما در اداره‌ی کار مربوط به محل زندگی خود ثبت نمایید. 

برای دریافت این کمک‌هزینه، باید یک طرح اقتصادی موجه، کپی گواهی ثبت در اداره‌ی مالیات و گواهی «امکان دوام کسب‌و‌کار» (Tragfähigkeitsbescheinigung) را تحویل مقامات آژانس کار دهید. گواهی مذبور تاییدیه‌ای از طرف مشاورین راه‌اندازی کسب‌و‌کار یا متخصصین یک مرکز کارآفرینی است، که نشان می‌دهد طرح اقتصادی شما به فکر شده و موجه است. علاوه برآن، باید رزومه‌ی کاری و گواهی‌های شغلی خود را نیز ضمیمه‌ی پرونده‌ی درخواست کنید. 

در صورت موافقت با درخواست شما، به مدت شش ماه حقوق بیکاری نوع اول (Ihr Arbeitslosengeld) دریافت می‌کنید به علاوه‌ی ماهیانه ۳۰۰ یورو کمک‌هزینه‌ی اضافی برای بیمه‌ی درمانی و بیمه‌ی بازنشستگی. در عین حال، از این امکان برخوردار خواهید بود که به طور رایگان در سمینار‌ها و ورک‌شاپ‌هایی با موضوعات مختلف (نظیر بازایابی و حسابداری) شرکت کنید. بعد از این شش ماه، می‌توانید دوباره به مدت ۹ ماه کمک‌هزینه‌ی ماهیانه ۳۰۰ یورو را دریافت کنید. اینکه با درخواست شما موافقت شود یا خیر، به نظر مسئول پرونده در بستگی دارد. در واقع تصمیم با مقامات آژانس کار است و این کمک‌هزینه حق مسلم و بدیهی فرد متقاضی محسوب نمی‌شود.

کمک‌هزینه‌ی ورود به بازار کار (Einstiegsgeld)

اگر از جاب‌سنتر کمک‌هزینه‌ی تامین زندگی می‌گیرید و قصد دارید به عنوان خویش‌کارفرما کار کنید، می‌توانید از این اداره درخواست یارانه‌ی Einstiegsgeld نمایید. برای دریافت این کمک‌هزینه به یک طرح اقتصادی موجه، رزومه‌ی کاری و کپی گواهی ثبت در اداره‌ی مالیات احتیاج دارید. در بعضی مواقع ممکن است مقامات این اداره از یک متخصص بخواهد طرح اقتصادی شما را کارشناسی کرده و درباره‌ی آن نظر بدهد. 

میزان این کمک‌هزینه به طول مدت بیکاری شما و تعداد افراد خانوار بستگی داشته و برای هر متقاضی متغیر است. علاوه بر این، می‌توانید  کمک‌هزینه‌ی دیگری برای خرید لوازم مورد نیاز کار (مثل کامپیوتر) نیز درخواست کنید. این کمک‌‌ها را نهایتا تا ۲۴ ماه می‌توانید دریافت نمایید. اینکه با درخواست شما موافقت شود یا خیر، به نظر مسئول پرونده در بستگی دارد. در واقع تصمیم با مقامات اداره‌ی کار است و این کمک‌هزینه حق مسلم و بدیهی فرد متقاضی محسوب نمی‌شود.

وام‌های کم‌ بهره از بانک‌های حامی کارآفرینی

وام بانک‌های توسعه‌ای، نظیر KfW-Förderbank عمدتا نسبت به دیگر بانک‌ها ارازان‌تر تمام می‌شود، چون بهره‌ی پایین‌تری دارد و علاوه بر آن، معمولا این امکان را دارید که روی زمان بازپرداخت توافق کنید، به این معنی که مجبور نیستید به محض شروع کسب‌و‌کار یازپرداخت وام را شروع نمایید. برای درخواست چنین وام‌هایی نمی‌توانید مستقیما به یکی از بانک‌های توسعه‌ای مراجعه کنید، بلکه باید از بانک خود بخواهید که درخواست وام شما را یکی از این بانک‌ها ارجاع دهد.

ضمانت‌نامه‌ی اخذ وام از بانک‌های ضمانتی

در این حالت یک بانک اصطلاحا «ضمانتی» مسئولیت وام درخواستی شما را به عهده می‌گیرد. در واقع عموما برای اخذ وام باید نشان دهید که حتی در صورت عدم وموفقیت ایده‌ی اقتصادی، باز هم توانایی بازپرداخت وام را دارید. اگر خودتان نتوانید چنین ضمانتی بدهید (وثیقه‌ی مالی کافی نداشته باشید)، یک بانک ضمانتی می‌تواند ضامن شما شده و شانس شما را برای اخذ وام افزایش دهد. برای انجام این کار نمی‌توانید مستقیما به بانک ضمانتی مراجعه کنید، بلکه باید از یک بانک خود درخواست دهید که شما را به آنها ارجاع دهند.

