بارداری، سرپرستی از فرزند و خود‌اشتغالی

به موجب قانونی که اصطلاحا «قانون مرخصی بارداری و زایمان» نامیده می‌شود، کارمندان/کارگران استخدامی عموما از شش هفته پیش از زایمان تا ۸ هفته پس از آن، در محیط کار مورد حمایت قرار می‌گیرند. این قانون شامل کسانی که جنین‌شان سقط شده یا مرده به دنیا می‌آید، نیز می‌شود که البته مدت زمان مرخصی برای این افراد کوتاه‌تر است. به علاوه، به موجب این قانون، در صورت از دست رفتن درآمد در دوران مرخصی  بارداری و زایمان، به مادر کمک‌هزینه‌ی بارداری و  زایمان (Mutterschaftsgeld) تعلق می‌گیرد. قانون برای کسانی اعمال می‌شود که کار مستقل نمی‌کنند، یعنی در جایی استخدام هستند. اطلاعات بیشتر در این مورد را  اینجا بخوانید.

اما این قانون در مورد زنان باردار خویش‌کارفرما صدق نمی‌کند. بنابراین برای تامین هزینه‌های خود در طول این دوران باید یک بیمه‌ی تکمیلی (Zusatzversicherung) داشته باشید. علاوه بر آن، هیچ مقررات قانونی‌ای برای شما وجود ندارد که از چه تاریخی پیش و پس از زایمان اجازه‌ی کار کردن دارید. 

بنابراین اگر تصمیم بگیرید که در طول این دوران کمتر کار کنید یا اصلا کار کنید، از این امکان برخوردار خواهید بود که «کمک‌هزینه‌ی بارداری و زایمان» (Mutterschaftsgeld) دریافت نمایید. اما برای این کار باید مستقلا خود را بیمه‌ کرده باشید، به ویژه اگر درآمد کمی دارید. اطلاعات بیشتر در مورد نحواه‌ی دریافت این کمک‌هزینه را در ادامه خواهید خواند.

قاعدتا افراد استخدامی از ۶ هفته پیش از زایمان تا ۸ هفته پس از آن یا ساعات کمتری کار می‌کنند و یا اصلا کار نمی‌کنند و در طول این مدت «کمک‌هزینه‌ی زایمان» می‌گیرند. این پول یا از جانب اداره‌ی بیمه‌ی درمانی پرداخت می‌شود یا اداره‌ی فدرال تامین اجتماعی. اگر به اطلاعات بیشتری در این مورد احتیاج دارید، اینجا را بخوانید.

دریافت این نوع کمک‌هزینه، بدون برخورداری از بیمه‌ی تکمیلی برای زنان خویش‌کار‌فرما ممکن نیست. خویش‌کارفرمایان در صورت بارداری، خود تصمیم می‌گیرند که پیش و پس از زایمان چقدر کار کنند. بنابراین می‌توانند داوطلبانه برای مدت زمانی مشابه (از شش هفته پیش از زایمان تا هشت هفته پس از آن) بیمه‌ی تکمیلی بگیرند تا در این مدت از کمک‌هزینه برخوردار شوند.

این بیمه‌ی تکمیلی را باید از اداره‌ی بیمه‌ی درمانی خود بگیرید. با این کار، در صورتی که بیمه‌ی درمانی دولتی داشته باشید، کمک‌هزینه‌ی استعلاجی (Krankengeld) و در صورتی که بیمه‌ی درمانی خصوصی داشته باشید، کمک‌هزینه‌ی استعلاجی روزانه (Krankentagegeld)  دریافت خواهید کرد. این پول حکم همان «کمک‌هزینه‌ی زایمان» را دارد. در نظر داشته باشید که ممکن است موظف باشید مدارکی دال بر بارداری (برای مثال گواهی پزشکی) ارائه دهید. اطلاعات بیشتر در این مورد را در بخش «چطور کمک‌هزینه‌ی زایمان دریافت کنم» بخوانید.

در آلمان، خویش‌کارفرمایان نیز موظفند بیمه‌ی درمانی داشته باشند. اما این بیمه‌ی درمانی خود‌به‌خود دوران بارداری و زایمان را پوشش نخواهد داد. بنابراین باید بیمه‌ی تکمیلی داشته باشید و برای این کار گزینه‌های مختلفی موجود است که به طور ویژه به اداره‌ی بیمه‌ی شما بستگی دارد: 

• اگر بیمه‌ی درمانی خصوصی دارید، باید بیمه‌ی تکمیلی کمک‌هزینه‌ی استعلاجی (Krankentagegeld) روزانه بگیرید. این بیمه در ازای روزهایی که به علت بیماری امکان کار کردن ندارید، به شما پول پرداخت خواهد کرد که شامل کمک‌هزینه‌ی دوران بارداری و زایمان نیز می‌شود. تاریخ دقیق شروع پرداخت کمک‌هزینه را باید زمان عقد قرارداد بیمه تعیین کنید. مهم: خدمات بیمه‌ی مربوط به بارداری و زایمان باید در بندی جداگانه در قرارداد بیمه قید شده باشد.

