د کډوالو لپاره د جرمني د دايمي استوګنې اجازه

هغه کسان چې د مهاجر په توګه پېژندل شوي وي او يا يې د پنا حق ترلاسه کړی وي، د دايمي استوګنې اجازې ترلاسه کولو لپاره بايد لاندې شرطونه پوره کړي:

• دا کسان بايد د استوګنې قانون د لاندې مادو له مخې د استوګنې اجازه ولري: § 25 Absatz 1 AufentG, § 25 Absatz 2 Satz 1, 1. Alternative AufenthG oder nach § 23 Absatz 4 AufenthG
• دوی بايد له لږ تر لږه له پينځو او په ځانګړو حالتونو کې له درې کالونو راهيسې د استوګنې اجازه ولري. په دې موده کې د پناغوښتنې د پروسې وخت هم حسابيږي.
• له درې کالونو وروسته د جرمني ژبې د C1 سند درلودل؛ که له پينځو کالونو وروسته د اوسېدو د مودې د تمديد غوښتنه کوئ، A2 سند بسنه کوي.
• دوی بايد له جاب‌سنټر يا سوسيال څخه هېڅ يا لږ مرسته ترلاسه کړي. په دې مانا چې دوی بايد د خپل ژوند د لګښتونو ډېره برخه خپله پوره کړي. دا چې څوک له جاب‌سنټر يا سوسيال څخه د څومره مرستې ترلاسه کولو اجازه لري؛ په هر ايالت کې له بل سره توپير کوي. په عمومي ډول دا اندازه له ۵۰ تر ۷۵ سلنې ده. د ډېرو مالوماتو لپاره د خپلې سيمې اوسلنډربېهورده ادارې يا يوه مشورتي مرکز ته ورشئ.
• د ځان او کورنۍ د غړو لپاره د اوسېدو د کافي ځای درلودل بل شرط دی. د کور د مساحت اندازه هم په هر ايالت کې توپير کوي. په عمومي توګه دا اندازه له شپږ کالونو د لوړ کس پر سر ۱۲ متر مربع ده. له شپږ کالونو د ټيټو کسانو لپاره دا اندازه ۱۰ متر مربع ده. تر دوو کلنو ماشومانو پورې نه حسابيږي. په ځينو حالتونو کې ښايي وړوکی کور هم قبول شي. د ډېرو مالوماتو لپاره د خپلې سيمې اوسلنډربېهورده ادارې يا يوه مشورتي مرکز ته ورشئ.
• د استوګنې د دايمي اجازې غوښتونکي بايد دولتي يا شخصي روغتيايي بيمه هم ولري. د بيمې په اړه نور مالومات د روغتيايي بيمې په څپرکي کې ولولئ.
• په برياليتوب د بلدتيا (Orientierungskurs) کورس بشپړول هم له دې شرطونو يو دی.
• بايد کومه جرمي سابقه ونه لرئ. د عامه نظم او امن خلاف خبرې او کړنې جرم ګڼل کيږي. که څوک له دې کبله اجازه ونه لري، له يوه وکيل سره دې خبرې وکړي.
• ستاسې د خونديتوب د په رسميت پېژندلو لپاره دلايل بايد لا هم د توجیه وړ وي او درکول شوې پنا لا هم د بمف له لوري معتبره وبلل شي.

هغه کسان چې د فرعي خونديتوب حق يې ترلاسه کړی وي، د دايمي استوګنې اجازې ترلاسه کولو لپاره بايد لاندې شرطونه پوره کړي:

• دوی بايد له لږ تر لږه پينځو کالونو راهيسې د استوګنې اجازه ولري.
• د جرمني ژبې د B1 سند درلودل؛ د دې کار لپاره بايد د ژبې دزده‌کړې سند وړاندې کړئ.
• دوی بايد د ۶۰ مياشتو لپاره د تقاعد د بيمې ونډه ورکړې وي.
• دوی بايد له جاب‌سنټر يا سوسيال څخه هېڅ يا لږ مرسته ترلاسه کړي. په دې مانا چې دوی بايد د خپل ژوند د لګښتونو ډېره برخه خپله پوره کړي. دا چې څوک له جاب‌سنټر يا سوسيال څخه د څومره مرستې ترلاسه کولو اجازه لري؛ په هر ايالت کې له بل سره توپير کوي. په عمومي ډول دا اندازه له ۵۰ تر ۷۵ سلنې ده. د ډېرو مالوماتو لپاره د خپلې سيمې اوسلنډربېهورده ادارې يا يوه مشورتي مرکز ته ورشئ. البته د کينډرګېلډ، کينډرڅوشلګ، اېلټرن‌ګېلډ، (Unterhaltsvorschuss) او (Ausbildungsförderung) مرستې ترلاسه کولو پروا نه لري.
• د ځان او کورنۍ د غړو لپاره د اوسېدو د کافي ځای درلودل بل شرط دی. د کور د مساحت اندازه هم په هر ايالت کې توپير کوي. په عمومي توګه دا اندازه له شپږ کالونو د لوړ کس پر سر ۱۲ متر مربع ده. له شپږ کالونو د ټيټو کسانو لپاره دا اندازه ۱۰ متر مربع ده. تر دوو کلنو ماشومانو پورې نه حسابيږي. په ځينو حالتونو کې ښايي وړوکی کور هم قبول شي. د ډېرو مالوماتو لپاره د خپلې سيمې اوسلنډربېهورده ادارې يا يوه مشورتي مرکز ته ورشئ.
• د استوګنې د دايمي اجازې غوښتونکي بايد دولتي يا شخصي روغتيايي بيمه هم ولري. د بيمې په اړه نور مالومات د روغتيايي بيمې په څپرکي کې ولولئ.
• په برياليتوب د بلدتيا (Orientierungskurs) کورس بشپړول هم له دې شرطونو يو دی.
• بايد کومه جرمي سابقه ونه لرئ. د عامه نظم او امن خلاف خبرې او کړنې جرم ګڼل کيږي. که څوک له دې کبله اجازه ونه لري، له يوه وکيل سره دې خبرې وکړي.
• ستاسې د فرعي خونديتوب د په رسميت پېژندلو لپاره دلايل بايد لا هم د توجیه وړ وي او درکول شوې پنا لا هم د بمف له لوري معتبره وبلل شي.

هغه کسان چې پر ډیپورټ د بنديز سند (Abschiebungsverbot) لري، د دايمي استوګنې اجازې ترلاسه کولو لپاره بايد لاندې شرطونه پوره کړي:

• دوی بايد له لږ تر لږه  پينځو کالونو راهيسې د استوګنې اجازه ولري. په دې حالت کې د پنا غوښتنې وخت د اختياري دايمي اجازې (Ermessensniederlassung) لپاره په پام کې نيول کيږي.
• د جرمني ژبې د B1 سند درلودل؛ د دې کار لپاره بايد د ژبې دزده‌کړې سند وړاندې کړئ.
• دوی بايد د ۶۰ مياشتو لپاره د تقاعد د بيمې ونډه ورکړې وي.
• دوی بايد له جاب‌سنټر يا سوسيال څخه هېڅ يا لږ مرسته ترلاسه کړي. په دې مانا چې دوی بايد د خپل ژوند د لګښتونو ډېره برخه خپله پوره کړي. دا چې څوک له جاب‌سنټر يا سوسيال څخه د څومره مرستې ترلاسه کولو اجازه لري؛ په هر ايالت کې له بل سره توپير کوي. په عمومي ډول دا اندازه له ۵۰ تر ۷۵ سلنې ده. د ډېرو مالوماتو لپاره د خپلې سيمې اوسلنډربېهورده ادارې يا يوه مشورتي مرکز ته ورشئ.
• د ځان او کورنۍ د غړو لپاره د اوسېدو د کافي ځای درلودل بل شرط دی. د کور د مساحت اندازه هم په هر ايالت کې توپير کوي. په عمومي توګه دا اندازه له شپږ کالونو د لوړ کس پر سر ۱۲ متر مربع ده. له شپږ کالونو د ټيټو کسانو لپاره دا اندازه ۱۰ متر مربع ده. تر دوو کلنو ماشومانو پورې نه حسابيږي. په ځينو حالتونو کې ښايي وړوکی کور هم قبول شي. د ډېرو مالوماتو لپاره د خپلې سيمې اوسلنډربېهورده ادارې يا يوه مشورتي مرکز ته ورشئ.
• د استوګنې د دايمي اجازې غوښتونکي بايد دولتي يا شخصي روغتيايي بيمه هم ولري. د بيمې په اړه نور مالومات د روغتيايي بيمې په څپرکي کې ولولئ.
• په برياليتوب د بلدتيا (Orientierungskurs) کورس بشپړول هم له دې شرطونو يو دی.
• بايد کومه جرمي سابقه ونه لرئ. د عامه نظم او امن خلاف خبرې او کړنې جرم ګڼل کيږي. که څوک له دې کبله اجازه ونه لري، له يوه وکيل سره دې خبرې وکړي.
• ستاسې د فرعي خونديتوب د په رسميت پېژندلو لپاره دلايل بايد لا هم د توجیه وړ وي او درکول شوې پنا لا هم د بمف له لوري معتبره وبلل شي.