روی دو وب‌سایت deutschland-startet.de و fuer-gruender.de  می‌توانید امکان‌های مختلف اخذ تسهیلات را بیابید. بسته به شرایط فردی و  اینکه در کدام ایالت هستید، برنامه‌های حمایتی متفاوتی می‌توانند مناسب شما باشند. روی هر دو وب‌سایت یک پرسش‌نامه‌ی کوتاه وجود دارد که با پر کردن آن، می‌توانید برنامه‌های مناسب شرایط خود را به به طور رایگان دریافت کنید.

اطلاعات بیشتر در مورد تسهیلات مالی دولتی و یا بانکی را در unternehmenswelt.de بخوانید.

• در سامانه‌ی „Perspektiven schaffen“ متعلق به نهاد برابری (زیرمجموعه‌ی وزارت امور خانواده، سالمندان، زنان و جوانان) می‌توانید خدمات و پیشنهاد‌های ویژه‌ی زنان را ببینید. 
  
  

• به غیر از تسهیلات و بودجه‌های متداول برای راه‌اندازی کسب‌و‌کار شخصی، تسهیلات ویژه‌ای برای زنان وجود دارد (برای مثال Gründerinnenbonus در برلین). در Trading Twins می‌توانید برنامه‌های موجود در مناطق مختلف را ببینید. 
  
  

• Founderland  در زمینه‌ی تأمین مالی به زنان BIPoC  (زنان سیاه‌پوست، بومی و رنگین‌پوست) کمک می‌کند. این موسسه برای مثال با برگزاری دوره‌های آموزشی به این زنان یاد می‌دهد که چطور می‌توانند برای ایده‌های اقتصادی خود سرمایه‌گذار (Business Angels) جذب کنند. خوب است بدانید که: این سرمایه‌گذاران به غیر از پول، دانش و شبکه‌ی ارتباطی خود را نیز در اختیار استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا می‌گذارند.

برای اشتغال به کار آزاد باید ابتدا مستقیما به اداره‌ی مالیات محل زندگی خود مراجعه کرده و خود را ثبت کنید. شعبات این اداره را با وارد کردن کلید‌واژه‌ی „Finanzamt“  و کدپستی خود در Behördenwegweiser خواهید یافت. برای ثبت در این اداره، لازم است یک نامه‌ی کوتاه (بدون نیاز به پر کردن فرم رسمی) برای آنها بفرستید. این کار را باید نهایتا ظرف مدت چهار هفته پس از شروع به خود‌اشتغالی انجام دهید. 

بعد از ارسال نامه، یک «فرم ثبت‌نام مالیاتی» از طرف این اداره دریافت می‌کنید که باید آن را پر کرده و همچنین مشخص کنید که آیا قصد دارید از قوانین مربوط به «کسب‌و‌کار کوچک» (Kleinunternehmerregelung) بهره‌مند شوید یا خیر. (اطلاعات بیشتر در مورد «کسب‌و‌کارهای کوچک را در ادامه خواهید دید). برای صرفه‌جویی در وقت، می‌توانید خودتان مستقیما و حضوری به اداره‌ی مالیات مراجعه کرده و فرم را از آنها تحویل بگیرید.

بعد از ارسال فرم پر‌شده، اداره‌ی مالیات یک شماره‌ی مالیاتی به شما تخصیص می‌دهد. اگر برای پر کردن فرم به کمک احتیاج دارید، وب‌سایت www.fuer-gruender.de را ببینید. در عین حال می‌توانید از یک مشاور مالیاتی نیز کمک بگیرید اما برای این کار باید هزینه‌ی مربوطه را بپردازید. یکی از وب‌سایت‌هایی که می‌توانید از طریق آن مشاور مالیاتی پیدا کنید، steuerberater.de است.

برای پر کردن فرم ثبت‌نام مالیاتی به شناسه‌ی مالیاتی خود (Steueridentifikationsnummer) نیاز دارید. این شناسه قاعدتا باید پس از اینکه برای اولین بار نشانی محل زندگی خود در آلمان را ثبت کرده‌اید، از طریق پست برایتان ارسال شده باشد. کودکان متولد شده در آلمان نیز، به طور خودکار شناسه‌ی مالیاتی دریافت می‌کنند. اگر شناسه‌ی خود را گم کرده‌اید، می‌توانید از طریق Bundeszentralamt für Steuern دوباره آن را دریافت کنید.

لطفا توجه داشته باشید که: برای راه‌اندازی کسب‌و‌کار کوچک، برخلاف راه‌اندازی کسب‌و‌کار تجاری (Gewerbe) ، نیازی به ثبت در اداره‌ی بازرگانی (Gewerbeamt) ندارید.