• اگر خود را با یکی از بیمه‌های درمانی دولتی  بیمه کرده‌اید، باید بیمه‌ی تکمیلی کمک‌هزینه‌ی استعلاجی (Krankengeld)بگیرید تا از حق دریافت کمک‌هزینه‌ی بارداری و زایمان برخوردار شوید. اما این بیمه‌ی تکمیلی در عمده‌ی موارد کافی نیست و همه‌ی هزینه‌های شما را پوشش نخواهد داد: با این نوع بیمه‌ی تکمیلی، کمک‌هزینه‌ی استعلاجی را از روز ۴۳‌ام (از هفته‌ی ششم به بعد) شروع مرخصی استعلاجی دریافت خواهید کرد و بیمه برای شش هفته‌ی اول پولی به شما پردخت نمی‌کند.

• برای برخورداری از حق دریافت کمک‌هزینه‌ی استعلاجی، باید مبلغ بیشتری به بیمه بپردازید. میزان این مبلغ به درآمد ناخالص (Brutto) شما بستگی داشته اما قانونا سقف مشخصی دارد. این میزان برای سال ۲۰۲۵ حداکثر ۰۴/۳۳ یورو در ماه است.
  • اگر بیمه‌ی دولتی دارید و  می‌خواهید زودتر از شش هفته از پوشش بیمه برخوردار شوید، می‌توانید در قرارداد بیمه‌ی خود یک تعرفه‌ی انتخابی (Wahltarif) داشته باشید. در این صورت، بعد از گذشته ۸ تا ۱۵ روز از شروع مرخصی استعلاجی، کمک‌هزینه را دریافت خواهید کرد. برای این تعرفه‌ی انتخابی باید پول بیشتری بپردازید، اما در عوض پوشش هزینه‌ را در زمان کوتاه‌تری دریافت خواهید کرد.

نکته‌ی حائز اهمیت: قرارداد بیمه‌ی تکمیلی را باید به موقع بسته باشید. اطلاعات بیشتر در مورد زمان مناسب عقد قرارداد را از اداره‌ی بیمه‌ی خود درخواست کنید. 

خوب است بدانید که: اگر در قالب شغل اصلی خود به عنوان خویش‌کارفرما مشغول به کار هستید، نمی‌توانید به طور رایگان و بدون پرداخت هزینه‌ی اضافی  تحت پوشش بیمه‌ی همسر/شریک زندگی خود قرار بگیرید. اما همسر و فرزندان شما می‌توانند تحت پوشش بیمه‌ی خانوادگی شما باشند. اطلاعات بیشتر در مورد بیمه‌ی خانوادگی را اینجا بخوانید.  

• برای افراد خویش‌کار‌فرمایی که بیمه‌ی درمانی دولتی دارند، کمک‌هزینه‌ی استعلاجی نقش همان «کمک‌هزینه‌ی بارداری و زایمان» را بازی می‌کند: یا ۷۰٪ از درآمد ناخالص را دریافت می‌کنید یا ۹۰٪ از درآمد خالص (هرکدام که مبلغ کمتری باشد، ملاک پرداخت قرار می‌گیرد). میزان درآمد خود را در گواهی مالیات بر درآمد (Einkommensteuerbescheid) خود، ذیل جدول «میزان درآمد از خود‌اشتغالی»       (Einkünfte aus selbständiger Arbeit)خواهید یافت. اگر این مبلغ در  گواهی قید نشده باشد، اداره‌ی بیمه میزان آن را محاسبه خواهد کرد. سقف کمک‌هزینه‌ی «بارداری و زایمان» بر اساس حداکثر  مبنای محاسبه‌ی سهم ‌بیمه  (Beitragsbemessungs-Grenze) تعیین می‌شود. حداکثر میزان پرداختی ۷۵/۱۸۳ یورو در ماه است. 
  
  
• برای افراد خویش‌کار‌فرمایی که بیمه‌ی درمانی خصوصی دارند، کمک‌هزینه‌ی استعلاجی روزانه نقش همان «کمک‌هزینه‌ی بارداری و زایمان» را بازی می‌کند: میزان این کمک‌هزینه توسط خود شما و در زمان انعقاد قرارداد بیمه تعیین می‌شود. اما: کمک‌هزینه‌ی استعلاجی روزانه هم سقفی دارد که بر اساس درآمد خالص شما محاسبه می‌شود. برای محاسبه‌ی این میزان، میانگین درآمد ناخالص روزانه‌ی شما در طول ۱۲ ماه گذشته مد‌نظر قرار می‌گیرد. علاوه بر این، مبلغ این کمک‌هزینه‌ به علاوه‌ی دیگر مزایای دریافتی (مثل Elterngeld) نباید بیشتر از درآمد ناخالص شما باشد.