د ډولډونګ لرونکي نه شي کولای د جرمني د دايمي استوګنې اجازه ترلاسه کړي. البته دوی ته دا چانس شته چې خپل ډولډونګ په قبولۍ يا د استوګنې په عادي اجازه بدل کړي. په دې اړه بشپړ مالومات زموږ په بل څپرکي کې لوستلای شئ. هر وخت چې له عادي قبولۍ سره یو څو کاله ژوند وکړئ، بيا کولای شئ د دايمي استوګنې د اجازې غوښتنه هم وکړئ. د دايمي استوګنې اجازې په اړه عمومي مالومات په همدې نوم زموږ په بل څپرکي کې ولولئ.

مهم: هغه کسان چې اوس اوسبيلډونګزډولډونګ ولري، کولی شي د حرفوي زده‌کړو لپاره د استوګنې اجازه ترلاسه کړي. په دې اړه نور مالومات د حرفوي زده‌کړو لپاره د استوګنې اجازه په څپرکي کې لوستلی شئ. د يادونې وړ ده چې له يادې شوې اجازې سره بيا د استوګنې دايمي اجازه هم ترلاسه کولی شئ.

د استوګنې د ايمي اجازې ترلاسه کولو لپاره چېرته غوښتنه وکړم؟

د دايمي استوګنې د اجازې ترلاسه کولو لپاره د بهرنيانو چارو خپلې اړونده ادارې (Ausländerbehörde) ته په ليکلې بڼه غوښتنه وړاندې کړئ. د دې کار لپاره اړوند غوښتنليک يا (Antrag auf Erteilung der Niederlassungserlaubnis) د بهرنيانو چارو د ادارې پر وېبسایټ موندلای شئ. دا غوښتنليک کښته، چاپ، ډک او لاسليک کړئ او له يوه پاسپورتي عکس او لاندې يادو شوو سندونو سره يې دې ادارې ته د پوست له لارې ولېږئ. ځينې ادارې د خپلو ادارو مخې ته هم د پوست بکسونه لري. کولای شئ هلته يې خپله هم واچوئ او يا يې خپله وروړئ:

له غوښتنليک سره بايد لاندې سندونه هم مل کړئ:

·       د اوسني پاسپورت کاپي.

·       د کار د قرارداد کاپي، د تېرو شپږو مياشتو د معاش د ترلاسه کولو سندونه او داسې يو سند چې وښيي تاسې به راتلونکې نورې شپږ مياشتې هم کار ولرئ. د کار د دوام دا سند بايد له ۱۴ ورځو ډېر زوړ نه وي. که څوک آزاد کار کوي: د ماليې د ارزونې يا تصفيې سند (Steuerbescheid) چې د مالي مشاور له لوري تيار شوی وي.

·       د روغتيايي بيمي د شرکت يو تاييدليک چې وښيي تاسې هلته بيمه شوي ياست.

·       د کور د کرايې د قرارداد يوه کاپي.

·       د جرمني ژبې د زده‌کړې د بري‌ليک يا سرټيفیکېټ يوه کاپي.

·       د جرمني د تقاعد د بيمي مالومات.  (که فرعي خونديتوب يا پر ډيپورټ بنديز ولرئ).

·       که د ماشومانو پیسې (Kindergeld) يا میندو او پلرونو پیسې (Elterngeld) يا نورې ورته مرستې ترلاسه کوئ؛ د هغو اړوند سندونه.

·       د اوسېدنې د ځای د ثبت سند.