هنگام مراجعه برای ثبت مالیاتی، باید ماهیت حقوقی کسب‌و‌کار را مشخص کنید. این ماهیت تاثیر چشمگیری بر وظایف و مالیات شما خواهد داشت. اکثر کسانی که شغل آزاد دارند و به تنهایی کار می‌کنند، انتخابشان «کسب‌و‌کار فردی» (Einzelunternehmen) است. وقتی چند نفر همراه با هم یک کسب‌و‌کار را  به عنوان شغل آزاد شروع می‌کنند، عمدتا ماهیت حقوقی «شرکت تضامنی ساده» (GbR) را انتخاب می‌کنند. اگر همراه با یک یا چند نفر دیگر قصد داشته باشید در قالب خویش‌کارفرما برای یک شغل آزاد حرفه‌ای شرکتی تاسیس کنید، گزینه‌ی «شرکت شراکتی» (Partnerschaftsgesellschaft) گزینه‌ی مناسب شماست. در این صورت باید شرکت مذبور را به کمک یک دفتر اسناد رسمی ثبت کنید. تمامی این اشکال حقوقی تحت دسته‌بندی Personengesellschaften قرار دارند. به این معنی که در قبال بدهی‌ها، نه‌تنها با دارایی‌های تجاری، بلکه با دارایی‌های شخصی خود نیز مسئول هستید.

در عین حال می‌توانید به عنوان صاحب شغل آزاد، ماهیت حقوقی «شرکت سرمایه محور» (Kapitalgesellschaft) را انتخاب کنید که اشکال مختلفی (GmbH, KG, OHG, AG,…) دارد. در این حالت، دیگر مسئولیت‌های مالی متوجه دارایی‌های شخصی شما نخواهد بود. اما باید مالیات شرکت تجاری (Gewerbesteuer) بپردازید.

اطلاعات بیشتر در مورد انواع ماهیت‌های حقوقی را در دو وب‌سایت gruenderplattform.de و Wir gründen in Deutschland خواهید یافت.

اگر گردش مالی شما در سال گذشته (از تاریخ اول ژانویه‌ی سال ۲۰۲۵)  مجموعا بیشتر از ۲۵۰۰۰ یورو نبوده و پیش‌بینی بر این باشد که در سال جاری نیز بیشتر از ۱۰۰۰۰۰ یورو  نمی‌شود، می‌توانید از قانون اصطلاحا کسب‌و‌کارهای کوچک بهره‌مند شوید. در این حالت لازم نیست مالیات بر ارزش‌ افزوده (Umsatzsteuer) بپردازید؛  از ارائه‌ی اظهار‌نامه‌ی پیش‌پرداخت مالیات بر ارزش افزوده (Umsatzsteuer-Voranmeldung) نیز معاف بوده و معمولا حسابداری و محاسبه‌ی ساده‌ی سود و زیان کافی خواهد بود. می‌توانید هنگام پر کردن فرم ثبت مالیاتی در اداره‌ی مالیات، مشخص کنید که قصد بهره بردن از این قانون را دارید. 

لطفا توجه داشته باشید که: در این حالت، اجازه ندارید در فاکتورهای خود مالیات بر ارزش افزوده را محاسبه کنید و باید برای مثال در فاکتور حتما قید شود: „Gemäß § 19 UStG wird keine Umsatzsteuer berechnet.“ (طبق پاراگراف ۱۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده، هیچ مالیات بر ارزش افزوده‌ای محاسبه نمی‌شود.) اما در عین حال، امکان کسر مالیات بر ارزش‌افزوده‌ای که برای خرید‌های خود پرداخت کرده‌اید، را نیز ندارید.

به مجرد اینکه گردش مالی شما افزایش یافته و یا دلایل دیگری برای انصراف از قانون کسب‌و‌کار کوچک داشته باشید، می‌توانید این موضوع را کتبا (اما بدون نیاز به فرم اداری) به اطلاع اداره‌ی مالیات رسانده و مالیات خود را به حالت عادی (Regelbesteuerung) تغییر دهید. 

در نظر داشته باشید که: اگر به عنوان صاحب شغل آزاد بیشتر از ۱۰۰۰۰۰ یورو در سال جاری درآمد داشته باشید، قانون کسب‌و‌کارهای کوچک دیگر در  مورد شما صادق نبوده   و از آن تاریخ به بعد مشمول محاسبه و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستید. 

اطلاعات بیشتر در مورد قانون کسب‌و‌کارهای کوچک را در وب‌سایت fuer-gruender.de بخوانید.

بعضی مشاغل آزاد اصطلاحا «مشاغل ملزم به عضویت در صنف» نامیده می‌شوند. صنف (اتاق) یک سازمان رسمی ‌است که وظیفه‌ی نظارت بر بعضی مشاغل، تعیین قواعد و قوانین و نمایندگی اعضای خود را به عهده دارد. مشاغل پزشکی، دندان‌پزشکی، دام‌پزشکی، داروسازی، مشاوره‌ی مالیاتی، محضر‌داری، وکالت حقوقی، وکالت ثبت اختراع، حسابرسی، مهندسی معماری و مهندس مشاور مشمول این قانون هستند. در فهرست مشاغل وب‌سایت “Wir gründen in Deutschland".  می‌توانید ببینید که آیا حرفه‌ی شما نیز مشمول الزام به عضویت در صنف هست یا خیر.