چه پیش از زایمان و چه پس از آن، موارد زیادی را باید مد نظر داشته باشید. از آنجایی که «قانون مرخصی بارداری و زایمان» در مورد خویش‌کار‌فرمایان صادق نیست، اتخاذ این تصمیمات به عهده‌ی خود شماست:

• تا چند وقت قبل از زایمان می‌خواهم کار کنم؟
• چند وقت پس از زایمان به کار باز خواهم گشت؟
• چند ساعت می‌خواهم کار کنم؟
• چه کارهایی می‌توانم انجام دهم؟

هنگام تصمیم‌گیری موارد زیر را در نظر داشته باشید:

• وضعیت سلامت من و نوزادم چطور است؟
• در طول مدت غیاب از کار، چه کسی وظایف من را انجام خواهد داد؟
• ماهیانه چه صورت‌حساب‌هایی را باید پرداخت کنم؟
• آیا کارمند یا کارآموزی  (Auszubildende) دارم که باید به آنها دستمزد پرداخت کنم؟
• آیا سفارش کاری دارم که باید در طول دوران مرخصی بارداری و زایمان تمام و تحویل داده شود؟
• وضعیت مالی‌ام چطور است؟ چقدر پول دارم؟

برای این سوالات می‌توانید مشاوره بگیرید. مراکز مشاوره‌ی مربوطه را در بخش «از کجا کمک و مشاوره بگیرم» معرفی کرده‌ایم.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کمک‌هزینه‌ی مرخصی استعلاجی در ادارات بیمه‌ی دولتی به این نهاد‌ها مراجعه نمایید:

• وب‌سایت وزارت بهداشت
• تلفن تماس با شهروندان وزارت بهداشت
• اداره‌ی بیمه‌ای که با آن قرارداد دارید

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کمک‌هزینه‌ی مرخصی استعلاجی روزانه در ادارات بیمه‌ی خصوصی به این نهاد‌ها مراجعه نمایید:

• سامانه‌ی ادارات بیمه‌ی خصوصی (PKV)
• کمپانی بیمه‌ای که با آن قرارداد دارید

اطلاعات اولیه در مورد نحوه‌ی تامین هزینه‌ها در:

• اتاق‌های صنایع و بازرگانی و اصناف
• تلفن اطلاع‌رسانی در مورد کسب‌وکارهای کوچک و کارآفرینی

اطلاعات تکمیلی در:

• Gründerplattformیا یکی از Gründerplattform-Partner
• سامانه‌ی خانواده متعلق به وزارت خانواده، سالمندان، زنان و جوانان (BMFSFJ)
• سامانه‌ی Existenzgründungsportal متعلق به وزارت اقتصاد و محیط‌زیست (BMWK)
• «راهنمای بارداری و زایمان»  وزارت خانواده، سالمندان، زنان و جوانان (BMFSFJ)
• موسسه‌ی Mutterschutz für Alle
• ائتلاف  „Mutterschutz für Selbstständige“
• سندیکای ver.di 

خویش‌کارفرمایان نیز برای دوران پس از زایمان، حق برخورداری از کمک‌هزینه‌ی والدین (Elterngeld) را دارند. اطلاعات بیشتر در این مورد را اینجا بخوانید.

اما از آنجایی که مستقل کار می‌کنند و در واقع کارفرمایی ندارند، مرخصی پس از زایمان  (Elternzeit ) شامل حال آنها نخواهد شد.

بله، خویش کارفرمایان نیز کمک‌هزینه‌ی پرورش فرزند (Kindergeld)  را دریافت خواهند کرد. اطلاعات بیشتر در این مورد را اینجا بخوانید.

خوب است بدانید: این‌که آیا شما حق دریافت کمک‌هزینه‌ی(Kinderzuschlag) دارید یا نه، را می‌توانید با استفاده از ابزار  KiZ-Lotsen بررسی کنید.

والدین خویش‌کارفرما نیز، مثل والدین استخدامی، می‌توانند از تعرفه‌های تخفیف پرداخت مالیات استفاده کنند. اطلاعات بیشتر در این مورد را در صفحه‌ی «پرداخت مالیات» بخوانید.

اگر به تنهایی و یا جدا از والد دیگر کودک، از فرزند خود مراقبت می‌کنید و والد دیگر برای او نفقه‌ای نمی‌پردازد، می‌توانید تحت شرایط خاص کمک‌هزینه‌ی   Unterhaltsvorschuss نیز دریافت کنید. اطلاعات بیشتر در این مورد اینجا توضیح داده شده است.

اگر درآمد پایینی دارید، ممکن است فرزند شما حق برخورداری از کمک‌هزینه‌‌های آموزشی  (Leistungen für Bildung und Teilhabe) را نیز داشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر به این صفحه در وب‌سایت ما مراجعه نمایید.