په ياد مو وي چې د استوګنې د دايمي ويزې ترلاسه کول لګښتونه هم لري. کله چې د بهرنيانو چارو اداره ستاسې غوښتنليک ترلاسه کړي؛ ستاسې سره د خپلې پرېکړې په اړه اړيکه ونيسي. که کوم سند مو کم يا ناسم وي؛ ښايي د سمولو يا بشپړولو غوښتنه يې وشي.

هو. په لاندې حالتونو کې د دايمي استوګنې اجازې د له لاسه ورکولو چانس شته:

• هغه کسان چې د مهاجر يا‌ پناغوښتونکي په توګه پېژندل شوي وي او يا يې د فرعي خونديتوب يا په ډيپورټ له ملي بنديز وروسته د استوګنې دايمي اجازه ترلاسه کړې وي؛ ښايي خپل هېواد ته د تلو په صورت کې يې د پنا يا مهاجرت د خونديتوب حق او د استوګنې اجازه لغوه شي. که څوک ښه مدغم شوي وي، ښايي د استوګنې اجازه يې لغوه نه شي. ښه مدغم کېدل په دې مانا دي چې ښه جرمني ژبه مو زده وي، کار ولرئ او په جرمني کې مو ډېر وخت تېر کړی وي. د يادونې وړ ده چې اوسلنډربېهورده هر کېس بېل ارزوي (§52 AufenthG).
• هغه کسان چې د استوګنې دايمي اجازه ولري او له جرمني بهر ۶ مياشتې تېرې کړي، د اصولو له مخې د استوګنې يا دايمي ژوند اجازه له لاسه ورکوي (د استوګنې قانون ۵۱مه ماده). که څوک د بمف له لوري د کډوال په توګه منل شوی وي او د جرمني ادارو له لوري د سفر سند يا‌ پاسپورت ولري، دا قانون نه پرې پلی کيږي (د استوګنې قانون ۵۱مه ماده، اووم بند).
• که چا د خپلې استوګنې يا دايمي ژوند اجازه د ناسمو مالوماتو يا جعلي سندونو پر بنسټ ترلاسه کړې وي؛ د رښتيا مالومېدو په صورت کې به دا اجازه له لاسه ورکړي.
• که څوک عامه نظم او امنيت ته ګواښ وګڼل شي؛ ښايي خپل هېواد ته ولېږل شي. په داسې حالاتو کې به د استوګنې يا دايمي ژوند اجازه هم له لاسه ورکړي.

که څوک فکر کوي چې د استوګنې اجازه يې د باطلېدلو له ګواښ سره مخ ده، کولای شي له مشورتي مرکزونو يا کوم وکيل څخه مرسته وغواړي. په خپل شاوخوا کې مشورتي ادارې يا وکيلان د لټونګر پر پاڼه موندلی شئ. هلته د خپلې سيمې نوم يا‌ پوستي پته او (Asyl, Aufenthaltsrecht oder Rechtsberatung) توري وليکئ او لټون وکړئ. که بيا هم پوښتنې لرئ او يا د مشورتي ادارو د موندلو لپاره مرستې ته اړتيا لرئ، ټوګېدر‌ اېن جرمني پلټفورم ته راشئ او ځواب ترلاسه کړئ.

د اړتيا پر مهال د لويانو مهاجرو لپاره مشورتي مرکزونه او د ځوانو مهاجرو خدمتونه مشوره درکولای شي. د ځوانو مهاجرو خدمتونه د هغو کسانو لپاره دي چې له ۲۷ کالونو کم عمر ولري. د دې ادارو کارکوونکي په ګڼو ژبو خبرې کوي او مشوره يې وړيا ده. د مهاجرو شوراګانې هم په دې برخه کې مرسته کولای او سلا درکولای شئ. په خپله سيمه کې د مهاجرو يوه شورا پر (Landesflüchtlingsräte) وېبسایټ موندلای شئ. دا شوراګانې مو ښايي ځانګړو مشورتي دفترونو يا وکيلانو ته وروپېژني او مشوره يې وړيا ده. که بيا هم پوښتنې لرئ او يا د مشورتي ادارو د موندلو لپاره مرستې ته اړتيا لرئ، ټوګېدر‌ اېن جرمني پلټفورم ته راشئ او ځواب ترلاسه کړئ.