اگر قصد دارید در یکی از این مشاغل به عنوان خویش‌کارفرما کار کنید، باید خود در صنف مربوطه ثبت کنید. صنف مربوط به حرفه‌ی خود را در وب‌سایت Behördenwegweiser پیدا خواهید کرد. کافی است در سمت چپ صفحه گزینه‌ی «اصناف» را انتخاب و در سمت راست کدپستی خود را وارد نمایید. هنگام ثبت، باید ثابت کنید که در حرفه‌ی خود صلاحیت و تخصص لازم را دارید و بنابراین نیاز است تمام مدارک تحصیلی و حرفه‌ای خود را ارائه دهید. برای کسب اطلاعات در مورد چگونگی معادل‌سازی و تایید مدارک غیرآلمانی، اینجا را بخوانید. 

تمامی صاحبان مشاغل درمانی غیر‌پزشکی، نظیر فیزیوتراپیست‌ها، باید برای اثبات صلاحیت حرفه‌ای خود به اداره‌ی بهداشت (Gesundheitsamt) مراجعه نمایند.

بیمه‌ی درمانی

همه‌ی خویش‌کارفرمایان می‌توانند انتخاب کنند که «بیمه‌ی درمانی داوطلبانه‌ی دولتی (عمومی)» داشته باشند یا «بیمه‌ی درمانی خصوصی». اطلاعات بیشتر در این مورد را در صفحه‌ی «بیمه‌ی درمانی» وب‌سایت ما بخوانید. در آلمان داشتن بیمه‌ی درمانی اجباری است. به این معنی که موظفید خود را بیمه کنید. برای هنرمندان و شاغلین در حوزه‌ی نشر (نویسندگان یا روزنامه‌نگاران)، در کنار بیمه‌های درمانی دولتی و خصوصی، گزینه‌ی سومی نیز وجود دارد: صندوق اجتماعی هنرمندان (KSK). در صورتی که عضو این صندوق باشید، نیمی از سهم شما برای بیمه‌‌ی درمانی، بیمه‌ي مراقبتی و مستمری بازنشستگی از منابع مالیاتی و توسط دیگر شرکت‌ها و کمپانی‌ها پرداخت خواهد شد. اما صرف ثبت‌نام در این صندوق، به طور خودکار به معنی عضویت شما نیست، بلکه در وهله‌ی اول وضعیت خویش‌کارفرمایی و خود‌اشتغالی شما سنجیده شده و پس از آن تصمیم گرفته می‌شود که آیا می‌توانید عضو صندوق شوید یا خیر.

بیمه‌ی بازنشستگی

بعضی مشاغل آزاد موظف به پرداخت سهم بیمه‌ی بازنشستگی هستند و برای بعضی دیگر از این مشاغل پرداخت این بیمه اختیاری است. اگر شغل شما در زمره‌ی «مشاغل ملزم به عضویت در صنف» است ( بخش «در چه ادارات دیگری باید خود را ثبت کنم؟» را بخوانید)، باید در «صندوق بازنشستگی« همان صنف، بیمه‌ی بازنشستگی داشته باشید. اگر شغلی دارید که در دسته‌ی مشاغل «نیازمند حمایت ویژه» (besonders schutzbedürftigen Beruf) قرار می‌گیرد،-یعنی برای مثال معلم، ماما، پرستار یا کمک‌پرستار خویش‌کارفرما هستید- موظفید سهم بیمه‌ی بازنشستگی را پرداخت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر، به وب‌سایت اداره‌ی بیمه‌ی بازنشستگی مراجعه نمایید. برای دیگر مشاغل، پرداخت بیمه‌ی بازنشستگی اختیاری است. اما به هر حال، باید برای دوران بازنشستگی خود تمهیدی بیاندیشید.

بیمه‌ی بیکاری

تحت شرایط خاص، می‌توانید برای خود قرارداد بیمه‌ی بیکاری ببندید. برای انجام این کار، باید ظرف سه ماه پس شروع به کار، به آژانس کار محل زندگی خود مراجعه کنید. اطلاعات بیشتر در این مورد را در existenzgruendungsportal.de ببینید. 

 

بیمه‌ی سوانح کاری

قاعدتا باید خود را برای سوانح کاری نیز بیمه کنید. برای این کار باید به انجمن صنفی مربوط به شغل خود مراجعه نمایید. اگر در حین کار سانحه‌ای برای شما اتفاق بیافتد، یا کار سبب بیماری شما شود، این انجمن از شما حمایت خواهد کرد. کسانی که برای شما کار می‌کنند را نیز باید در این انجمن بیمه کنید. یکی دیگر از خدمات انجمن‌های صنفی کمک و مشاوره در زمینه‌ی ایمنی کار است.

 

بیمه‌ی از کار‌افتادگی

این بیمه اجباری نیست، اما داشتن آن می‌تواند مفید باشد. اگر به دلیل سانجه یا ابتلا به بیماری نتوانید کار کنید، این بیمه به شما مستمری ماهیانه می‌دهد. در Portal Check24 می‌توانید انواع بیمه‌های از‌کار‌افتادگی را با هم مقایسه کنید.
 

دیگر بیمه‌ها:

بسته به شغلی که دارید و خدمات یا محصولی که ارائه می‌دهید، داشتن بیمه‌ی مسئولیت حرفه‌ای (Berufshaftpflichtversicherung)، بیمه‌ی مسئولیت کسب‌وکار (Betriebshaftpflichtversicherung ) یا بیمه‌ی  اموال (Sachversicherung ) نیز می‌تواند برایتان مفید باشد.

 

• بیمه‌ی مسئولیت حرفه‌ای زمانی به کار شما می‌آید که به دلیل مشاوره‌ی نادرست شما به مشتری یا مراجع خسارت مالی، خسارت به اموال یا آسیب بدنی برسد.
  این نوع بیمه به‌ویژه برای وکلا، مشاوران مالیاتی، معماران، مهندسان، پزشکان و مترجمان اهمیت دارد.

• بیمه‌ی مسئولیت کسب‌وکار برای مواقعی است که به دلیل خطای شما کسی خسارت‌ جانی یا خسارت به اموال ببیند. با داشتن این بیمه می‌توانید کسب‌وکار خود را ایمن کنید.

• با بیمه‌ی اموال (برای مثال بیمهٔ تجهیزات) می‌توانید وسایلی را که برای کارتان لازم هستند – مانند دستگاه‌های الکترونیکی –بیمه کنید. بنابراین، اگر چیزی خراب شود، شرکت بیمه هزینه‌ی دستگاه جایگزین را به شما پرداخت می‌کند.

در وب‌سایت finanzchef24.de  می‌توانید انواع خدمات بیمه و هزینه‌ی آنها در شرکت‌های مختلف بیمه را با هم مقایسه کنید.

اگر در شغل آزاد خود خدماتی به یک شخص یا شرکت ارائه می‌دهید، باید برای آن فاکتور بنویسید. این کار باید ظرف مدت حداکثر شش ماه پس از ارائه‌ی خدمات انجام شود. همه‌ی فاکتورها را باید به مدت ده سال نگه دارید. اداره‌ی مالیات ممکن است هر زمانی این فاکتورها را از شما بخواهد تا مطمئن شود که مالیات خود را به درستی پرداخت کرده‌اید.

فاکتورهای صادره باید حاوی اطلاعات زیر باشد:

• نام و نشانی شما

• نام و نشانی دریافت‌کننده‌ی فاکتور

• تاریخ صدور فاکتور

• دوره‌ی زمانی ارائه‌ی خدمات، یعنی تاریخی که خدمات مذکور انجام شده است.

• نوع و میزان خدمات ارائه‌‌شده

• شماره‌ی مالیاتی شما یا شناسه‌ی مالیات بر ارزش‌ افزوده‌ی (Umsatzsteueridentifikationsnummer) شما

• شماره‌ی فاکتور (Rechnungsnummer)

• نرخ مالیات بر ارزش افزوده (Umsatzsteuersatz) به همراه مبلغ خالص (Netto) و مبلغ ناخالص (Brutto). و در صورتی که صاحب کسب‌وکار کوچک (Kleinunternehmer) هستید: مبلغ پرداختی، همراه با  این توضیح که مطابق با پاراگراف §19، مالیات بر ارزش افزوده دریافت نمی‌کنید.

به غیر از این موارد، خوب است که شماره‌ی شناسه‌ی مشتری (Kundennummer)، مهلت پرداخت مبلغ و شماره‌ی حسابی که مبلغ باید به آن واریز شود را نیز در فاکتور قید کنید. اطلاعات بیشتر در این مورد را در وب‌سایت  fuer-gruender.de بخوانید. در وب‌سایت  rechnungsvorlagen.de نیز می‌توانید چندین نمونه فاکتور بیابید.

وقتی به کار آزاد اشتغال دارید، می‌توانید حسابداری خود را تحت einfache EÜR (صورت‌حساب درآمد و مازاد هزینه‌ها) انجام دهید. تنها در صورتی موظف به انجام «حسابداری دوجانبه» (doppelte Buchführung)هستید، که برای کسب‌و‌کار خود ماهیت حقوقی «شرکت سرمایه‌‌محور» را انتخاب کرده باشید. در حسابداری EÜR تمام دریافتی‌ها و هزینه‌های خود را (در سررسید حسابرسی)  به صورت کاغذی یا دیجیتال ثبت کنید. اطلاعات بیشتر در این fuer-gruender.de بخوانید. 

نکته‌ی حائز اهمیت: موظفید تمامی فاکتورهای صادره و همچنین دریافتی خود را به مدت ده سال نگه دارید. ممکن است اداره‌ی مالیات هنگام حسابرسی تمام فاکتورها و اسناد مرتبط را از شما بخواهد.

وقتی شغل آزاد دارید، باید مالیات بر درآمد (Einkommenssteuer) و قاعدتا مالیات پیش‌پرداخت و مالیات بر ارزش افزوده (Vor- und Umsatzsteuer) را بپردازید که به صورت عامیانه Mehrwertsteuer نیز نامیده می‌شود. برای تمامی این مالیات‌ها مهلت پرداختی وجود دارد که باید تا آن تاریخ مالیات خود را اظهار یا پیش‌پرداخت کنید.

• میزان مالیات بردرآمد به سود کسب‌و‌کارتان بستگی دارد. هرچه سود بیشتری کرده باشید، مالیات شما بیشتر خواهد شد. هزینه‌های پرداخت شده برای کسب‌و‌کار، نظیر اتوموبیل شرکت، اتاق کار یا هزینه‌های تبلیغات و بازاریابی را می‌توانید از مالیات خود کسر کنید. قاعدتا باید مالیات بر درآمد را در قالب «پرداخت از پیش» بپردازید. و تنها در صورتی نیازی به انجام این کار ندارید که مالیات پیش‌بینی‌شده‌ی شما کمتر از ۴۰۰ یورو برای یک سال بوده و یا در صورتی که درآمدتان کمتر از حد پایه‌ی معافیت باشد (۱۱۶۰۴ یورو برای سال ۲۰۲۵ یا ۱۲۳۴۸ یورو از سال ۲۰۲۶ به بعد). این پیش‌پرداخت باید تا یکی از تاریخ‌های ۱۰ مارس، ۱۰ یونی، ۱۰ سپتامبر و ۱۰ دسامبر انجام شود. قاعدتا باید نامه‌ای از اداره‌ی مالیات دریافت کنید که مبلغ این پیش‌پرداخت در آن قید شده باشد. مبلغ بسته به درآمد تخمینی شما در ««فرم ثبت‌نام مالیاتی»  (اگر تازه شروع به کار کرده‌اید) و یا سود سال‌های قبلی شما (در صورتی که حداقل یک سال از شروع به کارتان گذشته) تعیین می‌شود. پس از آن و به محض ارسال اظهار‌نامه‌ی مالیاتی، اداره‌ی مالیات محاسبه می‌کند که مالیات دقیق شما چقدر بوده و آیا هنوز چیزی بدهکارید یا باید مبلغی به شما عودت داده شود. اگر موظف به پرداخت مبلغ بیشتری باشید، این کار باید ظرف مدت یک ماه انجام شود. اگر سود شما کمتر از ۱۱۶۰۴ یورو (برای سال ۲۰۲۵) و ۱۲۳۴۸  یورو (برای سال ۲۰۲۶) باشد، نیازی به پرداخت مالیات بر درآمد ندارید. اما حتما باید اظهار‌نامه‌ی مالیاتی را پر کرده و به اداره‌ی مالیات ارسال نمایید. اطلاعات بیشتر در این مورد را اینجا بخوانید.

• قاعدتا هر کسی که به واسطه‌ی کار خود مالی به دست می‌آورد، موظف به پرداخت مالیات است. این مالیات، مالیات بر ارزش افزوده نام دارد. اگر قوانین مربوط به کسب‌و‌کارهای کوچک در مورد شما صادق نیست، قاعدتا باید ۱۹٪ از سودی که در آلمان کسب کرده‌اید را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده بپردازید. در بعضی مشاغل مثل نویسندگی، کار‌های هنری و مشاغل مشابه این میزان ۷٪ بوده (پاراگراف ۱۲ قانون مالیات) و بعضی مشاغل حوزه‌ی پزشکی نیز به کلی از پرداخت این مالیات معاف هستند (پاراگراف ۴ قانون مالیات). معمولا باید مالیات بر ارزش افزوده خود را تا تاریخ ۱۰‌ام هر ماه به اطلاع اداره‌ی مالیات برسانید و برای این کار باید میزان بدهی مالیات بر ارزش افزوده‌ی خود را محاسبه نمایید. نحوه‌ی محاسبه: مالیات بر ارزش افزوده‌ای را که در فاکتورهای خود از مشتریان دریافت کرده‌اید، منهای مالیات بر ارزش افزوده‌ای که خود در قالب فعالیت حرفه‌ای‌تان برای محصولات، کالاها یا خدمات سایر شرکت‌ها پرداخت کرده‌اید (که «مالیات پیش‌پرداخت» نامیده می‌شود). نتیجه‌ی این محاسبه را باید به اداره مالیات اعلام کنید. به این کار پیش‌اظها‌ر‌نامه‌ی مالیات بر ارزش افزوده گفته می‌شود که باید از طریق www.elster.de انجام شود. اگر مالیات بر ارزش افزوده‌ای که شما در فاکتورهای خود محاسبه کرده‌اید بیشتر از مالیات پیش‌پرداختی (Vorsteuer) باشد پرداخت کرده‌اید، باید مابه‌التفاوت را به اداره مالیات واریز کنید. اگر مبلغ پیش‌پرداختی بیشتر از میزان مالیات واقعی شما باشد، مبلغ اضافی به شما عودت داده می‌شود. تسویه‌حساب سالیانه از طریق اظهارنامه‌ی مالیات بر ارزش افزوده در سال بعد انجام می‌شود که باید تا تاریخ ۳۱ یولی هر سال به اداره‌ی مالیات فرستاده شود. 

لطفا در نظر داشته باشید که: کسب‌و‌کارهای کوچک می‌توانند از پرداخت این مالیات معاف شده و در نتیجه نیازی به پیش‌پرداخت مالیات ارزش افزوده ندارند اما باید اظهارنامه‌ی مالیاتی را انجام داده و آن را اداره‌ی مالیات ارسال نمایند. 

در این حالت، برخلاف کسب‌و‌کار تجاری، نیازی به پرداخت مالیات Gewerbesteuer نیست. اطلاعات بیشتر در این مورد را در بخش « کدام ماهیت حقوقی را باید برای کسب‌و‌کارم انتخاب کنم؟» بخوانید. 

خوب است پیش از ارسال اولین اظهار‌نامه‌ی مالیاتی خود، با یک مشاور مالیانی مشورت کنید. البته که برای مشاوره باید به او دستمزد بپردازید، اما انجام این کار، بدون کمک گرفتن از مشاور متخصص، دشوار خواهد بود. برای پیدا کردن مشاور مالیاتی در نزدیکی محل زندگی خود به وب‌سایت steuerberater.de مراجعه نمایید.

توجه داشته باشید که: در طول دوره‌ی پاندمی کرونا، دولت مهلت پرداخت بعضی مالیات‌ها را تمدید کرد که هنوز هم ادامه دارد: مهلت ارسال اظهار‌نامه‌ی مالیاتی برای سال ۲۰۲۴ تا تاریخ ۳۰ آوریل ۲۰۲۶ تمدید شده، اما فقط در صورتی که برای این کار از مشاور مالیاتی کمک گرفته باشید.

اظهار‌نامه‌ی خود را باید به صورت الکترونیک ارسال کنید. این کار را می‌توانید از طریق سامانه‌ی www.elster.de و یا ابزارهای آنلاین و رایگان دیگری نظیر smartsteuer, taxfix, wundertax انجام دهید. در سامانه‌ی elster.de توضیح داده شده که چه کاری باید انجام دهید اما فهمیدن این توضیحات می‌تواند کمی سخت باشد. در مقابل، استفاده از دیگر ابزارهای رایگان ساده‌تر است. طبیعتا می‌توانید از یک مشاور مالیاتی کمک بگیرید. درست است که باید هزینه‌ی آن را بپردازید، اما مشاوره‌ی تخصصی می‌تواند کمک کند که در مالیات پرداختی صرفه‌جویی شود. برای پیدا کردن مشاور مالیاتی در نزدیکی محل زندگی خود به وب‌سایت steuerberater.de مراجعه نمایید. اطلاعات بیشتر را در اینجا بخوانید.

اگر شما به‌طور رسمی به‌عنوان خویش‌کار‌فرما ثبت شده باشید، اما عملا فقط برای یک شرکت کار کرده و در آنجا واقعاً مستقل و با مسئولیت شخصی کار مشغول به کار نباشید، احتمالاً در وضعیت «خویش‌فرمایی صوری» (Scheinselbständigkeit)  قرار دارید. به این معنی که شما صرفا روی کاغذ خویش‌کار‌فرما هستید اما در محل کار با شما مثل یک کارمند استخدامی رفتار می‌شود. در این حالت آن شرکت باید شما را استخدام کرده و سهم بیمه‌های اجتماعی شما و همینطور مالیات بر درآمد را بپردازد. اشتغال به خویش‌کار‌فرمایی صوری در آلمان غیر‌قانونی است و می‌تواند هم برای کار‌فرما و هم  برای پیمان‌کار پیامد قانونی داشته باشد. اطلاعات بیشتر در این مورد را در وب‌سایت Industrie- und Handelskammer بخوانید. 

بله. البته که باید قوانین مربوط به حرفه‌ی خود را در مورد نوع و تعداد کارمندانی که می‌توانید داشته باشید، رعایت کنید. تنها زمانی به‌عنوان صاحب شغل آزاد (Freiberufler) شناخته می‌شوید که همچنان همه‌ی پروژه‌ها را شخصا و با مسئولیت فردی انجام دهید. اگر کارمندان شما مسئولیت‌های تخصصی و حرفه‌ای را بر عهده بگیرند، ممکن است وضعیت صاحب شغل آزاد بودن از شما سلب شود. در این صورت، فعالیت شما به‌عنوان کسب‌وکار (Gewerbe) محسوب می‌شود و باید مالیات بر کسب‌وکار (Gewerbesteuer) بپردازید.

اینکه می‌خواهید کارمندان‌تان را به طور تمام‌وقت، پاره‌وقت یا با قرارداد مینی‌جاب استخدام کنید، به تصمیم خود شما بستگی دارد. طبعا می‌توانید کاری را به کسان دیگری که مثل شما کار آزاد انجام می‌دهند، سپرده و بابت آن به آنها دستمزد بپردازید. در نظر داشته باشید که موظفید برای کارمندانی که درآمد آنها بیشتر از ۵۲۰ یورو در ماه است، سهم بیمه‌ی‌های اجتماعی را بپردازید. این مبلغ چیزی حدود ۹/۲۱٪ از حقوق ناخالصی (برای سال ۲۰۲۵) است که شما به کارمند خود می‌پردازید. برای قرارداد‌های مینی‌جاب نیازی به پرداخت سهم بیمه‌های اجتماعی ندارید، بلکه باید مبلغ ثابتی در حدود ۳۱٪ از دستمزد (اطلاعات سال ۲۰۲۵) را به Minijobzentrale بپردازید. 

اگر می‌خواهید کارمند استخدام کنید، موارد زیر را در نظر داشته باشید:

• باید از Betriebsnummern-Service (BMS) der Agentur für Arbeit برای کارمند خود شماره‌ی کارمندی بگیرید. هنگام ثبت نام او در اداره‌ی بیمه‌ی تامین اجتماعی یا در Minijob-Zentrale  به این شماره نیاز دارید.

• قرارداد کاری باید کتبا تنظیم شود. تنها در این صورت می‌توانید از سوتفاهم‌ها و اختلافات کاری جلوگیری کنید. برای عقد قرارداد قواعد مشخصی را باید رعایت کنید. برای کسب اطلاع در این مورد وب‌سایت وزارت کار و امور اجتماعی را ببینید.   نمونه قرارداد‌های کاری را می‌توانید در Website der IHK پیدا کنید.

• باید کارمند خود را در اداره‌ی بیمه‌ی تامین اجتماعی یا Minijob-Zentrale ثبت کرده و مبالغ مربوطه را برای آنها بپردازید، حتی اگر کارمندان شما از اعضای خانواده‌ی‌تان باشند. در غیر این صورت، با عواقب قانونی مواجه خواهید بود. این کار باید به صورت آنلاین و از طریق سامانه‌ی SV-Meldeportal انجام دهید.

• باید برای تمام کارمندان خود بیمه‌ی دولتی سوانح کاری بگیرید.

• باید به تمامی کارمندان خود حداقل دستمزد قانونی تعیین شده از طرف دولت را پرداخت کنید. این مبلغ برای سال ۲۰۲۵، ۴۱/۱۲ یورو در ساعت و برای سال ۲۰۲۶، ۸۲/۱۲ یورو در ساعت است. اگر در این مورد سوال یا ابهامی دارید، می‌توانید با تلفن «تماس با شهروندان» متعلق به وزارت کار و امور اجتماعی تماس بگیرید. این مشاوره‌ی تلفنی رایگان است.

موظفید ماهیانه مالیات بردرآمد و در صورت لزوم مالیات عضویت در کلیسا را از دستمزد کارمندان خود کسر کرده و به اداره‌ی مالیات پرداخت نمایید. اطلاعات بیشتر در این مورد را در وب‌سایت fuer-gruender.de ببینید. 

بله، می‌توانید در کنار شغل استخدامی خود، یک شغل آزاد جانبی هم داشته باشید. قوانین مربوط به اشتغال به کار آزاد در مورد این شغل جانبی هم صادق است. در نظر داشته باشید که: هم برای شغل استخدامی خود و هم برای سودی که از شغل آزاد کسب می‌کنید، باید مالیات بپردازید.

برای این کار باید خود را از ثبت اداره‌ی مالیات خارج کنید. فرم‌های لازم برای انجام این کار را در وب‌سایت این اداره خواهید یافت. باید این فرم‌ها را تکمیل کرده و برایشان ارسال نمایید. اگر نمی‌توانید فرم‌ها را پیدا کنید، این امکان را نیز دارید که از طریق ارسال ایمیل یا نامه ,  و با ذکر شماره‌ی مالیاتی خود (Steuernummer) ، درخواست‌تان را به اداره‌ی مالیات اطلاع دهید. اداره‌ی مالیات پس از دریافت درخواست شما، فرم‌های مربوطه را برایتان ارسال خواهد کرد. آدرس شعبات این اداره را اینجا  ببینید. 

در نظر داشته باشید که: وقتی خود را از ثبت اداره‌ی مالیات خارج می‌کنید، باز هم باید برای آن سال جاری اظهار‌نامه‌ی مالیاتی انجام دهید.

اگر به جای اشتغال اصلی (تمام‌وقت) تنها در قالب شغل جانبی مشغول به کار آزاد هستید، نیازی به لغو ثبت در اداره مالیات   ندارید.
اما اگر اکنون مشمول قانون کسب‌وکارهای کوچک شده‌اید، باید این موضوع را به اداره مالیات اطلاع دهید تا دیگر موظف به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده  نباشید.لطفاً توجه داشته باشید:  حتی اگر فقط در قالب شغل جانبی مشغول به کار آزاد هستید ، همچنان موظفید اظهارنامه مالیاتی را ارائه کنید..